Еўрапейскі Саюз: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Consulina (размовы | уклад)
Zmiceru (размовы | уклад)
Дадаў інфармацыю ў раздзел Замежныя справы
Тэгі: першае рэдагаванне Візуальны рэдактар
Радок 186:
== Прававая сістэма ==
== Замежныя справы ==
Паміж краінамі-членамі Еўрапейскага саюза назіраецца высокая ступень інтэграцыі, аднак пакуль яшчэ знешняя палітыка мае міждзяржаўны характар. Усе 28 краін-членаў у значнай ступені кантралююць свае міжнародныя адносіны. Аднак Саюз набывае ўсё большую палітычную вагу ў якасці адзінага палітычнага блока, і існуюць спробы аднагалосна выступаць па розных палітычных пытаннях.
== Эканоміка ==
[[Файл:Federica Mogherini Official.jpg|міні|Федэрыка Магерыні,
[[Выява:Gross domestic product (GDP) per inhabitant, in purchasing power standard (PPS), by NUTS 2 regions, 2009 (% of the EU-27 average, EU-27=100).png|thumb|220px|ВУП на душу насельніцтва па парытэту пакупніцкай здольнасці па рэгіёнах ЕС у [[2009]] годзе]]
''Вярхоўны прадстаўнік Саюза па замежных справах і палітыцы бяспекі''
Фінансавую палітыку рэгулюе [[Еўрапейскі цэнтральны банк]]. Найважнейшыя рашэнні прымаюцца на самітах кіраўнікоў дзяржаў-удзельніц саюза.
]]
[[Лісабонскі дагавор]] 2009 года ўзмацніў важнасць знешняй палітыкі і палітыкі бяспекі шляхам утварэння:
* пасады Вярхоўнага прадстаўніка Саюза па замежных справах і палітыцы бяспекі;
* Еўрапейскай службы знешніх дзеянняў (ЕСЗД) - дыпламатычнага корпусу ЕС.<ref name=":0">https://europa.eu/european-union/topics/foreign-security-policy_en</ref>
Знешняя палітыка Еўрапейскага саюза ажыццяўляецца альбо з дапамогай Агульнай знешняй палітыкі і палітыкі бяспекі пад кіраўніцтвам [[Еўрапейскі савет|Еўрапейскага савета]], альбо шляхам міжнародных эканамічных перамоў, якія праводзяцца [[Еўрапейская камісія|Еўрапейскай камісіяй]]. Вядучым дыпламатам ЕС у абедзвюх сферах з'яўляецца Вярхоўны прадстаўнік Саюза па замежных справах і палітыцы бяспекі (з лістапада 2014 года пасаду займае Федэрыка Магерыні<ref>https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2014-2019/mogherini</ref>).
 
=== Мэты ===
ЕС мае адзіны рынак на тэрыторыі ўсіх сваіх членаў. 18 дзяржаў з ліку саюза далучыліся таксама да валютнага саюза, вядомай як [[еўразона]], дзе выкарыстоўваецца [[еўра]] ў якасці адзінай валюты<ref>[http://ec.europa.eu/internal_market/index_en.htm The Single Market]. Europa web portal.</ref>. У [[2012]] годзе ЕС меў сукупнага ВУП у 16 трлн долараў, маючы 20% доля ад сусветнага валавога ўнутранага прадукта з пункту гледжання [[парытэт пакупніцкай здольнасці|парытэту пакупніцкай здольнасці]]<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=39&pr.y=13&sy=2013&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=998&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=1&a=1 World Economic Outlook Database, October 2013 Edition]. International Monetary Fund.</ref>.
Мэтамі знешняй палітыкі і палітыкі бяспекі ЕС з'яўляюцца:
* захаванне міру і ўмацаванне міжнароднай бяспекі;
* садзейнічанне развіццю міжнароднага супрацоўніцтва;
* развіццё і ўмацаванне:
** дэмакратыі;
** вяршэнства закону;
** павагі правоў чалавека і асноўных свабод.<ref name=":0" />
 
== Эканоміка ==
Фінансавую палітыку рэгулюе [[Еўрапейскі цэнтральны банк]]. Найважнейшыя рашэнні прымаюцца на самітах кіраўнікоў дзяржаў-удзельніц саюза.[[Выява:Gross domestic product (GDP) per inhabitant, in purchasing power standard (PPS), by NUTS 2 regions, 2009 (% of the EU-27 average, EU-27=100).png|thumb|220px|ВУП на душу насельніцтва па парытэту пакупніцкай здольнасці па рэгіёнах ЕС у [[2009]] годзе]]ЕС мае адзіны рынак на тэрыторыі ўсіх сваіх членаў. 18 дзяржаў з ліку саюза далучыліся таксама да валютнага саюза, вядомай як [[еўразона]], дзе выкарыстоўваецца [[еўра]] ў якасці адзінай валюты<ref>[http://ec.europa.eu/internal_market/index_en.htm The Single Market]. Europa web portal.</ref>. У [[2012]] годзе ЕС меў сукупнага ВУП у 16 трлн долараў, маючы 20% доля ад сусветнага валавога ўнутранага прадукта з пункту гледжання [[парытэт пакупніцкай здольнасці|парытэту пакупніцкай здольнасці]]<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=39&pr.y=13&sy=2013&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=998&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=1&a=1 World Economic Outlook Database, October 2013 Edition]. International Monetary Fund.</ref>.
 
Са спісу 500 найбуйнейшых карпарацый паводле велічыні прыбытку 161 з іх мае свае штаб-кватэры ў ЕС<ref>[http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2010/countries/Australia.html Global 500 2010: Countries – Australia]. Fortune.</ref>. У [[2007]] годзе ўзровень [[беспрацоўе|беспрацоўя]] ў ЕС складаў 7%<ref name="unempl">[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/3-01102012-AP/EN/3-01102012-AP-EN.PDF Euro area and EU 27 unemployment up to 11.4% and 10.5%]. Europa web portal.</ref>, у той час як [[інвестыцыі]] складалі 21,4% ВУП, інфляцыя была на ўзроўні 2,2%, а сальда рахунку бягучых аперацый мела паказчык -0,9% ВУП, што значыць невялікая перавага імпарту перад экспартам. У [[2012]] годзе ўзровень беспрацоўя ўжо складаў 11,4%<ref name="unempl"/>.