Вікіпедыя

Колавая пара: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
арфаграфія, артыкул пакінуты
Радок 1:
'''Колавая пара''' — асноўны элемент [[Хадавая частка транспартнага сродка|хадавой часткі транспартнага сродка]]. Тэрмін ўжываецца, як правіла, пау адносінах да [[Рэйкавы транспарт|рэйкавага транспартатранспарту]].<ref name="bse12">Большая Советская Энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 12. Кварнер — Коигур. 1973. 624 стр., илл., 35 л. илл. и карт.</ref>.▼
{{да выдалення|Нечытальны машынны пераклад}}
▲'''Колавая пара''' — асноўны элемент [[Хадавая частка транспартнага сродка|хадавой часткі транспартнага сродка]]. Тэрмін ўжываецца, як правіла, па адносінах да [[Рэйкавы транспарт|рэйкавага транспарта]].<ref name="bse12">Большая Советская Энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 12. Кварнер — Коигур. 1973. 624 стр., илл., 35 л. илл. и карт.</ref>
 
Колавыя пары ў пераважнай большасці з'яўляюццаз’яўляюцца глухімі, тогэта ёсцьзначыць абодва колы жорстка насаджаныя на суцэльную [[вось]]. Такая канструкцыя фактычна з адной дэталі адрозніваецца высокай надзейнасцю. Прабег колавых пар лакаматываў з коламі бандажногобандажнага тыпу можа дасягаць некалькіх сотняў тысяч км пры нагрузцы 20-25 мстс (затым спатрэбіцца змяніць бандажы).
 
УпісаннеУпісыванне ў крывыя вялікіх радыусаў (каля 500 м і больш) ажыццяўляецца за кошт рознасці дыяметраў колаў па акружнасці катання, якая ўзнікае пры зрушэнні колавай пары папярок пуці. Гэтая рознасць абумоўлена тым, што паверхня катання колаў (профіль колыкола) — не цыліндрычная, а канічная: радыус вобада колыкола з вонкавага боку менш, чым з унутранайунутранага.
 
Напрыклад: пры ўваходзе цягніка ў левы паварот колавая пара ссоўваецца (накатваецца на каляіну) направа, такім чынам памяншаецца радыус катання левага колыкола, а правага — павялічваецца. Адсюль правае кола як бы абганяе левае.
 
У гэтым выпадку і пры ўпісванні ў спадзістыя крывыя (з радыусам больш за 800 метраў) забяспечваецца ўстойлівы рух колаў рухомага састава ў пуці, якое не суправаджаецца інтэнсіўным знашваннем колаў і рэек.
[[Файл:Two_locomotive_wheels.jpg|міні|250x250пкс|Колавыя пары ў экіпажы паравоза]]
У стромкіх крывых колавая пара накіроўваецца сіламі, якія ўзнікаюць у кантакце ўнутранай бакавой паверхні рэйкі і грэбнем вонкавага колыкола.
Сілы, якія дзейнічаюць у кантакце колы і рэйкі і накіроўвалыяякія рухнакіроўваюць рухомагарух састава, называюцца сіламі крыпа (ад англ. creep — паўзці). Яны абумоўлены тым, што матэрыялы колыкола і рэйкі з’яўляюцца не ёсць абсалютна цвёрдыяцвёрдымі целыцеламі, а з'яўляюцца пругка-пластычнымі целамі. У кантакце назіраюцца мікрадэфармацыі рэйкі і колыкола, гэта вызначае паступовае нарастанне сілы крыпа з ростам адноснага праслізгвання колыкола па чыгуначнай рэйцы.
Для падтрымання профілю чыгуначных колаў, якія забяспечваюць нармальны рух, прымяняецца абточка колаў, а ў выпадку бандажных колаў — і змена бандажоў.
 
Асноўны геаметрычны параметр колавай пары — гэта адлегласць паміж ўнутранымі паверхнямі грабянёў колаў колавай пары. Для расійскіх дарог гэта адлегласць роўна 1440 мм з допускамі ±3 мм (для [[Шырыня каляіны|шырыні каляіны]] 1520 і 1524 мм) і 990 мм з допускамі ±3 мм (для шырынёй каляіны 1067 мм).
 
З прычыны высокіх патрабаванняў па трываласці і надзейнасці, што прад'яўляюццапрад’яўляюцца да колавых пар, распрацаваны і існуюць правілы фарміравання і рамонту колавых пар, якія строга нарміруючыянарміруюць ўвесь тэхналагічны працэс: токарную і фрезернуюфрэзерную апрацоўку нарыхтовак (у прыватнасці, нават радыусы [[Галтэль|галтэляў]], клас чысціні апрацаванай паверхні), тэмпературныя рэжымы пры фарміраванні колавых пар, допускі, пасадкі і г . д.
 
