Нямецкая мова: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Літаратура: трохі падправіў «чырвань» шаблонам
→‎Лексіка: шаблон
Радок 774:
{{main|Лексіка нямецкай мовы}}
 
Да спрадвечных слоў нямецкай мовы адносяцца {{нп3|лексема, лінгвістыка|лексемы|ru|Лексема (лингвистика)}}, якія ў тым ці іншым выглядзе сустракаліся яшчэ ў [[Прагерманская мова|прагерманскай мове]], з розных дыялектаў якой узніклі сучасныя [[германскія мовы]], у тым ліку і літаратурная нямецкая<ref>{{кніга |аўтар=Wiese H.|загаловак=Eine Zeitreise zu den Ursprüngen unserer Sprache. Wie die Indogermanistik unsere Wörter erklärt|месца=Berlin |выдавецтва=Logos Verlag|год=2010|старонак= |старонкі= |isbn=978-3-8325-1601-7}}</ref>. Большая частка гэтых слоў была атрымана ў спадчыну прагерманскай мовай, у сваю чаргу, з {{нп3|Праіндаеўрапейская мова|праіндаеўрапейскай мовы|ru|Праиндоевропейский язык}}. Да іх адносяцца, напрыклад: займеннікі ''ich'' (прагерм. ''*ek''), ''du'' (''*þū''), ''mein'' (''*mīnaz'') і т. д.; лічэбнікі ''ein'' (прагерм. ''*ainaz''), ''zwei'' (''*twai''), ''hundert'' (''*hundaradą'') і т. д.; назоўнікі ''Vieh'' (прагерм. ''*fehu''), ''Haus'' (''*hūsą''), ''Feuer'' (''*fōr'') і інш.; такія дзеясловы як ''gehen'' (прагерм. ''*gāną''), ''stehen'' (''*stāną''), ''sehen'' (''*sehwaną'') і інш.<ref>Гл. адп. артыкулы ў {{кніга |аўтар=Kluge F.|загаловак=Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache |адказны=bearbeitet von Elmar Seebold |выданне= 24., durchgesehene und erweiterte Auflage|месца= Berlin, New York|выдавецтва= Walter de Gruyter|год=2001 |старонак= |старонкі= |isbn=978-3-11-017473-1}}, {{кніга |загаловак=[[{{нп5|Нямецкі слоўнік братоў Грым|Deutsches Wörterbuch von Jacob und Wilhelm Grimm]]|ru|Немецкий словарь братьев Гримм}}. 16 Bände in 32 Teilbänden|спасылка=http://woerterbuchnetz.de/DWB/|месца=Leipzig|год=1854-1961}}, {{cite web |url=http://www.dwds.de/ |title=Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache|publisher= Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften|accessdate=2014-11-13 |lang=de}}</ref>
 
{{нп3|Запазычанні|Запазычаныя|ru|Заимствование}} словы пранікалі ў нямецкую мову, як правіла, з іншых [[Індаеўрапейскія мовы|індаеўрапейскіх моў]], што тлумачыцца гістарычнымі культурнымі, палітычнымі і эканамічнымі сувязямі Германіі з суседнімі тэрыторыямі<ref name="ReferenceB">{{артыкул |аўтар=Best K.-H.|загаловак=Wo kommen die deutschen Fremdwörter her?|выданне= Göttinger Beiträge zur Sprachwissenschaft |год=2001|нумар=5 |старонкі=7-20}}</ref><ref>{{кніга|аўтар=Schildt J.|загаловак=Abriss der Geschichte der deutschen Sprache|месца=Berlin|выдавецтва=|год=1976|старонкі=29|isbn=}}</ref>. Разам з індаеўрапейскімі запазычаннямі ў нямецкай прысутнічае культурная лексіка з неіндаеўрапейскіх моў<ref>{{артыкул |аўтар=Körner H.|загаловак=Zur Entwicklung des deutschen (Lehn-)Wortschatzes|выданне=Glottometrics |год=2004 |нумар=7|старонкі=25-49}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.examen-europaeum.com/EEE/EEE2003/08FremdundLehnwoerter.htm |title=Fremdwörter und Lehnwörter |author= |date= |work= |publisher= |accessdate=2011-11-08 |lang=de}}</ref>.