Нержавеючая сталь: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Створана перакладам старонкі "Нержавеющая сталь"
 
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Нержавеючая сталь''' (каразійна-ўстойлівыя сталі, размоўна «нержавейка») — легіраваная [[сталь]], устойлівая да [[Карозія|карозіі]] ў атмасферы і агрэсіўных асяроддзях.
 
У 1913 годзе Гары Бреарли ({{Lang-en|[[:en:Harry Brearley|Harry Brearley]]}}[[wikipedia:Harry Brearley|Harry Brearley]]), экспериментировавшийэксперыментаваўшы з рознымі відамі і ўласцівасцямі [[Сплаў|сплаваў]], выявіў здольнасць сталі з высокім утрыманнем [[Хром|хрому]] супраціўляцца кіслотнай карозіі.
Нержавеючыя сталі дзеляць на тры групы:
# Каразійнастойкія сталі — ад іх патрабуецца ўстойлівасць да карозіі ў нескладаных прамысловых і бытавых умовах (з іх можна вырабляць дэталі абсталявання для нафтагазавай, лёгкай, машынабудаўнічай прамысловасці, [[хірургічныя інструменты]], бытавуюбытавы нержавеючайнержавеючы посуд і тару).
# Цеплатрывалыя сталі — ад іх патрабуецца жарастойкасць — то ёсць ўстойлівасць да карозіі пры высокіх тэмпературах у моцна агрэсіўных асяроддзях (напр. на хімічных заводах).
# Гарачатрывалыя сталі — ад іх патрабуецца гарачатрывалага — то ёсць добрая механічная [[трываласць]] пры высокіх тэмпературах.
Радок 36:
 
=== Мартэнсітныя і мартэнсіта-ферытныя сталі ===
Мартэнсітныя і мартэнсітна-ферытныя сталі валодаюць добрай каразійнай устойлівасцю ў атмасферных умовах, у слабаагрэсіўных асяроддзях (у слабых растворах соляў, кіслот) і маюць высокія механічныя ўласцівасці. У асноўным іх выкарыстоўваюць для вырабаў, якія працуюць на знос, у якасці рэжучага інструмента, у прыватнасці, [[Нож|нажоў]], для пругкіх элементаў і канструкцый у харчовай і хімічнай прамысловасці, якія знаходзяцца ў кантакце са слабаагрэсіўными асяроддзямі. Да гэтага віду адносяцца сталі тыпу 30Х13, 40Х13 і г . д.
 
=== Ферытныя сталі ===
Радок 47:
=== Аўстэніта-ферытныя і аўстэніта-мартэнсітныя сталі ===
Аўстэніта-ферытныя сталі. Перавага сталей гэтай групы — павышаны мяжа цякучасці па параўнанні з аўстэнітнымі аднафазнымі сталямі, адсутнасць схільнасці да росту зерня пры захаванні двухфазнай структуры, меншае ўтрыманне вострадэфіцытнага нікеля і добрая зварваемасць.
Аўстэніта-ферытныя сталі знаходзяць шырокае прымяненне ў розных галінах сучаснай тэхнікі, асабліва ў хімічным машынабудаванні, [[Суднабудаванне|суднабудаванні]], [[Авіяцыя|авіяцыі]].
Да гэтага віду адносяцца, сталі тыпу 08Х22Н6Т, 08Х21Н6М2Т, 08Х18Г8Н2Т.
 
Радок 76:
 
