Мезазой: Розніца паміж версіямі

'''Мезазой''' або '''Мезазойская эра'''  — прамежак часу ў [[геалогія|геалагічнай]] гісторыі [[планета Зямля|Зямлі]] ад 251  млн. да 65  млн. гадоў таму, адна з трох эр Фанеразоя. Упершыню вылучаны ў [[1841]] годзе [[Вялікабрытанія|брытанскім]] [[Геолаг|геолагам]] [[Джон Філіпс|Джонам Філіпсам]].

Мезазой - — эра [[Тэктоніка пліт|тэктанічнай]], [[Клімат|кліматычнай]] і [[Эвалюцыя|эвалюцыйнай]] актыўнасці. Адбываецца фарміраванне асноўных контураў сучасных [[Мацярык|мацерыкоў]] і гораўтварэння на перыферыі [[Ціхі акіян|Ціхага]], [[Атлантычны акіян|Атлантычнага]] і [[Індыйскі акіян|Індыйскага акіянаў]]; падзел сушы спрыяў відаўтварэнню і іншым важным эвалюцыйным падзеям. Клімат быў цёплым на працягу ўсяго часовага перыяду, што таксама адыграла важную ролю ў эвалюцыі і ўтварэнні новых відаў жывёл. Да канца эры асноўная частка відавой разнастайнасці жыцця наблізілася да сучаснага яе стану.

* [[трыясавы перыяд]] (251,902 ± 0,024 - — 201,3 ± 0,2  млн. гадоў назад)

* [[юрскі перыяд]] (201,3 ± 0,2 - — 145,0  млн. гадоў назад)

* [[мелавы перыяд]] (145 - — 66,0  млн. гадоў назад)

Ніжняя (паміж [[Пермскі перыяд|пермскім]] і трыясавым перыядамі, то бок паміж [[Палеазой|палеазоем]] і мезазоем) мяжа азначаная [[Масавае пермскае выміранне|масавым пермскім выміраннем]], у выніку якога памерла каля 90-96 % марской фаўны і каля 70 % наземнай. Верхняя мяжа ўсталяваная паміж мелавым перыядам і палеагенам, калі адбылося другоей буйное выміранне многіх груп раслін і жывёл, якое найчасцей тлумачаць падзеннем гіганцкага астэроіда (кратэр [[Чыксулу]]б на паўвостраве [[Юкатан]]) і наступнай ”астэроіднай«астэроіднай зімой”зімой». Вымерла каля 50 % усіх відаў, уключаючы нелятучых дыназаўраў.

Выміраюць [[гіганцкія папараці]], [[драўняныя хвашчы]], многія [[дзеразападобныя]]. У [[Трыясавы перыяд|трыясе]] дасягаюць росквіту [[голанасенныя]], асабліва [[хваёвыя]]. У [[Юрскі перыяд|юрскім перыядзе]] выміраюць насенныя [[папараці]] і з’яўляюццаз'яўляюцца першыя [[Пакрытанасенныя|пакрытанасенныя расліны]] (тады прадстаўленыя толькі драўнянымі формамі)<ref>проф. И. Н. Пономарёва, О. А. Корнилова, Т.Е Лощилина ''10 класс, Учебник для учащихся общеобразовательных учреждений''</ref>, якія паступова распаўсюджваюцца на ўсе мацерыкі. Гэта абумоўлены шэрагам пераваг - — пакрытанасенныя маюць моцную развітую праводную сістэму, якая забяспечвае надзейнасць крыжаванага апылення, зародыш забяспечваецца запасамі ежы (дзякуючы падвоенаму апладненню развіваецца [[эндасперм]]) і абаронены абалонкамі і г.д.

У перыяд мезазою дасягаюць росквіту [[насякомыя]] і [[Паўзуны|рэптыліі]]. Рэптыліі займаюць дамінантнае становішча і прадстаўлены вялікай колькасцю форм. У [[юрскі перыяд]] лятучыя яшчары заваёўваюць паветранае асяроддзе, а мора - — водныя рэптыліі. У [[мелавы перыяд]] спецыялізацыя рэптылій працягваецца, яны дасягаюць вялізных памераў, некаторыя з [[Дыназаўры|дыназаўраў]] важаць да 50 тон.