== Вагонная колавая пара ==
[[Файл:Drehgestell_SBB_EC_Waggon.jpg|міні|250x250пкс|Колавая пара з двума тармазнымі дыскамі, напрэссаванымінапрэсаванымі на вось]]
Колавая пара [[Вагонная каляска|вагоннай каляскі]] ўспрымае нагрузку ад [[Вагон|вагона]] і служыць для кірункунакіравання руху вагона па [[Рэйка|рэйках]]. Колавая пара складаецца з цэльнакатаных колаў, напрэсаваных на вось. На вонкавыя канцы восі праз буксы і рысоры абапіраецца рама каляскі.
 
Цэльнакатанае вагоннае кола складаецца зса ступіцы, дыска і вобада. У вобада, звернутага ўнутр каляіны, маецца выступ, званы грэбнем або рэбордай. Грэбень засцерагае колавую пару ад выхаду з межаў каляіны.
 
Некаторыя тыпы вагонаў выкарыстоўваюць дыскавыя тармазы + магнітарэйкавы тормаз. Колавыя пары такіх вагонаў абсталяваныя тармазнымі дыскамі. На вось паміж коламі напрэсоўваюцца два (чатыры паверхні трэння) або тры (шэсць паверхняў трэння) тармазных дыска.
 
У 1868-18781868—1878 гг.гадах у расійскім вагонабудаванні існавалі пэўныя праблемы з забеспячэннем якаснымі матэрыяламі. У сувязі з гэтым з'явілісяз’явіліся вагонныя колавыя пары, якія мелі драўляныя суцэльныя цэнтры сістэмы Манзеля і сталёвыя бандажы. Пры ўмове добрасумленнага вырабу з якаснага цвердага дрэва ([[дуб]], цік) і пасля проваркипроваркі ў алеі колавыя пары з цэнтрамі сістэмы Манзеля служылі доўга, мелі мяккі ціхі ход, меншы знос бандажоў. У гэты перыяд усе вагонабудаўнічая заводы ў Маскве выпускалі таварныя вагоны з коламі сістэмы Манзеля, таксама частка пасажырскіх вагонаў мелі такія колавыя пары. Пасля гэтыя колы былі перафармаваныя і атрымалі жалезныя і чыгунныя цэнтры<ref>{{кніга
| аўтар = Мокршицкий Е.И.
| загаловак = История вагонного парка железных дорог СССР
Радок 49 ⟶ 48:
Лакаматыўная колавая пара, акрамя функцый, якія выконваюцца колавай парай вагона, павінна забяспечваць рэалізацыю [[Сіла цягі|сілы цягі]] [[Лакаматыў|лакаматыва]]. Для гэтага колавая пара лакаматываў (акрамя [[Паравоз|паравоза]]) мае [[зубчастае кола]], праз якое перадаецца крутоўны момант ад [[Цягавы электрарухавік|цягавага электрарухавіка]] або гідраперадачы. На паравозах з вонкавага боку колавай пары выконваліся крывашыпныя буксы, з дапамогай якіх вядучыя колавыя пары злучаліся паміж сабой і з крэйцкопфамі цыліндраў [[Парасілавая ўстаноўка|паравой машыны]] адмысловымі цягамі. Сустракаліся паравозы і з каленчатай воссю колавай пары. Такая схема ўжывалася ў выпадку аднацыліндровай (на вузкакалейных паравозах) і трохцыліндровай паравой машыны.
 
Колавыя пары лакаматываў, як правіла, выконваюцца з бандажом. Пры зносе профілюпрофіля колыкола па крузе катання і па выкружкевыкружцы грэбня вырабляецца абточка кола ў большасці выпадкаў на спецыяльным такарным або такарна-фрэзерным станку без зняцця колавай пары з лакаматыва. Рэйкі пад колавай парай апускаюцца, а ў назіральнай яме знаходзіцца спецыяльны такарны станок. Колавая пара атрымлівае кручэнне ад цягавага электрарухавіка [[Цеплавоз|цеплавоза]] або [[Электравоз|электравоза]]. Пасля правядзення некалькіх абточак (ад 3 да 5) бандаж кола дасягае мінімальнай велічыні, нармаванай па ўмовах трываласці. Бандаж зразаецца і замяняецца новым. Тым самым падаўжаецца тэрмін службы колавай пары.
 
