Антанін Пій: Розніца паміж версіямі

[[Image:RomaForoRomanoTempioAntoninoFaustina.JPG|thumb|250px|Храм Антаніна і Фаўсціны на рымскім Форуме; сёння — царква святаго Ларэнца]]

Кіраванне Антаніна ў цэлым было станоўчым і непрагрэсіўным, хаця працэс цэнтралізацыі працягваўся, і рымскі свет быў далёка не паўсюдным, як сцвярджалі зычліўцы. Да ліку [[Панегірык|панегірыстаў]] Антаніна можна аднесці і грэчаскага філосафа [[Элій Арыстыд|Элія Арыстыда]] з Адрыяна ў Місіі, які меў доступ да двара, будучы настаўнікам юнага Марка Аўрэлія. Звяртаючыся да Рыма эпохі Антаніна, ён абвяшчае: «Менавіта ты даказаў усеагульную праўду, што зямля з'яўляецца ўсім маці і ўсеагульнай айчынай. Цяпер сапраўды і эліны і няэліны, якія валодаюць багаццем ці не маюць яго, могуць проста падарожнічаць усюды… [[Гамер]] сказаў: „Зямля дзеля ўсіх агульная“, — і ты зрабіў так, каб гэта стала явай… Сапраўды засталося толькі спачуваць тым, якія засталіся — калі такія сапраўды засталіся — непадуладныя табе, бо яны пазбаўленыя гэтай асалоды». Гэтую ўрачыстую ацэнку эпохі Антаніна падцвердзіў і гісторык [[Эдвард Гібан]], напісаўшы ў 1776 г. «Калі любога чалавека папрасіць адзначыць перыяд сусветнай гісторыі, напрацягу якога становішча чалавечай расы было найбольш квітнеючым і шчаслівым, ён без хістанняў назаве час ад смерці [[Даміцыян]]а да ўзыходжання на трон [[Комад]]а» (96 — 180 гг). Дадзеная ацэнка пазбаўлена аб'ектыўнасці, бо перыяд кіравання Марка Аўрэлія адзначыўся чумой, шматлікімі сацыяльнымі бедствамі і войнамі. У эпоху Антаніна Пія яшчэ болей распаўсюдзіліся [[застой]], [[карупцыя]] і [[бюракратызм]], якія мацней адчуліся ў пазнейшы, недабрабытны перыяд Імперыі. Акрамя таго «шчаслівыя гады» абмяжоўваліся толькі Італіяй, жыццё ў падуладных правінцыях было значна горшым. Тым не менш асоба самога Антаніна не раз ганаравалася ўхваленнем з боку сучаснікаў. «Памятайце яго ўчыннасці, — настойвае яго пераемнік Марк Аўрэлій, — каб, калі прыйдзе ваш апошні час, сумленне вашае было чыстым, як у яго».

 

== Спасылкі ==