Нямецкая мова: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 79:
{{main|Прагерманская мова}}
[[Файл:AlthochdeutscheSprachräume962 Box.jpg|thumb|400px|Заходнегерманскі моўны рэгіён ва [[Усходне-франкскае каралеўства|Усходне-франкскім каралеўстве]] ([[962]] год)]]
[[Германскія плямёны]], якія паявіліся ў VI—V стст. да н. э. у паўночнай частцы нізіны паміж [[рака Эльба|Эльбай]] і [[Одэр]]ам, у [[Ютландыя|Ютландыі]] і на поўдні [[Скандынавія|Скандынавіі]], паходзілі ад [[Індаеўрапейцы|індаеўрапейскіх народаў]], якія перакачавалі ў [[Еўропа|Еўропу]]<ref>{{кніга|аўтар=Meier-Brügger M., [[Краэ, {{нп5|Ханс Краэ|Krahe H.]]|ru|Краэ, Ханс}}|загаловак=Indogermanische Sprachwissenschaft|месца=Berlin|выдавецтва=Walter de Gruyter|год=2002|старонак|isbn=3-11-017243-7}}</ref>. [[Прагерманская мова|Іх мова]], якая адасобілася ад іншых [[Індаеўрапейскія мовы|індаеўрапейскіх моў]] у выніку {{нп3|Германскае перамяшчэнне зычных|першага перамяшчэння зычных|ru|Закон Гримма}}, стала асноваю моў германцаў<ref>{{кніга|аўтар=Zimmer S.|частка=Usipeten/Usipeter und Tenkterer: Sprachliches|загаловак=Reallexikon der germanischen Altertumskunde|том=31|месца=Berlin|выдавецтва=de Gruyter|год=2006|старонкі=572–573|isbn=3-11-018386-2}}</ref>. На працягу некалькіх стагоддзяў на мовы германцаў аказвалі ўплыў мовы суседзяў (у асноўным — [[Кельты|кельтаў]], а пазней і [[Рымская імперыя|рымлян]]){{sfn|Жирмунский В. М. История немецкого языка|с=9-13}}.
 
У многім развіццё мовы ў самым пачатку нашай эры звязана з міграцыямі носьбітаў племянных моў, а таксама з працэсамі паглынання невялікіх плямён большымі. Так утварыліся племянныя аб'яднанні [[Франкі|франкаў]], [[Саксы|саксаў]], {{нп3|цюрынгі|цюрынгаў|ru|Тюринги}}, [[Алеманы|алеманаў]] і [[бавары|бавараў]], мовы якіх сталі асновай сучасных [[Франкская мова|франкскіх]], {{нп3|Ніжнесаксонскія дыялекты|ніжнесаксонскіх|ru|Нижнесаксонские диалекты}}, {{нп3|Цюрынгскія дыялекты|цюрынгскіх|ru|Тюрингско-верхнесаксонские диалекты}}, {{нп3|Алеманскія дыялекты|алеманскіх|ru|Алеманнский диалект}} і [[Баварскія дыялекты|баварскіх дыялектаў]]. У V—IX стст. усе гэтыя плямёна былі аб'яднаны пад уладай [[Меравінгі|Меравінгаў]] (паходы [[Хлодвіг I|Хлодвіга]]), а пазней і [[Каралінгі|Каралінгаў]] (заваяванні [[Карл Вялікі|Карла Вялікага]])<ref>{{кніга|аўтар=Лебек С.|частка=Франки|загаловак=Происхождение франков. V-XI века|месца=М.|выдавецтва=Скарабей|год=1993|том=1|старонак=|isbn=5-86507-001-0}}</ref>. Створаная Карлам [[Франкская дзяржава|імперыя]], якая ахоплівала землі сучасных [[Францыя|Францыі]], [[Італія|Італіі]] і [[Германія|Германіі]], у [[843]] годзе была [[Вердэнскі дагавор|падзелена]] яго сынамі на тры часткі, што садзейнічала аддзяленню кантынетальных германскіх народаў на ўсходнім баку [[Рэйн]]а ад раманскіх народаў [[Галія|Галіі]] і [[Апенінскі паўвостраў|Апенінскага паўвострава]]{{sfn|Жирмунский В. М. История немецкого языка|с=21-22}}.