Сонца: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Mrmw (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Тэг: першае рэдагаванне
др пунктуацыя
Радок 145:
[[Файл:Comparison sun seen from planets.svg|міні|злева|300пкс|Параўнальныя памеры Сонца пры назіранні з ваколіц добра вядомых цел Сонечнай сістэмы]]
 
[[Ультрафіялетавае выпраменьванне]] Сонца мае [[антысептыкі|антысептычныя]] ўласцівасці, якія дазваляюць выкарыстоўваць яго для [[Дэзінфекцыя|дэзінфекцыі]] [[Вада|вады]] і розных прадметаў. Яно таксама выклікае [[загар]] і мае іншыя біялагічныя эфекты — напрыклад, стымулюе вытворчасць у арганізме [[вітамін D|вітаміна D]]. Уздзеянне ўльтрафіялетавай частцы сонечнага спектру моцна аслабляецца [[Азонавы слой|азонавым слоем]] у зямной атмасферы, таму [[Інтэнсіўнасць, фізіка|інтэнсіўнасць]] ультрафіялетавага выпраменьвання на паверхні Зямлі моцна змяняецца з [[Шырата|шыратой]]. [[Вугал]], пад якім Сонца стаіць над [[гарызонт]]ам апоўдні, ўплывае на многія тыпы біялагічнай адаптацыі — напрыклад, ад яго залежыць [[колер]] [[Скура|скуры]] чалавека ў розных рэгіёнах зямнога шара<ref>''Barsh G. S.'', 2003, [http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=212702 What Controls Variation in Human Skin Color?], PLoS Biology, v. 1, p. 19.</ref>..
 
Назіраны з Зямлі шлях Сонца па [[Нябесная сфера|нябеснай сферы]] змяняецца на працягу года. Шлях, што апісваецца на працягу года тым пунктам, які займае Сонца на небе ў вызначаны зададзены час, называецца аналемай і мае форму лічбы 8, выцягнутай уздоўж восі поўнач-поўдзень. Самая прыкметная варыяцыя ў бачным становішчы Сонца на небе — яго ваганне ўздоўж напрамку поўнач-поўдзень з амплітудай 47° (выкліканае нахіленнем плоскасці [[Экліптыка|экліптыкі]] да плоскасці [[Нябесны экватар|нябеснага экватара]], роўным 23,5°). Існуе таксама іншая кампанента гэтай варыяцыі, накіраваная ўздоўж восі ўсход-захад і выкліканая павелічэннем хуткасці арбітальнага руху Зямлі пры яе набліжэнні да [[Перыгелій|перыгелія]] і памяншэннем — пры набліжэнні да [[Афелій|афелія]]. Першы з гэтых рухаў (поўнач-поўдзень) з'яўляецца прычынай змены пор года.
Радок 188:
{{Сонца}}
{{Сонечная сістэма}}
 
 
{{Бібліяінфармацыя}}