Любуцк: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др стыль
Радок 1:
[[File:Lubutsk.jpg|thumb|Траецкая царква, пабудаваная на месцы Любуцка пры Пятры I]]
'''Любуцк''' ({{lang-ru|Любутск, Любуцк, Любутеск}}) — [[Старажытная Русь|старажытнарускі]] горад, які знаходзіўся на правым беразе [[Ака|Акі]] ўза 4 км. ніжэй упадзення ў яе [[Дугна|Дугны]] (цяпер — с. [[Троіцкае, (Ферзікаўскі раён)|с. Троіцкае]] [[Калужская вобласць|Калужскай вобласці]]). З [[XIV]] стагоддзяст. належаў [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікаму Княству Літоўскаму]], з'яўляючысябыў яго перадавой крэпасцю. Назва горада паходзіць ад ручая [[Любуча]], які працякаў з паўночнага і ўсходняга боку. Згадваецца ў летапісным [[Спіс рускіх гарадоў далёкіх і блізкіх|Спісе рускіх гарадоў блізкіх і далёкіх]].
 
Да далучэння да Вялікага Княства Літоўскага Любуцк знаходзіўся ў складзе [[Бранскае княства|Бранскага княства]]. Любуцк згадваецца ў [[1372]] годзе, калі вялікі князь літоўскі [[Альгерд]], аб'яднаўшыся з войскам [[Міхаіл Аляксандравіч, князь цвярской|Міхаіла Цвярскога]], выступіў супраць вялікага князя маскоўскага [[Дзмітрый Іванавіч Данскі|Дзмітрыя Іванавіча]], якому ўдалося спыніць яго войска каля Любуцка. У [[1396]] годзе Любуцк уваходзіў у склад Вялікага Княства Літоўскага. Яго наваколлі разарыў разанскі князь [[Алег Іванавіч]], за што ўвосень гэтага ж года вялікі князь літоўскі [[Вітаўт]] спустошыў [[Разанскае княства]]. У [[1402]] годзе разанскі князь [[Радаслаў Ольгавіч|Радаслаў Ольгавіч]] збіраўся заваяваць [[Бранск]], але яго сустрэлі пад Любуцкам літоўскія князі [[Лугвен]] і [[Аляксандр Патрыкеевіч]], якія разбілі разанскае войска, а князя ўзялі ў палон.
 
Напачатку [[XV ст.]] на некаторы час Любуцк патрапіў у залежнасць ад [[МаскоўскаеВялікага княства| Маскоўскага княства]]. Аднак, верагоднанапэўна, падчас [[Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім, 1406—1408|вайны Маскоўскагамаскоўска-літоўскай княства з Вялікім Княствам Літоўскімвайны 1406-081408 гг.гадоў]] горад быў ізноўзноў далучаны да апошняга,Вялікага Княства дзеЛітоўскага і стаў цэнтрам на­месніцтвымесніцтва. У [[1460]] годзе Любуцк згадваецца як пункт, якога дасягнуў хан [[Ахмат]] падчас руху па літоўскіх землях да Масквы. У 1473 годзе маскоўскі ваявода Бяклемішаў хадзіў на любуцкія воласці. У адказ любучане напалі на маскоўскага князя [[Сямён Юр'евіч, князь адоеўскі|Сямёна Адоеўскага]] і забілі яго. У жніўні [[1492]] годзе маскоўскі ваявода князь [[Фёдар Васільевіч Абаленскі-Цялепня|Фёдар Цялепня-Абаленскі]] захапіў Любуцк, спаліў яго і адвёў у палон каля 1,5 тыс. жыхароў горада. Напачатку [[Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім, 1500—1503|вайны Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім 1500-031503 гг.гадоў]] Любуцк быў захоплены маскоўскімі войскамі [[Якаў Захар'евіч Коткін-Захар'ін|Якава Захар'іна]] і ў [[1503]] годзе паводле шасцігадовага перамір'я прызнаны Літвой за Масквой.
 
[[Іван III]] завяшчаў яго сыну [[Андрэй Іванавіч, князь старыцкі|Андрэю]]. У [[XVI]] стагоддзіст. Любуцк перастаў быць крэпасцю на Ацэ і становіццаробіцца [[пасад]]ам. У запісызапісе [[1566]] года Любуцк згадваюць ужо як гарадзішча. На заходнім бокубаку гарадзішча захаваўся вал вышынёй да 30 м і даўжынёй больш за 100 м.
 
== Гл. таксама ==