Часлаў Кудаба: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др стылявыя змены, арфаграфія, афармленне
Радок 1:
'''Часлаў Францавіч КУДАБАКудаба''', (сапр. '''Худаба''', ({{lang-lt|Česlovas Kudaba}}; {{ДН|25|6|1932}}, в. Кабыльнік Пастаўскага павета, цяпер в. [[Вёска Нарач, Мядзельскі раён|в. Нарач]] [[Мядзельскі раён|Мядзельскага раёна]]  — {{ДС|19|2|1993}})  — беларускі і літоўскі географ-краязнавец, эколаг.
 
== Біяграфія ==
==Біяграфічныя звесткі==
Нарадзіўся ў сям'і беззямельнага сялянінаселяніна. Адразу пасля Вялікай Айчыннай вайны скончыў прагімназію ў мястэчку Твярачус, ау ў1957 — Свянцянскую настаўніцкую семінарыю, у 1959 — геаграфічны факультэт [[1957Вільнюскі ўніверсітэт|Вільнюскага ўніверсітэта]]. -Працаваў Свянцянскуюспачатку настаўніцкуюасістэнтам, семінарыюзатым выкладчыкам Вільнюскага ўніверсітэта. Кандыдат геаграфічных навук (1964), доктар геаграфічных навук (1972), прафесар (1974). У 1987—1990 — старшыня Фонду культуры [[Літва|Літвы]]. У 1990—1992 — дэпутат Вярхоўнага Савета [[Літва|Літвы]], сігнатар Акта Незалежнасці.
 
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Літвы [[(1984]], і [[1993]]).
У [[1959]] - геаграфічны факультэт [[Вільнюскі ўніверсітэт|Вільнюскага ўніверсітэта]]. Працаваў спачатку асістэнтам, затым выкладчыкам Вільнюскага ўніверсітэта.
 
== Навуковая дзейнасць, публіцыстыка ==
[[1964]] - кандыдат геаграфічных навук, [[1972]] - доктар геаграфічных навук, [[1974]] - прафесар.
 
[[1987]] - [[1990]] - старшыня Фонду культуры [[Літва|Літвы]].
 
[[1990]] - [[1992]] - дэпутат Вярхоўнага Савета [[Літва|Літвы]], сігнатар Акта Незалежнасці.
 
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Літвы [[1984]] і [[1993]].
 
==Навуковая дзейнасць, публіцыстыка==
Даследаваў пытанні агульнай фізічнай геаграфіі, геамарфалогіі, аэракасмічнага метаду, гісторыі, геаграфіі і метадалогіі, аховы прыроды. Пад кіраўніцтвам Ч. Кудабы створаны геаграфічны атлас Літвы.
 
Аўтар манаграфій ''«Геаграфічныя падарожжы і адкрыцці»'' ([[1977]]), ''«Марэнныя ўзвышшы Літвы»'' ([[1983]]), навукова-папулярных краязнаўчых выданняў ''«Ваколіцы Ігналіны»'' ([[1967]]), ''«Там, дзе цячэ Нёман»'' ([[1970]]), ''«Узгоркавая Жэмайція»'' ([[1972]]), ''«Ігналінскі край»'' ([[1987]]), ''«Узгоркавая Аўкштайція»'' ([[1988]]), ''«Нёман-Нёман»'' ([[1989]]), ''«Сем дарог з Варняй»'' ([[1993]]), аўтар тэкстаў да кнігі-альбома ''«Іду па Літве»'' ([[1992]]). Кніга ''«Па Віліі: падарожныя запісы»'' (Мн., [[1992]]) прысвечана Беларусі і ўключае гісторыю, этнаграфію, краявіды, культуру, літаратурнае жыццё вёсак, мястэчак і гарадоў, якія мінае р. [[Рака Вілія|Вілія]].
 
ПяруЧаслаў ЧаславаКудаба Кудабыаўтар належацьшматлікіх шматлікія артыкулыартыкулаў па пытаннях культуры, прыроды і экалогіі (''"«На таямнічых паваротах Нёмана"»'', ''"«Народжаныя морам і ветрам"»'', ''"«І дрэвы ходзяць"»'', ''"«Прыгожая ты мая"»'', ''"«Мяжа"»'', ''"«Свянцяншчына"»'' і інш.), якія друкаваліся ў польскім двухтыднёвіку "«З па-над Віліі"», штоквартальным часопісе "«Літва"».
 
У калектыўным зборніку ''"«Наш Нёман"»'' ([[1988]]) змешчаны нарыс Кудабы ''"«Каля вытокаў крыніцы"»'', у яеімякім аўтар апавядае пра сваё дзяцінства, што прайшло на Нарачы, пра сваіх продкаў, хараство Нарачанскага краю.
 
Аўтар шэрагу публіцыстычных артыкулаў па пытаннях культуры, прыроды, экалогіі.
 
== Выбраная бібліяграфія ==
* Kalvotoji Žemaitija. (Vilnius, 1972 m.);
* Kur Nemunas teka (Vilnius, 1972 m.);
* Ignalinos apylinkės (Vilnius, 1975 m.);
* Upelių pakrantėmis (10 turistinių apybraižų) (Vilnius, 1977 m.);
* Geografinės kelionės ir atradimai (Vilnius, 1980 m., 2003 m.);
* Lietuvos aukštumos (monografija, Vilnius, 1983 m.);
* Gamtos ištekliai, jų panaudojimas ir apsauga (Negyvosios gamtos ištekliai) (Vilnius, 1984 m.);
* Nerimi (Vilnius, 1985 m.);
* Kalvotoji Aukštaitija (Vilnius, 1988 m.);
* Apie Lietuvos žemę (su R. Krupicku, Vilnius, 1992 m.);
* Septyni keliai iš Varnių (Vilnius, 1993 m.);
* Lietuvos žemė (su R. Krupicku, išleista 2000 m.);
* Žemės giedra. (sudarytojas Antanas Staponkus) Vilnius, 2004 m;
* Па Віліі: падарожныя запісы / Чэслаў Кудаба. - — Мінск: Полымя, 1992.
 
== Літаратура ==
* ''Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Мядзельскага раёну. - — Мінск: «Беларуская Энцыклапедыя» імя Петруся Броўкі, 1998.- — С.433-434 433—434.''
* ''Высоцкі А''. [http://www.rh.by/by/77/250/1932/ ''Высоцкі А. Кудаба Часлаў] // Рэгіянальная газета. - — 02.07.2010.'']
{{DEFAULTSORT:Кудаба Ч}}
[[Катэгорыя:Асобы]]