Жлобін: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 38:
|афіцыйная мова-ref =
|двароў =
|насельніцтва = 7595676068
|крыніца насельніцтва = <ref name="20162017-Estimate"/>
|год перапісу = 20162017
|шчыльнасць =
|нацыянальны склад = [[беларусы]] — 79,8[[Працэнт|%]]; [[рускія]] — 15,1%; [[украінцы]] — 2,8%; [[цыгане]] — 0,5%; іншыя — 1,8%
Радок 66:
|add3 = Жлобін
}}
'''Жло́бін''' <ref name="NNP"/> ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Žlobin'')  — горад раённага падпарадкавання ў Жлобінскім раёне [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[раён]]а. Трэці па колькасці насельніцтва горад у вобласці (пасля [[Гомель|Гомеля]] і [[Мазыр]]а). Размешчаны на [[Раўніна|раўніне]] Гомельскае [[Палессе]], за 93 км ад Гомеля, 215 км ад [[Мінск]]а. Прыстань на [[Дняпро|Дняпры]]. Буйны чыгуначны вузел (кірункі на [[Мінск]], [[Магілёў]], [[Гомель]], [[Калінкавічы]]); аўтадарогі на [[Бабруйск]], Гомель, [[Рагачоў]], [[Светлагорск]]. Насельніцтва 76&nbsp;068 чал. (2017)<ref name="2017-Estimate"/>.
 
{{змест злева}}
'''Жло́бін''' ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Žlobin'') — горад раённага падпарадкавання ў Жлобінскім раёне [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[раён]]а. Трэці па колькасці насельніцтва горад у вобласці (пасля [[Гомель|Гомеля]] і [[Мазыр]]а).
 
== Геаграфічныя звесткі ==
Размешчаны на [[Раўніна|раўніне]] Гомельскае [[Палессе]], за 93 км ад Гомеля, 215 км ад [[Мінск]]а. Прыстань на [[Дняпро|Дняпры]]. Буйны чыгуначны вузел (кірункі на [[Мінск]], [[Магілёў]], [[Гомель]], [[Калінкавічы]]); аўтадарогі на [[Бабруйск]], Гомель, [[Рагачоў]], [[Светлагорск]].
 
== Гісторыя ==
 
=== Старажытнасць ===
Вынікі [[Археалогія|археалагічных]] даследаванняў паказваюць, што першыя пасяленні [[Людзі|людзей]] на [[Тэрыторыя|тэрыторыі]] [[Сучаснасць|сучаснага]] горада ўзніклі ў [[Першабытнае грамадства|першабытнаабшчынны час]], задоўга да заснавання Жлобіна. На [[Узбярэжжа|ўзбярэжжы]] Дняпра ў межах горада знойдзены рэшткі паселішча перыяду [[Бронзавы век|бронзавага веку]] (II-е  — пачатак І-га тысячагоддзя да [[Наша эра|н.э.]]). На тэрыторыі гарадскога [[парк]]а [[Культура|культуры]] і адпачынку «Прыдняпроўскі» выяўлены следы пасялення перыяду [[Жалезны век|жалезнага веку]]<ref>''Цісецкая, К.'' [http:name="Cisieckaja"//news.21.by/culture/2013/04/23/754070.html Гліняны посуд жалезнага веку] // Новы дзень. Жлобінская раённая газета. 2013, 23 красавіка.</ref>, якое існавала ў канцы І тысячагоддзя да н. э.  — пачатку І тыс. н.э.<ref name="M."/>[https://drive.google.com/file/d/0B447NwA7uDpcblB0eEFoMUFlbzg/edit?usp=sharing Маслюкоў, Т. В. Археалагічныя абследаванні ў Жлобіне] // Археологические исследования в еврорегионе «Днепр» в [[2012]] году: междунар. сб. науч. ст. / междунар. редкол. : О. М. Демиденко (отв. ред.), Н. Н. Кривальцевич (зам. отв. ред.), [[Алег Анатольевіч Макушнікаў|О. М. Макушников]] (науч. ред.), Ю. В. Панков (отв. секр.) [и др.] ; Гом. обл. исполн. ком., [[Інстытут гісторыі НАНБ|Ин-т истории НАН Б]], [[Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны|Гом. гос. ун-т им. Ф. Скорины]] [и др.]. — Гомель: [[Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны|ГГУ им. Ф. Скорины]], 2013. — С. 63—66. ISBN 978-985-439-791-7.</ref>
 
