Жыгімонт Ваза: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Гл. таксама: clean up з дапамогай AWB
Радок 50:
 
== Замежная палітыка ==
Арыентаваўся на Габсбургаў і [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэнную Рымскую імперыю]], што было замацавана дзвюма шлюбамі з аўстрыйскімі эрцгерцагінямі, сёстрамі, Ганнай і Канстанцыяй. У [[1592]] годзе пасля смерці [[Юхан III ВАЗА|Юхана III]] заняў шведскі трон. Палітыка аднаўлення пазіцый [[каталіцызм|каталіцкай царквы]] ў Швецыі цалкам правалілася. У [[1599]] годзе шведская пратэстанцкая групоўка скінула яго з трона і абрала [[рэгент]]ам, а з [[1604]] года і каралём, яго дзядзьку [[Карл IX, кароль Швецыі|Карла IX]]. Да канца свайго жыцця Жыгімонт Ваза імкнуўся вярнуць сабе шведскую карону, уцягнуў Рэч Паспалітую ў доўгі канфлікт са Швецыяй. Падтрымліваў прапанову групоўкі магнатаў і шляхты аб ажыццяўленні аб'яднання [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавы]] з Рэччу Паспалітай на правах трэцяга ўдзельніка федэрацыі разам з Польшчай і ВКЛ. Падтрымаў [[Ілжэдзмітрый I|Ілжэдзмітрыя I]], [[Ілжэдзмітрый II|Ілжэдзмітрыя II]], даваў ім дапамогу і дазволіў вербаваць войска ў ВКЛ і Польшчы. У [[1600]] годзе пачаў [[Вайна Рэчы Паспалітай са Швецыяй, 1600-1629|вайну Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600—1629 гадоў]]. Войска Рэчы Паспалітай здабыла перамогу ў [[Кірхгольмская бітва, 1605|Кірхгольмскай бітве 1605]], аднак скарыстаць з поспеху з-за нешматлікасці не здолела, і вайна працягвалася. Пасля запрашэння царом [[Васіль Шуйскі|Васілём Шуйскім]] у Маскоўскае княства шведскага корпуса дзеля барацьбы з войскамі Ілжэдзмітрыя II пачаў [[вайна Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай, 1609-16181609—1618|вайну Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай 1609—1618 гг.]]. У выніку паражэння маскоўскага войска каля Клушына ў 1610 годзе Васіль Шуйскі быў скінуты з трона, маскоўскія баяры і гараджане абвясцілі царом сына Жыгімонта Вазы — Уладзіслава.
 
Жыгімонт Ваза спрабаваў праводзіць актыўную палітыку на поўдні. Падтрымліваў імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі супраць [[Чэхія|Чэхіі]] і [[Трансільванія|Трансільваніі]], што выклікала пастаянныя напады на [[Украіна|Украіну]] і поўдзень Польшчы саюзнікаў Трансільваніі — [[Крымскае ханства|крымскіх татараў]] і [[Асманская імперыя|туркаў]]. У [[1620]] годзе польскае войска было разбіта туркамі ля Цацоры. Але ў [[Хоцінская бітва, 1621|Хоцінскай бітве 1621 года]] войска Рэчы Паспалітай атрымала перамогу над імі, якая аднак не была выкарыстана.