Нямецкая мова: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Лексіка: Паспрабаваў на не кідаючымся ў вочы раздзеле замяніць «чырвань» шаблонамі, каб ацаніць выгляд.
→‎Словаўтварэнне: Працягваю «шаблонізацыю»
Радок 744:
{{main|Словаўтварэнне нямецкай мовы}}
 
[[Словаўтварэнне]] нямецкай мовы атрымала вельмі добрае развіццё. Багацце элементаў слоў, як уласна нямецкіх, так і [[{{нп3|Запазычанне|запазычаных]]|ru|Заимствование}}, дазваляе «збіраць» самыя розныя словы. У [[1999]] годзе парламент нямецкай [[Землі Германіі|зямлі]] [[Мекленбург-Пярэдняя Памеранія|Мекленбург — Пярэдняя Памеранія]] разгледзеў праект закона пад назвай ''«Rinderkennzeichnungs- und Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz»'' («Закон аб перадачы абавязкаў кантролю маркіроўкі ялавічыны»). Гэтае слова афіцыйна з'яўляецца [[Самае доўгае слова нямецкай мовы|самым доўгім у нямецкай мове]] (63 літары, 7 частак). У [[Сеціва|Сеціве]] прыводзяцца спасылкі на слова з 79 літар — ''{{нп3|Donaudampfschiffahrtselektrizitätenhauptbetriebswerkbauunterbeamtengesellschaft|«Donaudampfschiffahrtselektrizitätenhauptbetriebswerkbauunterbeamtengesellschaft»|de}}'' («Таварыства служачых малодшага звяна органа па наглядзе за будаўніцтвам пры галоўным упраўленні электрычнага абслугоўвання дунайскага параходства»)<ref>{{cite web|url=http://www.gutefrage.net/frage/wie-ist-das-laengste-deutsche-wort-ohne-gedankenstriche|title=Wie ist das längste deutsche Wort (ohne Gedankenstriche)?|author=|date=|work=|publisher=|accessdate=2011-11-06|lang=de}}</ref>. Апошняе па новых правілах прыбаўляе яшчэ адну літару (''…schi'''fff'''ahrt…''). Падобных складаных слоў у нямецкай мове вельмі шмат<ref>{{cite web|url=http://pub.ids-mannheim.de/laufend/sprachreport/pdf/sr10-2a.pdf |title=Das längste deutsche Wort? Ein fiktives Gespräch mit wahrem Hintergrund|author=Rainer Perkuhn. |date= |work= |publisher= |accessdate=2011-11-06 |lang=de}}</ref>.
 
Месца нямецкага словаўтварэння ў сістэме мовы да гэтага часу да канца не вызначана. Звычайна яно разглядаецца ў рамках [[Лексікалогія|лексікалогіі]]<ref>{{кніга|аўтар=Schmidt W.|загаловак=Deutsche Sprachkunde. 7. Aufl|месца=Berlin|выдавецтва=|год=1972|старонак=}}</ref> ці [[Граматыка|граматыкі]], аднак, будучы звязаным і з граматыкай, і з лексікай, словаўтварэнне валодае ўласнымі, толькі яму ўласцівымі рысамі<ref>{{кніга|аўтар=Jung W.|загаловак=Grammatik der deutschen Gegenwartssprache|месца=Leipzig|выдавецтва=|год=1996|старонак=}}</ref>. Словаўтварэнне можа разглядацца як з [[{{нп3|Дыяхранія і сінхранія|дыяхроннага]]|ru|Диахрония и синхрония}}, так і з [[{{нп3|Дыяхранія і сінхранія|сінхроннага]]|ru|Диахрония и синхрония}} погляда. Гэта важна для разумення гістарычнага развіцця словаўтваральнай формы, выразнага размежавання словаўтваральных працэсаў і сучаснай структуры слова. З сінхраніяй і дыяхраніяй перакрыжоўваюцца працэсуальны і статыстычны аспекты (словаўтварэнне ў руху і статыцы).
 
Мінімальная адзінка слова называецца [[марфема]]й. У сваю чаргу марфемы могуць быць граматычнымі і лексічнымі. Словаўтваральны аналіз слова можа быць марфемным (дзяленне на самыя дробныя значныя адзінкі: ''be-auf-trag-en'') і па «непасрэдна-складніках» ('' Erfrischung → erfrischen + -ung → er- + frisch ''). Нямецкае словаўтварэнне вылучае простыя, [[{{нп3|Вытворнае слова|вытворныя]]|ru|Производное слово}} і [[{{нп3|Складанае слова|складаныя словы]]|ru|Сложное слово}}. [[{{нп3|Словаўтваральныя мадэлі нямецкай мовы|Словаўтваральныя мадэлі]]|ru|Словообразование в немецком языке}} ўяўляюць сабой класіфікацыю гэтых слоў і ўключаюць восем узроўняў: мадэль каранёвых слоў, мадэль безафікснага словаўтварэння, прэфіксальная, суфіксальная мадэлі, мадэль прэфіксальна-суфіксальнага словаўтварэння, мадэль асноў з паўпрэфіксамі і паўсуфіксамі і азначальнае словаскладанне<ref>{{кніга|аўтар=Зуева А. Н., Молчанова И. Д. и др.|загаловак=Словарь словообразовательных элементов немецкого языка|месца=М.|выдавецтва=|год=1979|старонак=536|isbn=}}</ref>. Гл. таксама: [[Афіксы ў нямецкай мове]].
 
{| class="standard"