== Зваркі нержавеючых сталяў ==
Аўстенітныя нержавеючыя сталі накшталт 12Х18Н9, 12Х18Н10<ref group="Прим.Заўвагі">[//ru.wikipedia.org/wiki/Легированная_сталь ЛегированныеЛегіріваныя] иі [//ru.wikipedia.org/wiki/Высоколегированная_сталь высоколегированныевысокалегіраваныя сталисталі] обозначаютсяабозначаюцца путёмшляхам перечисленияпераліку легирующихлегіруючых элементовэлементаў, обозначаемыхякія буквамиабазначаюцца літарамі, сз указаниемуказаннем послепасля каждойкожнай буквылітары процентаадсотка содержанияўтрымання легирующеголегіруючага элемента. БуквенныеЛітарныя обозначенияабазначэнні, ву частностипрыватнасці, следующиенаступныя: '''Х — [//ru.wikipedia.org/wiki/[Хром |<u>х</u>ром]], Н — [//ru.wikipedia.org/wiki/Никель [Нікель|<u>н</u>икельікель]], Т — [//ru.wikipedia.org/wiki/Титан_[Тытан (хімічны элемент) |<u>т</u>итанытан]], Б — [//ru.wikipedia.org/wiki/Ниобий нио[Ніобій|ніо<u>б</u>ийій]]'''; В — [//ru.wikipedia.org/wiki/Вольфрам [Вальфрам|<u>в</u>ольфрамальфрам]], Ф — [//ru.wikipedia.org/wiki/Ванадий ванадий[ванадый]], М — [//ru.wikipedia.org/wiki/Молибден [малібдэн|<u>м</u>олибденалібдэн]], Г — [//ru.wikipedia.org/wiki/[Марганец |мар<u>г</u>анец]]; Д — [//ru.wikipedia.org/wiki/Медь [Медзь|ме<u>д</u>ьзь]], Р — [//ru.wikipedia.org/wiki/Бор_[Бор (хімічны элемент) |бо<u>р</u>]], Ю (отад «ювенал») — [//ru.wikipedia.org/wiki/Алюминий алюминий[алюміній]]. Так чтошто Х18Н10 означаетазначае, чтошто вў этойгэтай сталисталі 18 % хрома и 10 % никелянікеля.</ref> (прыкладна з такіх пракатваюць ліставую нержавейку) не пераносяць гартавання.
Гартаванне выклікае ў іх структурныя змены, з-за якіх пасля гартавання ў сталі пачнецца міжзерневая (міжкрышталітная) карозія.
Міжзерневая карозія небяспечная яшчэ і тым, што не выклікае страту таварнага выгляду вырабы, так што выраб/дэталь з нержавейкі, будучы па-ранейшаму прыгожым і бліскучым, пад нагрузкай можа раптам разваліцца, раскалоцца, разбурыцца.
Радок 85:
Электразварку нержавейкі можна ажыццяўляць кантактнай зваркай, зваркай неплавячымся электродам ([[Вальфрам|вальфрамавым]] электродам, з [[Аргон|аргонам]] ў якасці ахоўнага газу), паўаўтаматычнай зваркай ў асяроддзі ахоўных газаў (сумесь аргону з вуглякіслым газам), зваркай адзінкавым (пакрытымі) электродамі.
 
Адзінкавыя (пакрытыя<ref group="Прим.Заўвагі">То, что в просторечии называется <u>обмазкой</u> штучных сварочных электродов, в правильной профессиональной сварочной терминологии называется <u>покрытием</u>.</ref>) зварачныя электроды выпускаюцца не толькі з звычайнай («чорнай») сталі (для зваркі звычайнай сталі), але і з нержавейкі (напр. «УАНДІ-13НЖ»<ref group="Прим.">Сварочные электроды, вернее, покрытие электродов, марки [//ru.wikipedia.org/wiki/УОНИИ-13 УОНИИ-13] разработано в [//ru.wikipedia.org/wiki/НИИ-13 НИИ-13].</ref>) — для зваркі дэталяў з нержавейкі. [[Электрычнае супраціўленне|Электрычнае супраціў]] нержавейкі больш, чым эл. супраціўсупраціўленне звычайнай («чорнай») сталі,
таму зварачныя электроды з нержавейкі робяць карацей, чым электроды з звычайнай («чорнай») сталі, так як занадта доўгі нержавейкавы электрод можа расплавіцца (адразу па ўсёй даўжыні) і абрынуцца
да таго, як будзе цалкам выдаткаваны.
Радок 96:
 
== Гл. таксама ==
* [[Нержавеючая сталь AISI 304]]
* [[Нержавеючая сталь AISI 316]]
* [[Хастэлой]]
* [[Інканель]]
* [[Гарачатрывалыя сплавы]]
* [[Легіраваная сталь]]
 
== Заўвагі ==
;=== Тлумачэнні ===
{{примечаниязаўвагі|group="Прим.Заўвагі"}}
;=== Крыніцы ===
{{заўвагі}}
{{примечания}}
 
== Літаратура ==