Ваявода: Розніца паміж версіямі

{{вызнч|1=Ваявода}} - у [[Русь|Старажытнай Русі]] і іншых славянскіх краінах - начальнік княжацкай дружыны або кіраўнік народнага апалчэння. Згадваецца ў рускіх летапісах пачынаючы з 10 ст. У канцы 15-17 ст. кожны з 5 аноўных палкоў рускага войска меў аднаго ці некалькі ваявод. У другой палове 17 ст. палкавыя ваяводы захаваліся толькі ў разрадных палках. Ліквідаваны ў пачатку 18 ст.

У [[ВКЛ]] і [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] - службовая асоба, кіраўнік мясцовай адміністрацыі ў ваяводстве. Засядаў у радзе ВКЛ а пасля [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] і ў сенаце Рэчы Паспалітай. Прызначаўся пажыццёва з ліку буйных феадалаў, абавязкова ўраджэнцаў ВКЛ. Як прадстаўнікі велікакняжацкай улады адстойваў інтарэсы мясцовай феадальнай знаці. Да [[1540]] віленскія і трокскія ваяводы былі літоўскага паходжання, католікі.

==== Расійская дзяржава ===

У [[ВКМ|Расійскай дзяржаве]] з 16 ст. гарадавы ваявода - кіраўнік гарадской і цывільнай адміністрацыі ў горадзе і адпаведным павеце. Канцэнтраваў усю паўнату ўлады на месцах, кантраваў органы губнога і земскага самакіравання. Пасля рэформы [[Пётр I|Пятра І]] у [[1719]] ваявода - кіраўнік правінцыі (адзінкі, на якія падзялілася [[губерня]]), падпарадкоўваўся губернатару[[губернатар]]у. У [[1775]] правінцыі, а разам з імі пасады ваявод былі скасаваны, яны захаваліся толькі ў Магілёўскай і Пскоўскай губернях (ліувідаваныліквідаваны ў 1778).

У польшчы[[Польшча|Польшчы]] і ў тым ліку ў [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]], у [[1920]]-[[1939]], ваявода - кіраўнік усёй мясцовай адміністрацыі ваяводства, адначасова кіраўнік выканаўчага органа ваяводскага тэрытарыяльнага самакіравання. Пасада ваяводы была адноўлена ў [[1944]] і існавала ў Польшчы да [[1950]], адноўлена ў [[1973]].