Вікіпедыя

Дом масонаў (Гродна): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дрНяма тлумачэння праўкі
ілюстрацыя
Радок 1:
{{Славутасць
'''Дом масонаў''' - двухпавярховы будынак у [[Дом масонаў|гістарычным цэнтры Гродна]] ў раёне [[Гарадніца|Гарадніцы]], размешчаны на адрасе: Тэлеграфны завулак, 15а. Будынак вядомы ў розныя часы як: рэзідэнцыя Д. Сака, дом Гродзенскіх масонаў, "''Приказ общественного призрения''", дом дабрачыннага таварыства, "''Богоугодные заведения Гродненского благотворительного общества с Муравьёвским сиротским отделением''", Polskie towarzystwo dobroczynnosci, дзіцячы дом №1, флюараграфія, корпус ГрДзУ.▼
|Тып =
|Беларуская назва = Дом масонаў
|Арыгінальная назва =
|Выява = Дом масонаў у Гродне.jpg
|Подпіс выявы =
|Шырыня выявы =
|Статус =
|Краіна = Беларусь
|Назва месцазнаходжання = горад
|Месцазнаходжанне = Гродна
|lat_dir = N |lat_deg = 53.68327|lat_min = |lat_sec =
|lon_dir = E |lon_deg = 23.83868|lon_min = |lon_sec =
|region = BY
|CoordScale = 1000
|На карце =
|Тып будынка =
|Архітэктурны стыль =
|Аўтар праекта =
|Будаўнік = [[Джузэпэ Сака|Д. де Сака]]
|Заснавальнік =
|Першае згадванне =
|Заснаванне =
|Асноўныя даты =
|Скасаваны =
|Пачатак будаўніцтва = 1783
|Заканчэнне будаўніцтва = 1789
|Стан =
|Сайт =
|Commons =
}}
▲'''Дом масонаў''' - — двухпавярховы будынак у [[ДомСтары масонаўгорад, Гродна|гістарычным цэнтры Гродна]] ў раёне [[Гарадніца|Гарадніцы]], размешчаны на адрасе: Тэлеграфны завулак, 15а. Будынак вядомы ў розныя часы як: рэзідэнцыя Д. Сака, дом Гродзенскіх масонаў, "«''Приказ общественного призрения''"», дом дабрачыннага таварыства, "«''Богоугодные заведения Гродненского благотворительного общества с Муравьёвским сиротским отделением''"», Polskie towarzystwo dobroczynnosci, дзіцячы дом №1№ 1, флюараграфія, корпусcупрацьтуберкулёзная ГрДзУпаліклініка.
 
== Гісторыя ==
Дом быў пабудаваны ў [[1783]]-—[[1789]] гадах [[Джузэпэ Сака|Дж. Сака]] ў якасці асабістай рэзідэнцыі. У ліпені 1789 года гэты будынак адзначаецца ў дакументах як "«''дом уласны маёра Сака''"». У канцы 18 ст. у гэтым будынку праходзілі пасяджэнні гродзенскай масонскай ложы, куды уваходзілі, акрамя самаго Дж. Сака, такія вядомыя на той час асобы, як [[Жан Эмануэль Жылібер|Ж. Жылібер]], Якаў і Ян Бекю, Францішак Нарвойш, Ян Вірыён і інш. З [[1802]] года дом выкарыстоўваўся мясцовымі добрачыннымі таварыствамі. У пачатку 19 ст. у будынку працягваліся сустрэчы гродзенскім масонаў, гэтаму спрыяў той факт, што гродзенскі губернатар М. Бутаўт-Анжэйковіч быў не толькі масонам, але і кіраўніком Гродзенскага дабрачыннага таварыства. У масонскую ложу "«Сябры дабрачыннасці"», уваходзілі акрамя Анжэйковіча, Ян Ходзька, прэзідэнт Гродна Крэйбіх, Васіль Мусін-Пушкін і іншыя. Дабрачынныя таварыствы дзейнічалі ў будынку ўсё 19 ст. і на пачатку 20 ст. Цяпер будынак займае Супрацьтуберкулёзная паліклініка.
 
== Архітэктура ==
 
Будынак прамавугольны, двухпавярховы з высокім двухсхільным дахам, галоўны фасад якога ў цэнтры вылучаны шырокім рызалітам з высокім двухсхільным шчытом. Сцены крапаваны лапаткамі, карнізамі, нішамі і філёнгамі. Аконныя праёмы дэкараваныя прафіляванымі ліштвамі, а на тарцовых фасадах - — трохвугольнымі франтонамі. На другім паверсе з боку Тэлеграфнага завулка вокны гатычнай стральчатай формы з філёнгавым абрамленнем. Цокальны паверх мае самастойны ўваход. Планіроўка дома - — калідорная з цэнтральнай лесвіцай. Першапачаткова будынак быў аднапавярховы, аднак у [[1874]] годзе быў дабудаваны другі паверх, перароблены ганак, прыбудаваны аб'ём тарцовага боку. Верагодна, першапачаткова будынак меў цэнтральную залу ў два святла.
 
Дом масонаў з'яўляецца адным з самых цікавых прыкладаў пабудаваных на тэрыторыі Беларусі невялікіх камерных сядзіб амаль павільённага тыпу.
 
== Літаратура ==
* Калектыў аўтараў: А. Вашкевіч, А. Госцеў, В. Саяпін і інш. Біяграфія гарадзенскіх вуліц. Ад Фартоў да Каложы.  — Гродна-Вроцлаў: Вроцлаўская навуковая друкарня, 2012. 370 с. ISBN 978-93-61617-77-8.
* Гродно. Энциклопедический справочник Белорус. Сов. Энцикл. / И.  П.  Шамякин (гл.ред.) и др.  — Мн.: БелСЭ, 1989. 438 с.
 
{{Славутасці Гродна}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Дом_масонаў_(Гродна)"