Элементарная часціца: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др арф.
др →‎Спасылкі: беларусізацыя
Радок 3:
На цяперашні час налічваецца больш за 400 элементарных часціц.
 
Усе элементарныя часціцы маюць уласцівасць ўзаемаператварэння, якое з'яўляецца следствам іх узаемадзеянняў: моцнага, электрамагнітнага, слабага, гравітацыйнага. Узаемадзеянні часціц выклікаюць ператварэнні часціц і іх сукупнасцей у іншыя часціцы і іх сукупнасці, калі такія ператварэнні не забаронены законамі захавання энергіі, імпульсу, моманту колькасці руху, [[Электрычны зарад|электрычнага зарада]] і інш.
 
Асноўныя характарыстыкі элементарных часціц: маса, спін, [[электрычны зарад]], час жыцця, цотнасць, G-цотнасць, магнітны момант, лептонны зарад, ізатапічны спін, CP-цотнасць, зарадавая цотнасць.
Радок 11:
=== Па часе жыцця ===
Усе элементарныя часціцы падзяляюцца на два класы:
* Стабільныя элементарныя часціцы  — часціцы, якія маюць бясконца вялікі час жыцця ў вольным стане ([[Пратон|пратон]], [[Электрон|электрон]], [[Нейтрына|нейтрына]], [[Фатон|фатон]] і іх антычасціцы).
* Нестабільныя элементарныя часціцы  — часціцы, якія распадаюцца на іншыя часціцы ў вольным стане за канечны час.
 
=== Па масе ===
Радок 21:
=== Па значэнні спіна ===
Усе элементарныя часціцы падзяляюцца на два класы:
* [[Базон|Базоны]]ы — часціцы з цэлым значэннем спіна<ref name="nuclphys1">[http://nuclphys.sinp.msu.ru/nucmodl/nml01.htm Фундаментальные частицы и взаимодействия]</ref> (напрыклад, [[Фатон|фатон]], [[Глюон|глюон]], [[Мезон|мезон]], [[Базон Хігса|базон Хігса]]);
* [[Ферміён|Ферміёны]]ы — часціцы з напалову цэлым значэннем спіна<ref name="nuclphys1" /> (напрыклад, [[Электрон|электрон]], [[Пратон|пратон]], [[Нейтрон|нейтрон]], [[Нейтрына|нейтрына]]).
 
== Памеры элементарных часціц ==
 
Нягледзячы на вялікую разнастайнасць элементарных часціц, іх памеры ўкладваюцца ў дзве групы. Памеры адронаў (як [[Барыён|барыёнаў]], так і [[Мезон|мезонаў]]) складаюць каля {{nobr|10<sup>−15</sup> м}}, што блізка да сярэдняй адлегласці паміж кваркамі. Памеры фундаментальных часціц  — калібровачных базонаў, кваркаў і лептонаў  — у межах хібнасці эксперыменту складаюць: верхняя мяжа дыяметра  — {{nobr|10<sup>−18</sup> м}}. Калі ў далейшых эксперыментах канечныя памеры гэтых часціц не будуць выяўлены, то гэта можа сведчыць пра тое, што памеры калібровачных базонаў, кваркаў і лептонаў блізкія да фундаментальнай даўжыні (якая вельмі верагодна{{sfn|А. М. Прохоров. Физическая энциклопедия||loc= статья «Фундаментальная длина» ([http://www.femto.com.ua/articles/part_2/4429.html электронная версия])}} можа аказацца планкаўская даўжынёй, роўнай 1,6·10<sup>−35</sup> м).
 
== Гл. таксама ==
Радок 40:
 
== Спасылкі ==
* [http://nuclphys.sinp.msu.ru/spargalka/hist.htm ХроникаХроніка открытийадкрыццяў ву физикефізіцы ядра иі частицчасціц], подготовленнаяпадрыхтаваная сотрудникамисупрацоўнікамі физическогофізічнага факультетафакультэта МГУМДУ имім М. В. Ломоносова.Ламаносава {{ref-ru}}
* [http://www.scientific.ru/spark/ ФизикаФізіка элементарных частицчасціц] на Scientific.ru {{ref-ru}}
* [http://pdg.lbl.gov/2011/listings/contents_listings.html Particle Listings], Particle Data Group
* [http://psj.nsu.ru/lector/serednyakov/ ФизикаФізіка элементарных частицчасціц — ву миресвеце, ву ИЯФІЯФ, на кафедрекафедры ФЭЧ] {{ref-ru}}
 
{{Часціцы}}