Тыгран II: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 49:
{{Пачатак цытаты}}''Калі Тыгран пачынаў, яго магчымасці і планы былі вельмі нязначныя, а цяпер ён скарыў мноства народаў, зламаў, як не ўдавалася яшчэ нікому іншаму, моц парфян і перапоўніў Месапатамію грэкамі, якіх ён у мностве сілай перасяліў туды з Кілікіі і Кападокіі. З іншых народаў ён сагнаў з ранейшых месцаў таксама качавыя плямёны арабаў, якіх пасяліў бліжэй да сваёй сталіцы, каб выкарыстоўваць іх для гандлёвых патрэб''{{Канец цытаты}}
 
У [[88 да н.э.|88 г. да н.э.]] Тыгран пачаў паспяховую вайну на ўсходзе супраць цара [[Парфія|Парфіі]]<ref name=autogenerated3>http://books.google.ru/books?id=-3D-AgAAQBAJ&pg=PA25&lpg=PA25&dq=%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD+%D0%BE+%D1%82%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B5&source=bl&ots=l6JjTWuYm6&sig=SSqHWuVROKV6DQyQjpjXgD-0Izc&hl=ru&sa=X&ei=nfYGVOH8I8LMygPC34DwDA&ved=0CCQQ6AEwAQ#v=onepage&q=%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%20%D0%BE%20%D1%82%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B5&f=false</ref><ref name=autogenerated4>[http://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8.%20%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%B9%20%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA/%D0%90%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%B4%D1%8B/ Аршакиды — Монархи. Древний Восток — Яндекс. Словари<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>[http://aldanov.livejournal.com/121985.html?thread=2201729 Сергей Алданов — дневник. — Лица парфянских царей<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> [[Гатарз I|Гатарза I]] I (91 да н.э. — 81 да н.э.), які быў унукам парфянскага цара Фрыяпата. Перш за ўсё адваяваў у парфян назад 70 далін, саступленых ім у якасці выкупу за сваё вызваленне. Таксама была ўзята вобласць Ахбак у [[Атрапатэна|Атрапатэне]]. Пасля гэтага Тыгран здзейсніў паход супраць Адыябены і падверг спусташэнню раёны Ніневіі і Арбелы. Скарыўшы ўсе гэтыя вобласці, ён рушыў на поўдзень і захапіў летнюю рэзідэнцыю парфянскіх цароў горад [[Экбатана|Экбатаны]]<ref name="рыжов" />. Пасля гэтага цар Парфіі Гатарз I<ref name=autogenerated3 /><ref name=autogenerated4 /> паводле сведчання [[Юстын]]а, [[Страбон]]а і іншых эліністычных гісторыкаў адмовіўся ад тытула «цар цароў» на карысць Тыграна<ref name=autogenerated3 />. Пасля чаго, некаторы час манархі Парфіі тытулаваліся проста як «цар Парфян»<ref name="брусаў">[[Валерый Брусаў]]. [http://armenianhouse.org/bryusov/armenia/ch-1-2.html «Летапіс гістарычных лёсаў армянскага народа»]: <blockquote> </ref>. Гэта пацвярджаюць нумізматычныя даныя.
 
[[Страбон]] наступным чынам апісвае заваяванні Тыграна ў Парфіі<ref name=autogenerated3 /> :
{{Пачатак цытаты}}''…Спачатку ён жыў закладнікам у парфян; затым яму ўдалося атрымаць ад іх дазвол вярнуцца на радзіму, прычым парфяне ўзялі выкуп — 70 далін у Арменіі. Потым, узмацніўшы сваю магутнасць, Тыгран не толькі адняў у парфян гэтыя вобласці, але нават спустошыў іх уласную краіну — вобласці каля Ніна і Арбелаў. Далей, ён скарыў уладароў Атрапатэны і Гардыены і з іх дапамогай астатнюю частку Месапатаміі''{{Канец цытаты}}
 
Пасля перамогі Тыграна над парфянамі яго ўладаўладу над сабой прызналі качавыя арабскія плямёны, якія жылі ў паўднёвай Месапатаміі на беразе Вавілонскага мора (Персідскага заліва)<ref name="Плутарх" /><ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A2%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD ЭСБЕ/Тыгран — Вікікрыніца<!-- Загаловак дададзены ботам -->]</ref><ref name=autogenerated3 />. Правадыры сака-масагецкіх плямёнаў, якія насялялі раён Аральскага мора, даслалі паслоў да двара Тыграна для заключэння саюза.
 
У перыяд палітычнай гегемоніі Арменіі ў Пярэдняй Азіі на парфянскім прастоле, у адпаведнасці з наяўнымі [[нумізматыка|нумізматычнымі данымі]], змяніліся наступныя манархі: [[Гатарз I]] (91 да н.э. — 81 да н.э.), [[Арод I]] (80 да н.э. — 77 да н.э.), [[Сантрук]] (77 да н.э. — 70 да н.э.), [[Фраат III]] (70 да н.э. — 57 да н.э.). Праз дзесяцігоддзі [[Гней Пампей Вялікі]], выступаючы арбітрам паміж Тыгранам II і сваім саюзнікам царом Парфіі [[Фраат III|Фраатам III]] (70—57 гг. да н.э.), захоўвае тытул «цара цароў», які, здавалася б, ізноў перайшоў да парфян, за Тыгранам<ref name="брусаў" />.