Генацыд армян: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 179:
|}
 
Даследаванні дапамогі армянам з боку мусульман абцяжараныабцяжараныя, бо дапамога армянам у многіх выпадках каралася смерцю і, адпаведна, хавалася. Тым не менш, вядомыя шматлікія выпадкі выратавання армянскіх дзяцей турэцкімі сем'ямі, а таксама выпадкі пратэстаў асманскіх урадоўцаўчыноўнікаў, якія адмаўляліся браць удзел у забойствах армянскага насельніцтва. Супраць дэпартацыі армян выступілі кіраўнік горада [[Алепа]] {{нп3|Мехмед Джаляль-бей|Мехмед Джаляль-бей|ru|Мехмед Джеляль-бей}}, які заявіў, што армяне бароняцца і што права жыць — натуральнае права кожнага чалавека, і забараніў любыя рэпрэсіі супраць армянскага насельніцтва, а таксама губернатары [[Смірна|Смірны]] Рамі-бей і [[Эдырнэ|Адрыянопаля]] Хаджы Адыл-бей. Джаляль-бей у чэрвені [[1915]] года быў адхілены ад кіравання горадам. Камандзір канцэнтрацыйнага лагера ў пустыні Дэр-Зор, Алі Суэд Бей, які спрабаваў палегчыць долю армян, быў ссунуты з пасады, іа на яго месца быў пастаўлены Зэкі-бей, які выяўляў да армян вылучную жорсткасць. Адзін з лідараў младатуркаў, [[Ахмед Джамаль-паша|Джамаль-паша]], у сваіх мемуарах пісаў пра тое, што ён прыйшоў у жах ад злачынстваў супраць армян і спрабаваў памякчыцьзмякчыць іх долю, аднак гісторыкі паддаюцьсумняваюцца ў гэтыпраўдзівасці выказгэтых сумневувыказванняў<ref name="The Armenian People from Ancient to Modern Times-2-267-271" />.
 
Прадстаўнікі саюзнага уркамтуркам нямецкага боку ў большасці пасіўна патуралі рэпрэсіям супраць армян. Нямецкі пасол барон фон Вангенхайм, нягледзячы на падрабязную карціну, што паказвалася яму консуламі, пратэставаў толькі супраць дробных парушэнняў. І толькі трэці, пасля фон Вангенхайма, нямецкі пасол граф фон Вольф-Метэрніх ацаніў дзеянні [[Іціхат]] як шавінізм, скіраваны на знішчэнне армян. Нямецкі місіянер [[Іаганес Лепсіус]] здолеў наведаць Стамбул у [[1915]] годзе, аднак яго просьбы да Энвера пра абарону армян засталіся без адказу. Па вяртанні ў [[Германія|Германію]] Лепсіус без асаблівага поспеху спрабаваў прыцягнуць грамадскую ўвагу да становішча армян у Турцыі. Доктар {{нп3|Армін Вегнер|Армін Вегнер|en|Armin T. Wegner}}, які служыў у Турцыі пры фельдмаршале фон Гольцы, сабраў вялікі архіў фатаграфій. Яго фатаграфія армянскай жанчыны, якая ідзе пад турэцкім канвоем, стала адным са знакаў генацыду армян. У [[1919]] годзе Вегнер напісаў ліст прэзідэнту [[ЗША]] Вільсану, у якім паведаміў вядомыя яму падрабязнасці знішчэння армян. Марцін Ніпаж ({{lang-de|Martin Niepage}}), нямецкі выкладчык тэхнічнай школы ў Алепа, у кнізе 1916 года пакінуў апісанні варварскіх забойстваў армян<ref name="The Armenian People from Ancient to Modern Times-2-267-271" />.
 
{|class="graytable"