=== У Рэчы Паспалітай ===
Падчас [[Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай, 1654-1667|вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай 1654—1667  гг.]] [[казакі|казацкі]] [[гетман]] [[Іван Залатарэнка]], які ваяваў на баку [[Вялікае княства Маскоўскае|Маскоўскай дзяржавы]], у сваім лісце ад [[15 ліпеня]] [[1654]]  г. паведаміў, што яго войскі спалілі «замак Злобін» (разам з замкамі [[Рэчыца]], [[Стрэшын]], [[Рагачоў]] і Горваль). Больш позніх звестак пра гэты замак не маецца<ref>[http://pawet.net/library/history/bel_history/tkachou/04/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D1%96_%D1%96_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B7%D1%96.html Ткачоў, М. А. Замкі і людзі.] Мн., [[1991]], с. 152—153.<name="Tkačoŭ-1"/ref>.
 
Паводле [[Археалогія|археалагічных]] дадзеных, [[Жлобінскі замак]] існаваў у [[15 стагоддзе|15]]  — 17 стагоддзях ля ўпадання [[Ручай|ручая]] Чорначка ў [[Рака|р.]] Дняпро, побач з сучасным гарадскім паркам «Прыдняпроўскі». Абарончыя ўмацаванні складаліся з 2-х частак: [[Замак|замка]] і падзамка. Пляцоўка замка ўзвышаецца над [[нізіна]]й на 3  — 4 [[Метр|м]] (цяпер тут знаходзіцца [[Сучаснасць|сучасны]] [[будынак]]  — [[Спорт|спартыўная]] школа). Пляцоўка падзамка, якая выцягнута з [[поўнач]]ы на [[поўдзень]], узвышаецца над нізінай на 2  — 3 м (стадыён спартыўнай школы). Побач маецца і першапачатковае месца неўмацаванай забудовы  — [[Сярэднявечча|сярэдневяковае]] [[Селішча, археалогія|селішча]]<ref>Ткачов, М. А. Изучение средневековых памятников Белоруссии // Археологические открытия 1983 года. М., 1985, с. 407—408. {{refname="Tkačoŭ-ru}}<2"/ref>. На ім размясціўся парк «Прыдняпроўскі»<ref>Бабин, В. Археологи изучают старый Жлобин name="Babin"// Нюанс-плюс. Еженедельная информационно-рекламная газета. 2013. № 27. С. 2. {{ref-ru}}</ref>. Пры [[Беларуская археалогія|археалагічных]] абследаваннях знойдзены матэрыял [[14 стагоддзе|14]]  — [[18 стагоддзе|18]] [[Стагоддзе|ст.]]<ref name="M."/>
 
[[Выява:Chodkiewicz.PNG|left|100 px|thumb|Герб Хадкевічаў.]]
У 15  — [[16 стагоддзе|16]] стст. гэта мясцовасць знаходзілася ва ўладаннях [[Род Хадкевічаў|Хадкевічаў]], у [[Рэчыцкі павет|Рэчыцкім павеце]] [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]] [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]] (якое [[1 ліпеня]] [[1569]]  г. [[Люблінская унія|аб'ядналася]] з [[Польскае Каралеўства, 1385—1569|Польскім Каралеўствам]] у [[Рэч Паспалітая|Рэч Паспалітую]]).
 
