Сахара: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
др вырашэнне неадназначнасцей, typos fixed: → (10) з дапамогай AWB |
||
Радок 37:
== Назва ==
Назва «Сахара» згадваецца з [[I стагоддзе|I стагоддзя]] н.э.<ref name="geo"/>. Паходзіць ад слова {{lang-ar|صَحراء}} (ṣaḥrāʾ), якое ў перакладзе азначае «пустыня», і яго множнага ліку ṣaḥārā. Апроч таго, ёсць сувязь з прыметнікам aṣḥar, які мае значэнне «пустэльны» з [[канатацыя
Назвы некаторых раёнаў Сахары, такія як [[Танезруфт]] (паўднёвы захад Алжыра) ці [[Тэнэрэ]] (цэнтр Нігера), часта маюць [[Берберы|берберскае]] паходжанне<ref name="britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/516375/Sahara Sahara] — Britannica Online Encyclopedia {{ref-en}}</ref>.
Радок 102:
=== Клімат ===
З кліматычнага пункту погляду Сахара ператварылася ў пустэльню прыкладна 5 млн гадоў назад, у пачатку [[пліяцэн]]а, пасля чаго [[вільготнасць]] клімату выпрабоўвала коратка- і сярэднетэрміновыя ваганні; у прыватнасці, у перыяд [[неалітычны субплювиал|неалітычнага субплювиала]] Сахара ў апошні раз была [[савана
На клімат большай часткі Сахары цягам усяго года аказвае моцны ўплыў паўночна-усходні [[пасат]]. [[Адносная вільготнасць]] складае 30—50 %, велізарны дэфіцыт вільготнасці і высокая [[Выпарэнне|выпаральнасць]] (патэнцыйнае выпарэнне 2500—6000 мм) тыповыя для ўсёй тэрыторыі пустыні, з выняткам вузкіх узбярэжных палос<ref name="bse"/>. Вылучаюцца два асноўныя кліматычныя рэжымы: сухі [[Субтропікі|субтрапічны]] на поўначы і сухі [[тропікі|трапічны]] на поўдні. Паўночныя раёны характарызуюцца незвычайна вялікімі гадавымі і суткавымі ваганнямі тэмпературы з халаднаватымі і нават халоднымі зімамі і гарачым летам. Колькасць ападкаў мае два гадавых максімуму. У паўднёвых абласцях лета гарачае, а зімы мяккія і сухія. Пасля гарачага і сухога сезона ідуць летнія дажджы. Больш халаднаваты клімат вузкай узбярэжнай палосы на захадзе тлумачыцца ўплывам халоднага [[Канарская плынь|Канарскай плыні]]<ref name="britannica"/>.
Радок 136:
Сахарская [[расліннасць]] бедная, складаецца з невялікіх супольнасцей траў, хмызнякоў і дрэў, што растуць у аазісах, вышынных раёнах, і ўздоўж [[водзі]]. У западзінах сустракаюцца ўстойлівыя да солі расліны-[[галафіты]]. На менш забяспечаных вадой раўнінах і плато растуць выгляды траў, невялікіх кустоў і дрэў, устойлівых да засух і спякоты<ref name="britannica"/>. У многіх абласцях (рэгі, хамады, часткова скупнасці пяскоў і г.д.) расліннае покрыва зусім адсутнічае. Моцны ўплыў на расліннасць амаль усіх абласцей зрабіла дзейнасць чалавека ([[паша скаціны]], збор карысных раслін, нарыхтоўка паліва і да т.п.)<ref name="bse"/>.
[[Флора]] Сахары асабліва добра прыстасавана да нерэгулярнасці ападкаў. Гэта адлюстроўваецца ў вялікай разнастайнасці фізіялагічных адаптацый, перавагах месца рассялення, стварэнні залежных і родных супольнасцяў і стратэгій узнаўлення. Шматгадовыя засухаўстойлівыя травы і хмызнякі маюць шырокую і глыбокую (да 15—21 м) [[Корань расліны|каранёвую сістэму]]. Многія з травяных раслін — [[эфемеры]], якія могуць вырабляць [[насенне]] за тры дні пасля дастатковага звільгатнення і высейваць іх на працягу 10—15 дзён пасля гэтага<ref name="britannica"/>.
=== Жывёльны свет ===
Радок 170:
{{Пустыні свету}}
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Пустыня Сахара| ]]
[[Катэгорыя:Пустыні Афрыкі|Сахара]]
| |||