== Колавая пара маторвагоннага рухомага састава ==
Радок 59 ⟶ 58:
 
== Колавая пара спецыяльнага самаходнага рухомага састава ==
Адрозніваюць вядучыя і лятунковыя колавыя пары. Вядучыя па канструкцыі падобныя лакаматыўныида лакаматыўных, лятунковыя — вагоннымда вагонных. Адрозніваюцца ад іх памерамі і канструкцыяй восевых рэдуктараў.
 
== Колавая пара [[Трамвай|трамвая]] ==
Радок 71 ⟶ 70:
* колавы цэнтр;
* бандаж;
* зубчастае кола.;
* бандажоебандажнае кольца (служыць для ўтрымання бандажа).
 
=== Вагонная колавая пара ===
Радок 87 ⟶ 86:
# Паўзун — пляцоўка на паверхні катання, якая ўтварылася ў выніку [[Юз|юза]].
# Пракат — кантактуючая паверхня кола па крузе катання з галоўкай рэйкі. Знос па пракаце дапускаецца:
#* у хуткіх цягніках (звыш 120 км/чг) — да 5 мм
#* у дальніх цягніках (да 120 км/чг) — да 7 мм
#* у прыгарадных і мясцовых — да 8 мм
#* у грузавых — да 9 мм
Радок 94 ⟶ 93:
#* зборкі каляскі;
#* альбо абточвання (парушэнне дапушчальных геаметрычных параметраў колавай пары);
#* альбо зборкі дарожнай клеці і кладкі дарожнага палатна з парушэннем кутніхвуглавых хуткасцяўскарасцей на участкахадрэзках дарогі, дзе рухурух цягніка абмяжоўваецца (парушаецца) па хуткасціскорасці пры праходжанні цягніка ў крывыя (гл. вышэй колавая пара).
 
==== Вертыкальны падрэз грэбня — допускі і спосабы рамонту ====
Вымяраецца вертыкальны падрэз грэбня шаблонам на адлегласці 18 мм (20 мм лакаматывы) ад падставы грэбня. Рабочая таўшчыня грэбня павінна быць 25-33 мм для вагонаў, 25-33 мм для лакаматываў. Калі таўшчыня грэбня дасягае мінімальнага значэння, колавую пару бракуюць, або адпраўляюць на рамонт дзе вырабляюць аднаўленне — наплаўкінаплаўку (+абточкаі абточку) паўаўтаматычнай зварачнай устаноўкай (пры хуткасці руху цягнікоў да 60 км/г) зношанай (як правіла ўнутранай) часткі грэбня+абточка і абточку на спецыялізаваным станку КЖ20, КЖ20ТФ1, 1836, альбо фармуюць (прэсуюць і абточвацьабточваюць) новую колавую пару з захаваннем геаметрычных памераў (мяняюць: вагоны — колы (цэльнакатаныя), восі; лакаматывы — колавыя цэнтры, восі, бандажы, зубчастыя колы — пры хуткасціскорасці руху цягніка да 180 км/чг).
[[Файл:Пам.Энгельса29_КП_Метро_Штангист_в_каске.JPG|міні|220x220пкс|Помнік работнікам [[Харкаўскі метрапалітэн|метро]] ў [[Харкаў|Харкаве]]. На восі колавай пары напісаная яе вага]]
 
{{Зноскі}}
== Заўвагі ==
 
* CV-0043 — ''Інструкція з технічного обслуговування вагонів ў експлуатації''▼
== Літаратура ==
* CV-ЦЛ-0062 ''Інструкція з огляду, обстеження, рамонце тая формування вагонних колісних пар''▼
▲* CV-0043 — ''Інструкція з технічного обслуговування вагонів ў експлуатації'' {{ref-uk}}
{{Заўвагі}}
▲* CV-ЦЛ-0062 ''Інструкція з огляду, обстеження, рамонце тая формування вагонних колісних пар'' {{ref-uk}}
 
== Спасылкі ==
* [http://raaar.ru/raznoe/kol_para2/kol_para3.html Няспраўнасці колавай пары] {{ref-ru}}
* [https://www.youtube.com/watch?v=aCleXNqFC2g&feature=autoplay&list=PL9EF2141C0FDA0992&playnext=5 Як цягнік ўтрымліваецца на рэйках.] {{ref-ru}}
* [https://www.youtube.com/watch?v=PjYYFDp5GIQ Мабільны станок для абточвання колавых пар] {{ref-ru}}
 
[[Катэгорыя:Будова чыгуначнага рухомага састава]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Колавая_пара"