У публікацыях сустракаецца меркаванне аб тым, што першая пісьмовая згадка аб Жлобіне пад назвай Хлепень адносіцца да [[1492]]  г., але гэта памылка<ref>[http://pawet.net/library/history/bel_history/tkachou/04/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D1%96_%D1%96_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B7%D1%96.html Ткачоў, М. А. Замкі і людзі.] [[Мінск|Мн.]], [[1991]], с. 178 (гл. спасылку 164).<name="Tkačoŭ-3"/ref>. Верагодна, яна ўзнікла ў выніку таго, што з беларускім горадам [[Рагачоў]] (паблізу Жлобіна) блыталі сяло, якое ў [[XV стагоддзе|XV ст.]] знаходзілася на сумежжы [[ВКЛ]] і Маскоўскай дзяржавы  — [[:ru:Рогачёво (Дмитровский район)|Рагачова]] (у сучасным Дмітраўскім раёне [[Маскоўская вобласць|Маскоўскай вобласці]]), а непадалёк ад яго ёсць в. [[:ru:Хлепень|Хлепень]] (Сычоўскі раён [[Смаленская вобласць|Смаленскай вобласці]])<ref>[https:// name="docs.google.com"/viewer?a=v&q=cache:C8fPFhEmYMUJ:school9_zlobin.at.tut.by/%25D0%25A1%25D0%25BF%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25BD%25D1%258B%25D0%25B5%2520%25D0%25B2%25D0%25BE%25D0%25BF%25D1%2580%25D0%25BE%25D1%2581%25D1%258B%2520%25D0%25B8%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25B8%2520%25D0%2596%25D0%25BB%25D0%25BE%25D0%25B1%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B0.pdf+&hl=be&gl=by&pid=bl&srcid=ADGEESgy764tgM8o826hGpll6SVxAhaS0_avxXJsIZnA8lZeEacXNhsKicLsVdxhexepDMMmgSQoIbsYcL9NNtyhHeGFy4g18MFwRzUmZ_VEEHvvTugavY4K9zrZCUsdN0uu1pSws5ZS&sig=AHIEtbQ-R5BfvZKkC1qzUlP1t8FPHabFNw Спорные вопросы истории Жлобина (историко-краеведческий очерк). {{ref-ru}}]</ref>. Дакументаў пра тое, што ў Жлобіна была назва Хлепень, няма.
 
З [[1509]]  г. мясцовасць знаходзіцца ў Рагачоўскай воласці, ва ўладанні каралевы [[Бона Сфорца|Боны Сфорцы]], з 1556  г. ў складзе казённага Рагачоўскага маёнтка. З [[1563]]  г. ва ўладанні полацкага шляхціца<ref name="ReferenceA">Гарады і вёскі Беларусі. Гомельская вобласць. [[Мінск|Мн.]], 2004.</ref>.
 
У [[1790]]  г. кароль [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі]] выдаў прывілей на штотыднёвыя таргі і 4 гадавыя кірмашы ў Жлобіне, які тады належаў І. Халецкаму. Існавалі прыстань і паромная пераправа, вялося будаўніцтва рачных суднаў. З [[1792]]  г. дзейнічала Крыжаўздвіжанская царква.
 
=== У Расійскай Імперыі ===
З 1793  г., пасля [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|II-га падзелу Рэчы Паспалітай]], Жлобін у [[Расійская Імперыя|Расійскай Імперыі]], мястэчка [[Рагачоўскі павет|Рагачоўскага павета]] [[Магілёўская губерня|Магілёўскай губерні]]. Падчас [[Вайна 1812 года|вайны паміж Францыяй і Расіяй 1812  г.]] французскія войскі [[20 ліпеня]] [[1812]]  г. занялі Жлобін, але ў хуткім часе адступілі. Паводле рэвізіі [[1816]]  г. у Жлобіне 189 двароў.
 
З [[1818]]  г. Жлобін стаў мястэчкам. Паводле інвентару [[1847]]  г. меў 965 жыхароў. У [[1860]]  г. меліся царква, паштовая станцыя (24 камплекты коней), прыстань і пераправа. У [[1863]]  г. замест састарэлага ўзведзены новы будынак царквы, дзейнічалі народнае вучылішча (у [[1864]]  г. 15, у [[1889]]  г. 92 вучні), хлебазапасны магазін. З [[1876]]  г. працаваў дрожджавы завод, з [[1868]]  г.  — крупарушка. Праз мястэчка праходзіла дарога з Магілёва на поўдзень Беларусі.
 
[[16 лістапада]] [[1873]]  г. была адкрыта чыгунка Асіповічы  — Гомель і чыгуначная станцыя Жлобін 2-га класа. За 1  км на захад ад мястэчка было збудавана паравознае дэпо, вагонныя майстэрні, памяшканні для пасажыраў. Пазней быў узведзены 1-павярховы драўляны вакзал.
 
