Трог: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
вікіфікацыя
Радок 1:
[[Файл:Bzerpi_cornice.JPG|міні|Від на трогавую даліну перавалу [[Псеашха]].]]
[[Файл:Obersee.jpg|міні|Возера [[Кёнігсзее|Кёнігсзее]], размешчанае ў трогавай даліне. На далёкім плане бачная вісячая даліна-прыток, таксама з характэрным (U-падобным) папярочным профілем]]
'''Трог''', трогавая даліна (ад {{Lang-de|Trog}}  — «карыта»)  — даліна ў ледавіковай або старажытналедавіковай вобласці з карытападобным (U-падобным) папярочным профілем, шырокім дном і стромкімі ўвагнутымі бартамі, якія звязаны з {{нп3|Экзарацыя|узворвальнай|uk|Екзарація}} дзейнасцю [[ледавік|ледавікоў]]оў.
 
Барты тыповых трогавых далін уверсе пераходзяць у больш спадзістыя апрацаваныя лёдам участкі, званыя ''плячыма трогаў''. У некаторых трогаў бывае не адна, а дзве або тры пары плячэй. Такія ''ўкладзеныя трогі'' часта тлумачаць тым, што больш маладыя даліны ўрэзаны ў радыусе больш старажытных.
 
У падоўжным профілі трогавыя даліны звычайна маюць ступеньчатую форму, дзе чаргуюцца пераўглыбленыя ўчасткі (''басейны выўзворвання'') з прыўзнятымі скалістымі прыступкамі (рыгелямі). Басейны часта запоўненыя азёрамі або рачнымі адкладамі, а рыгелі часцей за ўсё аголены, пакрытыя баранніми[[Барановыя ілбы|барановымі ілбамі]] і збарознены ледавіковымі шнарамі і штрыхоўкай.
 
Адметнай рысай трогавых далін служаць вісячыя даліны-прытокі. Іх дно ляжыць вышэй, нярэдка на 150-200 150—200 м і больш, чым дно асноўнай трогавай даліны, і аддзяляецца ад яго вусцевай прыступкай. Гэта тлумачыцца тым, што ледавік, запаўняюцца асноўную даліну, урэзаўся прыкметна мацней, чым яго больш дробны прыток.
 
Найбольш буйныя трогі могуць дасягаць у даўжыню некалькіх дзесяткаў, часам сотняў кіламетраў. Трогі шырока распаўсюджаны ва ўсіх горна-ледавіковых раёнах сушы. Там, дзе ледавікі дасягалі або дасягаюць ўзроўню мора, трогавыя даліны працягваюцца ў выглядзе [[фіёрд|фіёрдаў]]аў.
 
== Літаратура ==
* ''«Гляциологический словарь»'' / Под ред. В.  М.  Котлякова.  — [[Л.]]: «[[Гидрометеоиздат]]», [[1984]].  — 527 с.
* Pazynych V. ''Origin of U-shaped valleys''