Храмасома: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
-неадназн.
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Выява:Mapa genético o cariograma.jpeg|thumb|200px|right|Храмасомны набор ([[карыятып]]) чалавека (жаночы).]]
'''Храмасомы''' — нуклеапратэідныя структуры ў [[Клетачнае ядро|ядры]] эукарыятычнайэўкарыятычнай клеткі ([[клетка]], якая змяшчае [[клетачнае ядро|ядро]]), якія становяцца лёгка прыкметнымі ў пэўных фазах клетачнага цыкла (падчас [[мітоз]]а або [[меёз]]а). Храмасомы ўяўляюць сабой высокую ступень кандэнсацыі [[храмацін]]а, што пастаянна прысутнае ў клетачным ядры. Першапачаткова тэрмін быў прапанаваны для абазначэння структур, выяўляемых у эукарыятычнайэўкарыятычнай клетках, але ў апошнія дзесяцігоддзі ўсё часцей гавораць аб бактэрыяльных храмасомах. У храмасомах засяроджаная вялікая частка спадчыннай інфармацыі.
 
У пачатку дзялення клеткі храмацін ушчыльняецца, утвараючы кампактныя структуры — храмасомы. Спецыяльныя ядзерныя бялкі пры гэтым забяспечваюць правільную ўкладку (спіралізацыю) малекулы [[ДНК]], у выніку чаго яе даўжыня ў шмат разоў памяншаецца. Кожная храмасома ўтворана дзвюма сястрынскімі храматыдамі. У састаў кожнай храматыды ўваходзіць адна малекула ДНК. Малекулы ДНК у сястрынскіх храматыдах адной храмасомы ідэнтычныя, г. зн. маюць аднолькавую паслядоўнасць нуклеатыдаў.
 
Сястрынскія храматыды злучаны адна з другой у вобласці цэнтрамеры (першаснай перацяжкі). Цэнтрамера дзеліць храмасому на два плячы. Храмасомы з роўнымі або амаль роўнымі плячамі называюцца раўнаплечымі, з плячамі неаднолькавай даўжыні — нераўнаплечымі. Храмасомы з адным доўгім, а другім вельмі кароткім, ледзь прыкметным плячом называюцца палачкападобнымі.
 
== Літаратура ==
* Біялогія: вучэб. дапам. для 7-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. мовай навучання / В. М. Ціхаміраў [і інш.]; пад рэд. В. М. Ціхамірава; пер. з рус. мовы Г. І. Кулеш. — Мн.: Нар. асвета, 2010. — 199 с.: іл. ISBN 978-985-03-1340-9
 
== Гл. таксама ==
Радок 8 ⟶ 15:
* [[Фундаментальны лік]]
* [[Спіс арганізмаў па ліку храмасом]]
{{Генетыка}}
 
{{Генетыка}}
 
[[Катэгорыя:Храмасомы|* ]]