Лівонскі ордэн: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
выстаўлена да пераносу
др афармленне, стылявыя змены, арфаграфія
Радок 2:
[[Выява:LivonianShield.svg|thumb|Шчыт рыцараў Лівонскага Ордэна]]
[[Image:LivoniaKnight.jpg|thumbs|190px|right]]
'''Лівонскі ордэн''', ці '''Інфлянцкі ордэн''' ({{lang-la|Fratres miliciae Christi de Livonia}}, {{lang-de|Bruder der Ritterschaft Christi von Livland}})  — [[каталіцызм|каталіцкая]] дзяржава і ваенная арганізацыя [[рыцар]]аў ва Усходняй Прыбалтыцы на латышскіх і эстонскіх земляземлях ([[Інфлянты|Інфлянтаў]]) у [[13 стагоддзе|XIII]]  — [[16 стагоддзе|XVI]] стст.
 
Створаны ў [[1202]] годзе ў вусці [[Рака Заходняя Дзвіна|ракі Дзвіна]] біскупам Альбертам Буксгёўдэнам і цыстэрцыянскім абатам Тэадорыкам. Першапачаткова ордэн называўся ''Браты рыцарства Хрыстовага'' ({{lang-la|Fratres militae Christi}}). Афіцыйнай яго мэтай была абвешчана абарона заснаванага ў Інфлянтах лацінскага касцёла і пашырэнне хрысціянства сярод [[Лівы|ліваў]], [[Латгалы|латгалаў]] і [[Эсты|эстаў]].
 
У [[1205]] годзе Папа Рымскі [[Інакенцій III, Папа Рымскі|Інакенцій III]] зацвердзіў ордэн і надаў яму статут на ўзор ордэна храмоўнікаў (тампліераў). Паводле гэтага статута, члены ордэна падзяляліся на братоў-рыцараў, братоў-святароў і братоў-службовых. Браты-рыцары насілі белыя плашчы з выявай чырвонага мяча і крыжа над ім, меч над крыжам быў і на ордэнскай пячатцы (адсюль пашыраная ў сярэдневякоўі назва рыцараў  — [[крыжак]]і). ВяваўВаяваў з Літвой, Псковам, Ноўгарадам. Артымаў шэраг сур'ёзных паражэнняў ад іх (на [[бітва на Чудскім возеры|Чудскім возеры]] [[1242]], [[бітва пры Дурбе]] [[1260]] і інш.). У [[Лівонская вайна|Лівонскай вайне]] разгромлены рускімі войскамі, пасля чаго ліквідаваны.
 
== Лівонская вайна і заняпад ордэна ==
Радок 14:
У [[1492]] годзе для барацьбы з Лівоніяй каля нямецкай крэпасці [[Нарва|Нарвы]] быў заснаваны [[Івангорад]].
 
У [[1500]] годзе быў складзена антымаскоўскі дагавор паміж ВКЛ і Лівонскім ордэнам. ПадчасУ час вайны [[1501]]—[[1503]]  гг., у 1501 годзе ордэн быў разгромлены рускімі войскамі пры Гельмедзе (каля [[Дэрпт]]а).
 
У [[1557]] годзе [[Іван Грозны|Іван IV]] узяў курс на абвастрэнне адносін з ордэнам  — ён адмовіў лівонскім пасломпаслам у прыёме. Ордэн быў разгромлены і ліквідаваны ў [[Лівонская вайна|Лівонскай вайне]] рускімі войскамі ў [[1561]].
 
Апошні гросмайстар [[Готхард Кетлер]], не бачачы сродкаў да захавання незалежнасці Ордэна, па [[Віленскі дагавор|ВіленскайВіленскім дамоведагаворы]] прыняў ([[1561]]) тытул [[герцаг]]а і тым самым паклаўспыніў канец існаванняіснаванне Ордэна.
 
== Гл. таксама ==