[[13 мая]] [[1880]]  г. ў пажары згарэла 159 дамоў, царква, усе 5 яўрэйскіх малітоўных дамоў, народнае вучылішча, хлебазапасны магазін, 65 лавак і складоў з таварамі. Адбудоўвалася мястэчка паводле новага плана. У 1880  г. 164 двары, 430 жыхароў, 6 лавак, цукровы завод. [[16 мая]] [[1889]]  г. ў пажары згарэла 89 дамоў з надворнымі пабудовамі.
 
Паводле перапісу [[1897]]  г. ў в. Карпілаўка, якая пазней увайшла ў склад Жлобіна  — 301 двор, 1307 жыхароў, капліца, яўрэйскі малітоўны дом, хлебазапасны магазін, чыгуначнае вучылішча, 8 крупарушак, 4 пастаялыя двары, 2 карчмы. Паблізу размяшчаўся казённы завод для прэсавання сена, якое накіроўвалася ў ваенныя акругі.
 
[[24 снежня]] [[1902]]  г. адкрыта чыгунка Віцебск  — Жлобін, [[2 лістапада]] [[1915]]  г.  — чыгунка Жлобін  — Калінкавічы. Пашыраўся гандаль, асабліва хлебам, лёнам, пянькой. Працавалі 2 вінакурні. З [[22 снежня]] [[1905]]  г. да [[2 студзеня]] [[1906]]  г. адбывалася забастоўка чыгуначнікаў. З [[1908]]  г. дзейнічала пазыкова-ашчадная каса. Мелася паштовае аддзяленне.
 
У [[1909]]  г. ў Жлобіне, які адносіўся да Лукаўскай воласці Рагачоўскага павета Магілёўскай губерні, налічвалася 486 гаспадарак, 4270 жыхароў, 613 драўляных і 4 мураваныя будынкі. 27 красавіка 1910  г. жыхары на беразе Дняпра сустракалі мошчы прападобнай Ефрасінні, якія на параходзе «Галавачоў» перавозіліся з Кіева ў Полацк. У [[1911]]  г. адкрыта прыватная гімназія з бібліятэкай пры ёй, у [[1913]]  — крэдытнае таварыства. У 1915  г. на чыгуначнай станцыі адбылося хваляванне салдат, меліся сутыкненні з паліцыяй.
 
Падчас [[Першая сусветная вайна|І сусветнай вайны]] [[13 студзеня]] 1918 года Жлобін занялі войскі 1-га польскага корпуса генерала [[Юзаф Доўбар-Мусніцкі|Ю. Доўбар-Мусніцкага]], у лютым 1918  г. адбываліся ваенныя сутычкі з Чырвонай арміяй. З [[2 сакавіка]] да [[лістапад]]а 1918  г. акупаваны нямецкімі войскамі.
 
<center><gallery>
Радок 118 ⟶ 115:
 
=== Апошняе стагоддзе ===
З [[25 сакавіка]] 1918 года Жлобін  — у абвешчанай [[БНР|Беларускай Народнай Рэспубліцы]]. [[24 лістапада]] 1918  г. ўладу ўзялі бальшавікі. З [[1 студзеня]] [[1919]]  г.  — у [[Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі|Савецкай Сацыялістычнай Рэспубліцы Беларусі]].
 
Пры ўтварэнні [[27 лютага]] 1919 года [[Літоўска-Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Літоўска-Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі]] і акупацыі заходняй і часткі цэнтральнай Беларусі польскімі войскамі ([[люты]]  — [[жнівень]] 1919) Магілёўская (з [[красавік]]а 1919  — [[Гомельская губерня|Гомельская]]) губерня, ў тым ліку Жлобін, была ўключана ў састаў [[Расійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка|Расійскай Савецкай Федэратыўнай Сацыялістычнай Рэспублікі]]. У 1919 годзе Жлобін становіцца цэнтрам воласці. Да восені [[1920]]  г. пабудавана электрастанцыя магутнасцю 35 конскіх сіл. [[9 мая]] [[1923]]  г. створана Жлобінская воласць.
 
У [[сакавік]]у [[1924]]  г. Рагачоўскі павет, у т. л. Жлобін, вернуты [[БССР|Беларускай ССР]] (якая была адноўлена [[31 ліпеня]] 1920  г., уваходзіла з [[30 снежня]] [[1922]] да [[26 снежня]] [[1991]] у [[СССР]], з [[19 верасня]] 1991 года  — Рэспубліка Беларусь)<ref>Камінскі, М. І. Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі name="EHB"/ М. І. Камінскі, В. Л. Насевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1. Мінск, 1993, с. 54 — 57. ISBN 5-85700-074-2. {{ref-be}}</ref>.
 
