Чарнаморскі флот ВМФ СССР: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вычытка, -шаблон |
др афармленне |
||
Радок 25:
|вядомыя_камандзіры =
}}
'''Чарнамо́рскі флот Вае́нна-Марско́га Фло́ту СССР''' стаў пераемнікам [[Чарнаморскі флот Расійскай імперыі|Чарнаморскага флоту Расійскай імперыі]]<ref>{{Крыніцы/Савецкая ваенная энцыклапедыя|8|458—459|Черноморский флот}}</ref> і праіснаваў аж да [[Распад СССР|распаду СССР]]. Пасля быў падзелены на [[Чарнаморскі флот ВМФ Расіі]] і [[Ваенна-марскія сілы Украіны]] ([[Ваенна-марскія сілы Грузіі|ВМС
Узнагароджаны [[Ордэн Чырвонага Сцяга|ордэнам Чырвонага Сцяга]] (1965).
Радок 34:
[[16 снежня]] [[1917|1917 года]] ў Севастопалі быў створаны Ваенна-рэвалюцыйны камітэт, які ўзяў уладу ў свае рукі.
Маракі флоту прынялі актыўны ўдзел у рэвалюцыйных падзеях [[1917|1917 года]] і Грамадзянскай вайны
Ключавую ролю ў перабазаванні флоту і выкананні загаду аб яго патапленні адыграў камандзір [[Эскадраны мінаносец|эсмінца]] «Керч» Уладзімір Кукель. Караблі, што засталіся ў [[Горад Севастопаль|Севастопалі]], былі захопленыя [[Германская імперская армія|германскімі войскамі]], частка была ўведзена ў строй і выкарыстоўвалася немцамі, як частка германскіх сіл на Чорным моры (акрамя таго, у Севастопаль прыйшлі нямецкія [[Падводная лодка|субмарыны]]). Пасля сыходу немцаў некаторы час частку баяздольных караблёў кантралявалі мясцовыя белагвардзейскія часткі, аднак, пасля прыходу флоту [[Антанта|Антанты]], англічане і французы захапілі найбольш магутныя эсмінцы, [[дрэдноўт]], [[Тральшчык|тральшчыкі]] і нямецкія субмарыны, многія эсмінцы і падлодкі былі ўзарваныя або затопленыя, у [[Браняносец|браняносцаў]] і [[Крэйсер|крэйсераў]] былі ўзарваныя машынныя аддзялення. Белагвардзейцы здолелі займець у сваё распараджэнне толькі стары крэйсер «Кагул», некалькі зношаных эсмінцаў і тральшчыкаў, і субмарыну «Качка». Пазней у іх распараджэнне трапілі некалькі іншых караблёў, уключаючы [[Кананерская лодка|кананерскія лодкі]].
У маі [[1919|1919 года]] Савецкая ўлада ў Крыме была адноўлена, але, неўзабаве, Крым быў заняты [[Белы рух|белагвардзейскімі]] войскамі генерала [[Антон Іванавіч Дзянікін|А.
У канцы [[1920|1920 года]] пры эвакуацыі белагвардзейскіх войскаў [[Пётр Мікалаевіч Урангель|П.
У маі [[1920|1920 года]] ў складзе Рабоча-Сялянскага Чырвонага Флоту былі ўтвораны Марскія сілы Чорнага і Азоўскага мораў, якія ўдзельнічалі ў баявых дзеяннях супраць [[Белы Чарнаморскі флот|Белага Чарнаморскага флоту]].
=== Аднаўленне і рэканструкцыя флоту ===
У [[1921]] годзе было прынята рашэнне аб аднаўленні Чарнаморскага флоту на аснове ВМС Чорнага і Азоўскага мораў (з 1935 года
Да [[1928]] аднаўленне флоту было ў асноўным скончана, і пачалася яго тэхнічная рэканструкцыя. Флот быў узмоцнены за кошт баявых караблёў, пераведзеных з [[Балтыйскі флот СССР|Балтыкі]]. У [[1929]]—[[1937|1937 гадах]] Чарнаморскі флот атрымаў звыш 500 новых баявых караблёў. Былі створаны ВПС флоту, берагавая абарона, сістэма СПА.
Радок 72:
=== Распад СССР і падзел флоту ===
Праблема статусу Чарнаморскага флоту, паўстаўшы на міждзяржаўным узроўні ў канцы 1991
[[24 жніўня]] 1991 года, гэта значыць задоўга да афіцыйнага спынення існавання СССР, Украіна, на падставе прынятага Вярхоўным Саветам «[[Акт абвяшчэння Незалежнасці Украіны|Акту абвяшчэння незалежнасці]]», прыступіла да стварэння суверэннай незалежнай дзяржавы, гарантам бяспекі і тэрытарыяльнай цэласнасці якога павінны былі стаць уласныя ўзброеныя сілы. У адпаведнасці з пастановай [[Вярхоўны Савет УССР|Вярхоўнага Савета Украіны]] «Аб воінскіх фарміраваннях на Украіне», прынятым у той жа дзень, усе воінскія фарміраванні, дыслакаваныя на яе тэрыторыі, былі фармальна перападпарадкаваныя Вярхоўнаму Савету Украіны. У кастрычніку 1991 года Вярхоўны Савет Украіны прыняў рашэнне аб перападпарадкаванне Украіне Чарнаморскага флоту.
