Шыман Марцін Касакоўскі: Розніца паміж версіямі

вікіфікацыя
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
(афармленне)
(вікіфікацыя)
| герб = Slepowron.svg
| шырыня герба = 100px
| подпіс герба = Герб «[[Герб «Слепаўрон»|«Слепаўрон»]]»
| тытул =
| перыядпачатак =
| род =
| бацька =
| маці = Марыяна з [[ЗабелыРод Забелаў|Забелаў]]
| жонка = Тэрэза з Патоцкіх
| дзеці = Наталля
{{!}}}
}}
'''Шыман Марцін Касакоўскі''' ({{ДН|||1741}} — {{ДС|25|4|1794}}, {{МС|Вільня|ў Вільнюсе}}) — палітычны дзеяч [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], [[польны гетман літоўскі]] (1792—1793), апошні [[вялікі гетман літоўскі]] (1793—1794), удзельнік [[Барская канфедэрацыя|Барскай]] і [[Таргавіцкая канфедэрацыя|Таргавіцкай]] канфедэрацый.
 
== ЖыццяпісБіяграфія ==
Адукацыю атрымаў у езуіцкай калегіі ў [[Коўна]] і ў Кёнігсбергскім універсітэце. Спачатку падтрымліваў [[С.Станіслаў А.Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста]], затым выступіў з рэзкай крытыкай яго на [[РэпінскіРапнінскі сойм|РэпінскімРапнінскім сойме]] і далучыўся да Барскай канфедэрацыі. Увосень 1768 г. наступ расійскіх войскаў вымусіў яго выехаць у [[Каралеўства Прусія|Прусію]]. За мяжой праводзіў дзейнасць, накіраваную на звяржэнне Станіслава Аўгуста.
 
Па вяртанні, камандуючы сіламі канфедэратаў у [[ВКЛ|Вялікім Княстве Літоўскім]], атрымаў шэраг перамог над расійскімі войскамі. Яго атрад у 4 тысячы чалавек здзейсніў удалы рэйд па [[Смаленск|Смаленшчыне]], затым пераход праз [[Курляндыя|Курляндыю]], Прусію і [[Мазовія|Мазовію]] ў [[Вялікая Польшча|Вялікую Польшчу]].
У 1775 годзе памірыўся з каралём і стаў адным з кіраўнікоў прарасійскай групоўкі. У 1790 годзе ў чыне генерал-маёра паступіў у расійскае войска і ўдзельнічаў у баявых дзеяннях супраць [[Асманская імперыя|Турцыі]] на [[Балканы|Балканах]]. Стаў адным з арганізатараў і кіраўнікоў Таргавіцкай канфедэрацыі. У 1792 г. расійскі корпус пад яго камандаваннем пачаў наступ на тэрыторыю Рэчы Паспалітай з боку [[Полацк]]а. Ва ўзятай расійскімі войскамі ў студзені 1792 года Вільні абвясціў сябе польным гетманам літоўскім. У 1793 годзе стаў вялікім гетманам літоўскім.
Падчас [[паўстанне 1794|паўстання 1794 года]] 24 красавіка 1794 года быў арыштаваны паўстанцамі і 25 красавіка павешаны на [[Ратушная плошча, ВільняВільнюс|Ратушнай плошчы]] ў Вільні.
 
{{зноскі}}