З [[17 ліпеня]] 1924 года Жлобін  — адміністрацыйны цэнтр Жлобінскага раёна (да [[26 ліпеня]] [[1930]]  г. ў [[Бабруйская акруга|Бабруйскай акрузе]]). У 1924  г. на паўночнай ускраіне мястэчка заснавана метэастанцыя, працавала ветэрынарная лячэбніца. З [[3 ліпеня]] [[1925]]  — горад.
 
У 1930  г. арганізаваны калгас «Чырвоны Жлобін». У 1927—1929  гг. пабудавана чыгуначная сярэдняя школа, у 1933  г.  — будынак сярэдняй школы №  2 (цяпер №  5). У 1934  г. працавалі шпаларэзны завод, электрастанцыя, рамонтна-вагонны ўчастак, машынна-трактарная станцыя (з 1932  г.) і майстэрня, дрэваапрацоўчы камбінат (145 рабочых), нафтавы млын і крупарушка, цагельня (56 рабочых), металаапрацоўчая, камвольная, кравецкая, абутковая майстэрні, мэблевая фабрыка, маслазавод, друкарня, кузня. З 5 чэрвеня 1931  г. выдавалася раённая газета, а затым чыгуначная шматтыражная газета «Ударнік». У 1937  г. ўзведзены будынак для яшчэ адной сярэдняй школы, у 1940  г.  — новы будынак для чыгуначнай школы. У 1938—1939  гг. на станцыі Жлобін-Паўночны пабудаваны новы будынак дэпо.
 
З [[20 лютага]] [[1938]]  г. Жлобінскі раён  — у Гомельскай вобласці. З 27 лістапада 1938  г. Жлобін  — горад раённага падпарадкавання.
 
Падчас [[Вялікая Айчынная вайна 1941-1945|Вялікай Айчыннай вайны]] 4 ліпеня 1941  г. нямецкія войскі захапілі Жлобін. Савецкія войскі 6 ліпеня 1941  г. узялі горад, але пад націскам намнога большых сіл праціўніка адступілі за Дняпро; 13 ліпеня зноў занялі Жлобін, 14 жніўня 1941  г. пад пагрозай акружэння пакінулі горад, які быў акупаваны да чэрвеня 1944  г. Дзейнічала антыфашысцкае падполле. Акупанты загубілі 2500 жыхароў Жлобіна, Стрэшына і іншых населеных пунктаў (пахаваны ў магіле ахвяр фашызму за 9  км на поўдзень ад горада). У лютым 1944  г. савецкія войскі выйшлі на левы бераг Дняпра насупраць Жлобіна, але да 6 чэрвеня 1944  г. горад не быў вызвалены.
 
У 1963  г. да Жлобіна далучаны пасёлак пеньказавода. Раней былі далучаны пасёлкі Ветка-Вір, Жлобін-Падольскі, Рабочы. З 17 сакавіка 1963  г.  — горад абласнога падпарадкавання. 30 снежня 1978  г. пабудаваны завод штучнага футра, у канцы 1984  г.  — Беларускі металургічны завод.
 
У 1995  г. узведзены новы мураваны будынак Свята-Троіцкай царквы<ref name="ReferenceA"/>.
 
== Насельніцтва ==
Радок 162 ⟶ 159:
bar:2013 from:0 till:75335
bar:2016 from:0 till:75956
bar:2017 from:0 till:76068
TextData=
fontsize:10px pos:(10,195)
Радок 168 ⟶ 166:
</div>
 
* '''[[19 стагоддзе|XIX стагоддзе]]''': [[1847]] — 965 чал.; [[1880]] — 430 чал.; [[1897]] — 1&nbsp;307 чал. (перапіс)
* '''[[20 стагоддзе|XX стагоддзе]]''': [[1909]] — 4&nbsp;270 чал.; [[1939]] — 19,3 тыс. чал.; [[1970]] — 25 тыс. чал.
* [[1847]] — 965 чал.
* '''[[21 стагоддзе|XXI стагоддзе]]''': [[2013]] — 75&nbsp;335 чал.; [[2016]] — 75&nbsp;956 чал.<ref name="2016-Estimate"/>; [[2017]] — 76&nbsp;068 чал.<ref name="2017-Estimate"/>
* [[1880]] — 430 чал.
* [[1897]] — 1&nbsp;307 чал. (перапіс)
 
'''[[20 стагоддзе|XX стагоддзе]]'''
* [[1909]] — 4&nbsp;270 чал.
* [[1939]] — 19,3 тыс. чал.
* [[1970]] — 25 тыс. чал.
 