[[30 снежня]] 1991 года ў Мінску адбылася сустрэча кіраўнікоў дзяржаў [[СНД]], у ходзе якой краіны
Нягледзячы на тое, што Чарнаморскі флот меў статус аператыўна-стратэгічнага аб'яднання, які мог быць рэалізаваны толькі пры захаванні адзінства ў яго структуры, палітычнае кіраўніцтва Украіны трактовало мінскія пагадненні па-іншаму і фактычна першапачаткова ўзяло курс на раздзел флоту. З гэтым не магло пагадзіцца кіраўніцтва Расіі, асабісты склад і камандаванне Чарнаморскага флоту і ў асноўным па-прарасійску настроенае насельніцтва Крыма і Севастопаля. Пачалося супрацьстаянне, якое доўжылася ў агульнай складанасці больш за пяць гадоў.
[[5 красавіка]] [[1992|1992 года]] прэзідэнт Украіны [[Леанід Краўчук]] падпісаў Указ «Аб пераходзе Чарнаморскага флоту ў адміністрацыйнае падпарадкаванне [[Міністэрства абароны Украіны|Міністэрству абароны Украіны]]». [[7 красавіка]] прэзідэнт Расійскай Федэрацыі [[Барыс Ельцын]] выдаў Указ «Аб пераходзе пад юрысдыкцыю Расійскай Федэрацыі Чарнаморскага флоту». «Вайна ўказаў» завяршылася сустрэчай двух прэзідэнтаў у Дагамысе. Абодва прэзідэнта адмянілі свае ўказы, было падпісана пагадненне аб далейшым развіцці міждзяржаўных адносін, у якім паказвалася на неабходнасць працягу перамоўнага працэсу па стварэнні [[Ваенна-Марскі Флот Расійскай Федэрацыі|ВМФ Расіі]] і [[ВМС Украіны]] на базе Чарнаморскага флоту.
[[3 жніўня]] 1992 года адбыліся расійска-ўкраінскія перамовы на вышэйшым узроўні. Прэзідэнты Расіі і Украіны падпісалі пагадненне аб прынцыпах фарміравання ВМФ Расіі і ВМС Украіны на базе Чарнаморскага флоту былога СССР, згодна з якім Чарнаморскі флот становіцца Аб'яднаным флотам Расіі і Украіны з аб'яднаным камандаваннем, захоўваючым сімволіку і атрыбуты ўжо не існаваўшага СССР. Працэс падзелу флоту праходзіў даволі балюча
Напружанасць удалося паступова знізіць падпісаннем двухбаковых пагадненняў паміж Расіяй і Украінай, на падставе якіх адбыўся раздзел Чарнаморскага флоту СССР з стварэннем Чарнаморскага флоту Расіі і [[Ваенна-марскія сілы Украіны|ВМС Украіны]] з раздзельным базаваннем на тэрыторыі Украіны.
Радок 103:
== Камандуючыя флотам ==
* 11 студзеня 1935
* 15 жніўня
* студзень 1938
* 25 сакавіка 1939
* 24 красавіка 1943
* 10-28 сакавіка 1944 в. а. віцэ-адмірал [[Мікалай Яфрэмавіч Басісты]]
* 28 сакавіка 1944
* студзень-красавік 1945 года в. а. віцэ-адмірал Мікалай Яфрэмавіч Басісты
* 18 лістапада 1948
* 2 жніўня 1951
* 12 ліпеня
* 8
* 15 снежня 1955
* 3 лютага 1962
* 9 снежня 1968
* 7 сакавіка 1974
* 22 красавіка 1983
* 26 ліпеня 1985
== Камісары, члены Ваеннага савета ==
* Роменец В. В. (18.11.17
* Спіро В. Б. (2.3
* [[Мікалай Паўлавіч Глебаў-Авілаў]] (14.5
* Баранаў А. В. (8.5
* [[Іван Мартыновіч Лудры]] (27.11.20
* Іван Кузьміч Кожанаў
* Рудны М. М. (1920—1922);
* Шор І. І. (1921—1922);
Радок 145:
* [[Васіль Андрэевіч Нікіцін]] (1939);
* [[Аляксей Цімафеевіч Мураўёў]] (1939—1940);
* [[Мікалай Міхайлавіч Кулакоў]] (4.5.40
* [[Ілля Ільіч Азараў]] (26.10.41
* [[Іван Васільевіч Рогаў]] (28.12.43
* І[[лля Ільіч Азараў]] (люты 1944
* [[Пётр Ціханавіч Бандарэнка]] (1947—1950);
* [[Мікалай Міхайлавіч Кулакоў]] (1950—1955);
* [[Рыгор Фядотавіч Быстрыкаў]] (1955—1957);
* [[Мікалай Антонавіч Торык]] (1957—1966);
* [[Іван Сямёнавіч Руднеў]] (5.2.66
* [[Павел Мікалаевіч Мядзведзеў]] (5.5.75
* [[Рудольф Мікалаевіч Ліхвонін]] (з 2.01.81
* [[Уладзілен Пятровіч Някрасаў]] (з 25.12.85)
== Спісачны склад Чарнаморскага флоту (па стану на
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 157px;"
! style="text-align: center; background: lightsteelblue;" |Тып
Радок 167:
! style="text-align: center; background: lightsteelblue;" |Заўвагі
|-
! colspan="6" style="align: center; background: lavender;" | [[Крэйсер
|- bgcolor="#FFAEB9"
| <center> Крэйсер праекту 68-У1 </center>
Радок 173:
| <center> ''' «Жданаў» ''' </center>
| <center> З 1 снежня 1961 года</center>
|<center>Выключаны са складу ВМФ
| <center> У 1991 годзе быў прададзены на злом у Індыю</center>
|- bgcolor="#ffeca6"
Радок 352:
== Спасылкі ==
* [http://www.zavtra.ru/cgi/veil/data/zavtra/05/592/41.html Быў наш флот
* [http://www.uwms.artefactworkshop.ru/flot/4_8.php Чарнаморца
== Літаратура ==
|