Канцылярыя Вялікага Княства Літоўскага: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Bocianski (размовы | уклад)
др Катэгорыя
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{вызнч|1=Канцылярыя Вялікага княства Літоўскага}}: орган дзяржаўнага кіравання ў [[ВКЛ]] пры [[вялікі князь літоўскі|вялікім князі]]. Асноўная функцыя — дакументацыйнае забеспячэнне дзейнасці гаспадара і [[паны-рада|паноў-рад]]. Канцылярыя была створана пры [[вялікі князь літоўскі|вял. кн.князі]] [[Вітаўт|Вітаўце]].
 
Кіравалася канцлерам. Выканаўчы апарат складалі пісары[[пісар]]ы і дзякі[[дзяк]]і ([[падпісак|падпіскі]]) лікам, у розны час, ад зв.дзесяці 10і болей, да дзесяткаўнекалькіх дзясяткаў. Унутранае разрозненне службоўцаў паводле галіны дзейнасці або тыпу дакументацыйнага забеспячэння амаль не існавала. Да 1-й пал. 1540-х гг. падзялялася на два моўныя аддзелы — «руская канцылярыя» і «лацінская канцылярыя».
 
Ва ўмовах фактычнайфактычнага існавання саслоўнай манархіі і моцнага класу феадалаў у ВКЛ, і ўне адрозненнетак адяк канцылярыйз канцылярыямі цэнтралізаваных дзяржаў Заходняй Еўропы (а таксама і Маскоўскай дзяржавы, учасоў 1-й пал. 16 ст.), канцылярыя не мела самастойнасці дзеяння, і заставалася дапаможнай, выканаўча-тэхнічнай установай кіравання.
 
У 14—пач. 15 ст. дакументацыя выкарыстоўвалася пераважна ў замежнай палітыцы і, рэдка ў— у кантактах з членамі дынастыі. З 2-й пал. 15 ст. дакументацыя структурна ўскладнілася і набыла важнае значэнне ў зносінах улад ВКЛ з жыхарамі. Рэарганізаваная ў 1516—1522/1523 — рэзка скарочаны лік «рускіх» пісараў, быў фактычна ўведзены падзел пісараў-сакратароў на вядучых і дапаможных.
{{літ|Груша А. І. КанцыялрыяКанцылярыя Вялікага княства Літоўскага 40-х гг. XV — першай паловы XVI ст. — Мн.: Беларуская навука, 2006. — 215 с. ISBN 985-08-0725-3.}}
 
[[Катэгорыя:Вялікае княства Літоўскае]]