'''[[21 стагоддзе|XXI стагоддзе]]'''
* [[2013]] — 75&nbsp;335 чал.
* [[2016]] — 75&nbsp;956 чал.<ref name="2016-Estimate">[http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/publications/izdania/public_bulletin/index_4944/ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа.] {{ref-ru}}</ref>
 
== Эканоміка ==
Радок 204 ⟶ 192:
'''Дзеячы навукі, культуры, царквы'''
[[Выява:Archbishop of Nizhny Novgorod and Arzamas Georgy.JPG|thumb|200px|Архіепіскап Георгій (Данілаў).]]
* [[Вульф Іосіфавіч Агранаў]] (1918—[[1995]])  — [[мастак]]-пастаноўшчык [[тэатр]]а і [[кіно]], заслужаны дзеяч [[мастацтва]]ў [[Украінская ССР|Украінскай ССР]].
* [[Сямён Міхайлавіч Бытавой]] (1909—[[1985]])  — [[Савецкі Саюз|савецкі]] [[паэт]].
* [[Аляксей Іванавіч Восіпаў]]  — [[Доктар навук|доктар філасофскіх навук]], [[прафесар]].
* [[Георгій (Данілаў)]]  — мітрапаліт Ніжагародскай і Арзамаскай епархіі, глава Ніжагародскай мітраполіі [[Руская праваслаўная царква|Рускай праваслаўнай царквы]] (з [[2003]]  г.).
* [[Гірш Ізраілевіч Добін]] (1905—[[2001]])  — [[Яўрэі|яўрэйскі]] [[пісьменнік]].
* [[Усевалад Мікалаевіч Сцебурака]]  — беларускі паэт, празаік
* [[Неаніла Арцёмаўна Крынічная]]  — [[доктар філалагічных навук]], заслужаны дзеяч навукі [[Расійская Федэрацыя|Расійскай Федэрацыі]].
* [[Арыэль Шламо-Залман]]  — пісьменнік і рэдактар ізраільскіх энцыклапедый.
 
'''Ваенныя'''
* [[Макар Уласавіч Барташоў]] (1909—[[1948]])  — [[Герой Савецкага Саюза]], камандзір [[Ваенна-паветраныя сілы|авіяцыйнай]] [[дывізія|дывізіі]], удзельнік [[Савецка-японская вайна 1945|савецка-японскай вайны]].
* [[Міхаіл Сямёнавіч Быкаў]] ([[1922]]—[[1991]])  — Герой Савецкага Саюза, камандзір авіяцыйнай эскадрыллі, удзельнік Вялікай Айчыннай [[Вайна|вайны]].
* [[:pl:Józef Dąbrowski (pilot)|Юзаф Дамброўскі]] (1897—1920)  — [[ваеннаслужачы]] расійскіх, затым  — польскіх узброеных сіл (сяржант-пілот), удзельнік І-ай сусветнай вайны; узнагароджаны пасмяротна [[Virtuti Militari|Ордэнам воінскай доблесці]] (вышэйшая ваенная ўзнагарода [[Польшча|Польшчы]]).
* Зіновій Якаўлевіч Дворкін ([[1907]]—[[1983]])  — начальнік ваенна-будаўнічага ўпраўлення Ленінградскага фронту Вялікай Айчыннай вайны, [[генерал-лейтэнант]] інжынерна-тэхнічнай службы.
 
