Колавая пара: Розніца паміж версіямі

ЎпісаннеУпісанне ў крывыя вялікіх радыусаў (каля 500 м і больш) ажыццяўляецца за рахунаккошт рознасці дыяметраў колаў па акружнасьціакружнасці катання, якая ўзнікае пры зняццізрушэнні колавай пары папярок шляхупуці. Гэтая рознасць абумоўлена тым, што паверхнюпаверхня катання колаў (профіль колы) — не цыліндрычная, а канічная: радыус вобада колы з вонкавага боку менш, чым з унутранай.

У гэтым выпадку і пры вписыванииўпісванні уў спадзістыя крывыя (з радыусам больш за 800 метраў) забяспечваецца ўстойліваеўстойлівы рух колаў рухомага складусастава ў шляхупуці, не якое не суправаджаецца інтэнсіўным знашваннем колаў і рэек.

Сілы, якія дзейнічаюць у кантакце колы і рэйкі і накіроўвалыя рух рухомага састава, называюцца сіламі крыпа (ад англ. creep — паўзці). Яны абумоўлены тым, што матэрыялы колы і рэйкі не ёсць абсалютна цвёрдыя целацелы, а з'яўляюцца пругка-пластычнымі целамі. У кантакце назіраюцца мікрадэфармацыі рэйкі і колы, гэта вызначае паступовае нарастанне сілы крыпа з ростам адноснага праслізгвання колы па чыгуначнай рэйцы.

Для падтрымання профілю ЖД-чыгуначных колаў, якія забяспечваюць нармальны рух, прымяняецца абточка колаў, а ў выпадку бандажных колаў — і змена бандажоў.

З прычыны высокіх патрабаванняў па трываласці і надзейнасці, што прад'яўляюцца да колавых пар, распрацаваны і існуюць правілы фарміравання і рамонту колавых пар, строга нарміруючыя ўвесь тэхналагічны працэс: токарную і фрезерную апрацоўку нарыхтовак (у прыватнасці, нават радыусы [[Галтэль|галтэляў]], клас чысціні апрацаванай паверхні), тэмпературныя рэжымы пры фарміраванні колавых пар, допускі, пасадкі і г . д.

Лакаматыўная колавая пара, акрамя функцый, якія выконваюцца колавай парай вагона, павінна забяспечваць рэалізацыю [[Сіла цягі|сілы цягі]] [[Лакаматыў|лакаматыва]]. Для гэтага колавая пара лакаматываў (акрамя [[Паравоз|паравоза]]) мае [[зубчастае кола]], праз якое перадаецца крутоўны момант ад [[Цягавы электрарухавік|цягавага электрарухавіка]] або гідраперадачы. На паравозах з вонкавага боку колавай пары выконваліся крывашыпныя буксы, з дапамогай якіх вядучыя колавыя пары злучаліся паміж сабой і з крэйцкопфамі цыліндраў [[Парасілавая ўстаноўка|паравой машыны]] адмысловымі цягамі. Сустракаліся паравозы і з каленчатай воссю колавай пары. Такая схема ўжывалася ў выпадку аднацыліндровай (на вузкакалейных паравозах) і трохцыліндровай паравой машыны.

На маторвагонным рухомым саставе (электрасекцыі, [[Электрацягнік|электрацягнікіэлектрацягніка]], [[Дызель-цягнік|дызель-цягніка]], [[Аўтаматрыса|аўтаматрысы]]) колавыя пары [[Прычапны вагон|прычапных вагонаў]] маюць неабматораныя восі — па канструкцыі яны падобныя на вагонную колавую пару; абматораныя восі маюць колавыя пары аналагічныя па канструкцыі лакаматыўнай.

Некаторыя тыпы вагонаў выкарыстоўваюць [[дыскавыя тармазы]]. Колавыя пары такіх вагонаў абсталяваны тармазнымі дыскамі. У абматораных колавых пар тармазныя дыскі не напрэсоўваюцца на вось паміж коламі (паколькі месца паміж коламі, як правіла, займае рухавік або іншыя часткі хадавой сістэмы), дыскі прымацоўваюцца балтамі на колы з знешняга і ўнутранага бакоў (такім чынам атрымліваецца чатыры тармазныя паверхні). У неабматораных пар тармазныя дыскі напрэсоўваюцца на вось, як на колавых парах несамаходных вагонаў.

Адрозніваюць вядучыя і бегунковыелятунковыя колавыя пары. Вядучыя па канструкцыі падобныя лакаматыўнайлакаматыўныи, бегунковыелятунковыя — вагонным. Адрозніваюцца ад іх памерамі і канструкцыяй восевых рэдуктараў.