|
|заўв =
}}
'''Народная Рэспубліка Балгарыя''' ([[Балгарская мова{{lang-bg|балг.]]: Народна република България}}) — афіцыйная назва [[Балгарыя|Балгарыі]] падчас сацыялістычнага рэжыму. НРБ з'яўлялася членам [[АВД|Арганізацыі Варшаўскага дагавора]] і [[СЭУ|Савета эканамічнай узаемадапамогі]].
У [[2СВ|Другую сусветную вайну]] [[Трэцяе Балгарскае царства|Царства Балгарыя]] ўступіла на баку [[Краіныкраіны Восі|Восі]]. У [[1943]] на фоне пераходу ініцыятывы ў вайне на бок [[СССР|Савецкага Саюза]] ў краіне ўзмацніўся камуністычны рух і цар [[Барыс III]] зрабіў спробу выйсці з саюза з Германіяй, але [[28 жніўня]] нечакана памёр. У [[1944]] Балгарыю ахапіў палітычны крызіс. Няўдалыя спробы мірных перамоў прыводзяць да таго, што ў [[Верасеньверасень|верасні]] [[1944]] савецкія войскі пачынаюць уварванне, не сустрэўшы, аднак, аніякага супраціву. 9 верасня камуністы пры дапамозе міністра абароны [[Іван Марынаў|Івана Марынава ]] [[Пераварот 9 верасня|ажыцяўляюць дзяржаўны пераварот ]] і прыходзяць да ўлады, абвясціўшы народную рэспубліку.
У [[1944]] - [[1945]] новы урад правёў шэраг рэпрэсій супраць палітычных супернікаў, калектывізацыю і экспрапрыяцыі, што прыводзіць да ўзнікнення партызанскага [[Гаранскі рух|Гаранскага руху]], які карыстаўся падтрымкай [[Каралеўства Грэцыя|Грэцыі]]. Для ліквідацыі супраціву быў створаны [[ДС|Камітэт дзяржаўнай бяспекі ]] (ДС), які захоўваў важную ролю ўвесь час існавання НРБ. Рэферэндум 1946 афіцыйна замацаваў сацыялістычны рэжым. Старшынёй Савета Міністраў стаў адзін з самых харызматычных дзеячаў [[Камінтэрн|Камінтэрна]]а, [[Георгі Дзімітраў]]. Ён наладжвае сяброўскія стасункі з [[СФРЮ|Югаславіяй]] і актыўна ўдзельнічае ў распрацоўцы праекта [[Балканская Федэрацыя|Балканскай Федэрацыі ]] (дзяржавы, якая павінна аб'яднаць [[СФРЮ|Югаславію]], [[Народная Рэспубліка Албанія|Албанію]], Балгарыю, [[Сацыялістычная Рэспубліка Румынія|Румынію]], і, пры ўмове перамоге кампартыі ў грамадзянскай вайне, Грэцыю).[[Файл:Sofia,Грамадзянская 1984.jpg|150px|міні|злева|Штаб-кватэравайна БКП.ў СафіяГрэцыі|грамадзянскай (1984)вайне]]Смерць Дзімітрава ў [[1949]] супадае з савецка-югаслаўскім расколам, які ставіць крыж на ідэях аб'яднання БалканаўГрэцыю). Новы генеральны сакратар Балгарскай камуністычнай партыі, сталініст Вылка Чарвенкаў, праводзіць чысткі ў партыі, заканчвае калектывізацыю, нягледзячы на ўзброеныя выступы сялян, і аб'яўляе курс на індустрыялізацыю краіны.
[[Файл:Sofia, 1984.jpg|150px|міні|злева|Штаб-кватэра БКП. Сафія (1984)]]
У [[1954]] пасля дэсталінізацыі да ўлады прыходзіць [[Тодар Жыўкаў]]. Пры ім НРБ ўваходзіць у [[АВД]], прымае ўдзел у падаўленні [[Венгерскае паўстанне, 1956|Венгерскага паўстання 1956]] і Пражскай вясны. Шчыльнае супрацоўніцтва з СССР прыносіла Балгарыі значныя эканамічныя выгады. ▼
Смерць Дзімітрава ў [[1949]] супадае з [[савецка-югаслаўскі раскол|савецка-югаслаўскім расколам]], які ставіць крыж на ідэях аб'яднання Балканаў. Новы генеральны сакратар Балгарскай камуністычнай партыі, сталініст [[Вылка Чарвенкаў]], праводзіць чысткі ў партыі, заканчвае калектывізацыю, нягледзячы на ўзброеныя выступы сялян, і аб'яўляе курс на індустрыялізацыю краіны.
У [[1989]], падчас [[Восень народаў|Восені народаў]], Жыўкава адхіляюць ад ўлады, а БКП змяняе назву на Балгарскую сацыялістычную партыю, якая страчвае свой кіруючы статус. У [[1990]] прэзідэнтам становіцца кандыдат ад апазіцыйнага Саюза дэмакратычных сіл [[Жэлю Жэлеў]], а з афіцыйнай назвы дзяржавы выключаецца слова "Народная". ▼
[[Адмысловае:Categories|Катэгорыі]]:
▲У [[1954]] пасля дэсталінізацыі да ўлады прыходзіць [[Тодар Жыўкаў]]. Пры ім НРБ ўваходзіць у [[АВД]], прымае ўдзел у падаўленні [[Венгерскае паўстанне, 1956|Венгерскага паўстання 1956]] і [[аперацыя «Дунай»|Пражскай вясны ]]. Шчыльнае супрацоўніцтва з СССР прыносіла Балгарыі значныя эканамічныя выгады.
* [[:Катэгорыя:З'явіліся ў 1946 годзе|З'явіліся ў 1946 годзе]]
* [[:Катэгорыя:Зніклі ў 1990 годзе|Зніклі ў 1990 годзе]]
▲У [[1989]], падчас [[Восень народаў|Восені народаў]], Жыўкава адхіляюць ад ўлады, а [[БКП ]] змяняе назву на [[Балгарская сацыялістычная партыя|Балгарскую сацыялістычную партыю ]], якая страчвае свой кіруючы статус. У [[1990]] прэзідэнтам становіцца кандыдат ад апазіцыйнага [[Саюз дэмакратычных сіл|Саюза дэмакратычных сіл ]] [[Жэлю Жэлеў]], а з афіцыйнай назвы дзяржавы выключаецца слова "Народная".
* [[:Катэгорыя:Былыя краіны|Былыя краіны]]
* [[:Катэгорыя:Сацыялістычныя краіны|Сацыялістычныя краіны]]
{{АВД}}
| 