'''Спартсмены'''
[[Выява:Siarhiej Macviejčyk 2012.jpg||thumb|150px|С. Мацвейчык.]]
* [[Аніс Ананенка|Аніс Віктаравіч Ананенка]]  — шматразовы чэмпіён Беларусі ў бегу на сярэднія дыстанцыі, майстар спорту міжнароднага класу Рэспублікі Беларусь.
* [[Ігар Андрэевіч Кузьмянок]]  — бронзавы прызёр [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболу 2011|чэмпіянату Беларусі па футболу 2011  г.]], уладальнік [[Суперкубак Беларусі па футболу|суперкубка Беларусі па футболу]] [[2012]]  г.
* Уладзімір Мікалаевіч Лавецкі  — срэбны прызёр [[Летнія Алімпійскія гульні 1972|XX летніх]] [[Алімпійскія гульні|Алімпійскіх гульняў]] ([[1972]]  г., [[Горад|г.]] [[Мюнхен]], [[Германія]]) у эстафеце 4х100 [[Метр|м]].
* [[Сяргей Мацвейчык]]  — бронзавы прызёр чэмпіянату Беларусі па [[футбол]]е [[2011]]  г., уладальнік суперкубка Беларусі па футболу 2012  г.
* [[:ru:Руденков, Василий Васильевич|Васіль Васільевіч Рудзенкоў]] ([[1931]]—[[1982]])  — чэмпіён і рэкардсмен [[Летнія Алімпійскія гульні 1960|XVII летніх Алімпійскіх гульняў]] ([[1960]]  г., [[Рым]]) у кіданні молата.
 
'''Іншыя вядомыя асобы'''
* [[Рыгор Арцёмавіч Васільеў]] ([[1885]]—[[1976]])  — удзельнік [[Рэвалюцыя|рэвалюцыйнага]] руху.
* [[:ru:Питкевич, Юрий Степанович|Юрый Сцяпанавіч Піткевіч]]  — старшыня [[урад]]у [[Удмуртыя|Удмурцкай Рэспублікі]] [[Прыволжская федэральная акруга|Прыволжскай федэральнай акругі]] (Расійская Федэрацыя) з [[2000]]  г.
 
== Цікавыя факты ==
У [[1955]]  г. у Жлобіне здымаўся [[Кінамастацтва|мастацкі]] [[фільм]] [[Спіс беларускіх фільмаў|«Зялёныя агні»]] (рэжысёры С.  І.  Сплашноў, І.  А.  Шульман, кінастудыя [[Беларусьфільм|«Беларусьфільм»]]). Дзеянне адбываецца на адным з чыгуначных вузлоў Беларусі. Малады машыніст грузавога цягніка Сяргей Чобур на сваю рызыку здзяйсняе першы рэйс з перавышэннем вагавых нормаў. У шляху выяўляецца няспраўнасць машыны. Заняўшыся на хаду рамонтам, брыгада дапускае парушэнне правілаў эксплуатацыі, і Чобура здымаюць з працы. Вопыт Чобура ўдаецца паспяхова паўтарыць, і Сяргея вяртаюць на паравоз. Гэтаму больш за ўсё рады дзве дзяўчыны-чыгуначніцы  — інжынер Людміла і дыспетчар Аксана… У масавых сцэнах удзельнічалі многія жыхары Жлобіна, у фільме ёсць прыгожыя здымкі чыгуначнай тэхнікі таго часу<ref>[http://www. name="kino-teatr.ru"/kino/movie/sov/2466/annot/ Информация о фильме «Зелёные огни» // Кино-Театр.ru. {{ref-ru}}]</ref>.
 
== Гл. таксама ==
Радок 240 ⟶ 228:
 
