Цэнтральна-Афрыканская Рэспубліка: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 54:
Клімат і расліннасць змяняюцца з поўначы на поўдзень. Толькі на паўднёвым захадзе захаваліся густыя вільготныя трапічныя лясы; па кірунку на паўночны ўсход лясы па далінах рэк змяняюцца саваннымі рэдкалессямі і злакоўнікамі. На поўначы сярэдняя гадавая колькасць ападкаў складае 1250 мм у год, яны выпадаюць пераважна з ліпеня па верасень, а таксама ў снежні-студзені. Сярэдняя гадавая тэмпература 27 ° С, а на поўдні — 25 ° С. Сярэдняя гадавая колькасць [[ападкі|ападкаў]] перавышае 1900 мм; вільготны сезон доўжыцца з ліпеня па кастрычнік; снежань і студзень — сухія месяцы. Нацыянальныя паркі: Андрэ-Фелікс, Бамінгі-Бангоран, Сен-Флорыс.
 
== Насельніцтва ==
Большасць насельніцтва належыць да [[банту]] і адамаўа-усходніх падгруп. Паўсюдна жывуць бая (33 %), [[банда, народ|банда]] (27 %), манджыа (13 %), на поўначы — [[сара, народ|сара]] (10 %), уздоўж ракі [[рака Убангі|Убангі]] — бубангі, на захадзе — [[зандэ, народ|зандэ]], у лясных раёнах пігмеі бінга і іншыя. Еўрапейцаў 6,5 тысяч, у тым ліку 3,5 тысяч французаў. Сярод вернікаў прыхільнікаў мясцовых традыцыйных вераванняў 35 %, пратэстантаў і каталікоў па 25 %, мусульман 15 % (2002). Сярэдняя шчыльнасць — 5,8 чал./км². Больш заселены паўднёвыя і паўднёва-заходнія раёны — каля 10 чал./км². Гарадское насельніцтва — 20 %. Найбуйнейшыя гарады: [[горад Бангі|Бангі]], Бамбары, Бербераты, Буар, Басангоа.
== Гісторыя ==
=== Старажытнасць ===
Найстаражытная гісторыя народаў ЦАР мала вывучана. З-за аддаленасці ад акіянаў і існавання цяжкадаступных раёнаў гэтая краіна аж да XIX ст. заставалася невядомай еўрапейцам. Выяўленыя пры здабычы алмазаў у басейне ракі [[Рака Убангі|Убангі]] прылады [[Каменны век|каменнага веку]] даюць падставу лічыць, што ў старажытнасці многія Цэнтральна-Афрыканскія раўніны былі заселены. Знойдзеныя ў пачатку 60-х гадоў XX стагоддзя антраполагам [[П'ер Відаль|П'ерам Відалем]] на паўднёвым захадзе краіны камяні вышынёй 3 м ставяцца да эпохі неаліту. Сярод народа [[гбайягбая]] яны вядомыя пад назвай «таджуну», гэта значыць стаячыя камяні.
 
Здаўна па тэрыторыі краіны праходзілі шляхі шматлікіх міграцый афрыканскіх народаў, і гэта ў значнай ступені паўплывала на яе засяленне. Першымі жыхарамі на гэтай тэрыторыі, відаць, былі [[пігмеі]]. Аб існаванні зямель да захаду ад вытокаў Ніла, населеных цёмнаскурымі народамі, было вядома старажытным егіпцянам. Расшыфраваныя надпісы на егіпецкіх манументах распавядаюць аб краіне [[Уам]] (у раёне рэк [[Рака Мобу|Мобу]] і [[Рака КембеКембэ|КембеКембэ]]), населенай «чорнымі карлікамі - пігмеямі». На старажытнаегіпецкіх картах рэкі [[Рака Убангі|Убангі]] і Уэле зваліся Чорным Нілам і былі злучаныя з Белым Нілам ў адну раку.
 
=== Перыяд незалежнасці===