== Зноскі ==
{{Reflist}}|refs=
<ref name="2017-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2017}}</ref>
<ref name="NNP">{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref>
<ref name="Cisieckaja">''Цісецкая, К.'' [http://news.21.by/culture/2013/04/23/754070.html Гліняны посуд жалезнага веку] // Новы дзень. Жлобінская раённая газета. 2013, 23 красавіка.</ref>
<ref name="M.">[https://drive.google.com/file/d/0B447NwA7uDpcblB0eEFoMUFlbzg/edit?usp=sharing Маслюкоў, Т. В. Археалагічныя абследаванні ў Жлобіне] // Археологические исследования в еврорегионе «Днепр» в [[2012]] году: междунар. сб. науч. ст. / междунар. редкол. : О. М. Демиденко (отв. ред.), Н. Н. Кривальцевич (зам. отв. ред.), [[Алег Анатольевіч Макушнікаў|О. М. Макушников]] (науч. ред.), Ю. В. Панков (отв. секр.) [и др.] ; Гом. обл. исполн. ком., [[Інстытут гісторыі НАНБ|Ин-т истории НАН Б]], [[Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны|Гом. гос. ун-т им. Ф. Скорины]] [и др.]. — Гомель: [[Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны|ГГУ им. Ф. Скорины]], 2013. — С. 63—66. ISBN 978-985-439-791-7.</ref>
<ref name="Tkačoŭ-1">[http://pawet.net/library/history/bel_history/tkachou/04/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D1%96_%D1%96_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B7%D1%96.html Ткачоў, М. А. Замкі і людзі.] Мн., [[1991]], с. 152—153.</ref>
<ref name="Tkačoŭ-2">Ткачов, М. А. Изучение средневековых памятников Белоруссии // Археологические открытия 1983 года. М., 1985, с. 407—408. {{ref-ru}}</ref>
<ref name="Babin">Бабин, В. Археологи изучают старый Жлобин // Нюанс-плюс. Еженедельная информационно-рекламная газета. 2013. № 27. С. 2. {{ref-ru}}</ref>
<ref name="Tkačoŭ-3">[http://pawet.net/library/history/bel_history/tkachou/04/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D1%96_%D1%96_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B7%D1%96.html Ткачоў, М. А. Замкі і людзі.] [[Мінск|Мн.]], [[1991]], с. 178 (гл. спасылку 164).</ref>
<ref name="docs">[https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:C8fPFhEmYMUJ:school9_zlobin.at.tut.by/%25D0%25A1%25D0%25BF%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25BD%25D1%258B%25D0%25B5%2520%25D0%25B2%25D0%25BE%25D0%25BF%25D1%2580%25D0%25BE%25D1%2581%25D1%258B%2520%25D0%25B8%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25B8%2520%25D0%2596%25D0%25BB%25D0%25BE%25D0%25B1%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B0.pdf+&hl=be&gl=by&pid=bl&srcid=ADGEESgy764tgM8o826hGpll6SVxAhaS0_avxXJsIZnA8lZeEacXNhsKicLsVdxhexepDMMmgSQoIbsYcL9NNtyhHeGFy4g18MFwRzUmZ_VEEHvvTugavY4K9zrZCUsdN0uu1pSws5ZS&sig=AHIEtbQ-R5BfvZKkC1qzUlP1t8FPHabFNw Спорные вопросы истории Жлобина (историко-краеведческий очерк). {{ref-ru}}]</ref>
<ref name="ReferenceA">Гарады і вёскі Беларусі. Гомельская вобласць. [[Мінск|Мн.]], 2004.</ref>
<ref name="EHB">Камінскі, М. І. Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі / М. І. Камінскі, В. Л. Насевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1. Мінск, 1993, с. 54 — 57. ISBN 5-85700-074-2. {{ref-be}}</ref>
<ref name="2016-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2016}}</ref>
<ref name="kino">[http://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/2466/annot/ Информация о фильме «Зелёные огни» // Кино-Театр.ru. {{ref-ru}}]</ref>
}}
 
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/ТурЭнцБел-2007|Жлобин}} {{ref-ru}}
* Кірычэнка, П. Жлобін // [[Энцыклапедыя гісторыі Беларусі]]: У 6 т. Т. 3. [[Гімназія|Гімназіі]]  — [[Кадэнцыя]] / [[Беларусь|Беларус.]] [[Энцыклапедыя|Энцыкл.]]; Рэдкал.: [[Генадзь Пятровіч Пашкоў|Г.  П.  Пашкоў]] (галоўны рэд.) і інш.; [[Мастак|Маст.]] Э.  Э.  Жакевіч.  — [[Мінск]]: БелЭн, [[1996]].  — С. 369. ISBN 985-11-0041-2.
* [http://www.sn-plus.com/attachment/82/4all.pdf Бабин, В. Сколько лет Жлобину? А Злобину? // Свободные новости плюс. 2014. №  3. С. 15. {{ref-ru}}]
 
== Спасылкі ==
{{Commonscat-inline|Žlobin|Жлобін}}
{{OSM relation|5598358|Жлобін}}
 
{{Жлобінскі раён}}