Ardipithecus: Розніца паміж версіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Створана перакладам старонкі "Ардипитеки"
(Няма розніцы)

Версія ад 21:05, 29 кастрычніка 2017

Ardipithecus — старажытны род гамінідаў, які жыў у раннім пліяцене прыкладна 5,8—4,4 млн гадоў таму.

З-за падабенства яго зубоў да зубоў аўстралапітэка лічыцца некаторымі даследчыкамі найстаражытным продкам чалавека[1]. Акрамя таго, у ступні ардыпітэка маецца дадатковая малая галёначная костка (os peroneum), якая прысутнічае ў ступні чалавека, але адсутнічае ў ступні сучасных чалавекападобных малпаў. Часам ардыпітэкаў адносяць да ранніх аўстралапітэкаў[2].

Віды

Да гэтага часу было апісана толькі два віды: Ardipithecus ramidus і Ardipithecus kadabba. Апошні спачатку лічылі падвідам A. ramidus, але па форме зубоў, нядаўна выяўленых у Эфіопіі, вызначылі як асобны від. Усе астанкі знойдзены ва Усходняй Афрыцы.

Ardipithecus ramidus

Фрагменты шкілета A. ramidus ўпершыню былі выяўленыя ў 1990-х гадах. Іх узрост быў вызначаны па вулканічным пародам, якія залягаюць вышэй і ніжэй, як 4,4 млн гадоў.

У 1992-1993 гг. экспедыцыя пад кіраўніцтвам Цімаці Уайта знайшла першыя 17 фрагментаў A. ramidus, уключаючы верхнія і ніжнія сківіцы, зубы і косці рук. Да 1994 г. парэшткі склалі каля 45 % поўнага шкілета. Асаблівасці костак ног паказваюць на прамахаджэнне[3][4].

Асобіну-уладальніцу знойдзенага шкілета даследчыкі назвалі «Арды», што на афарском мове азначае зямля.[5]

Ардыпітэкі жылі ў трапічных лясах, былі здольныя да прамахаджэння (аднак здольныя былі лазіць па дрэвах) і сілкаваліся садавінай і арэхамі. Чэрап ардыпітэкаў займае прамежкавае становішча паміж шымпанзэ і аўстралапітэкамі[6].

Ardipithecus kadabba

A. kadabba жыў паміж 5,8 і 5, 2 млн гадоў таму. Відавая назва на афарскай мове азначае «агульны продак сям'і»[7]. Прымітыўная будова зубоў збліжае гэты від з сахелантрапам і арарынам і служыць характэрнай прыкметай у адносінах да больш позніх гоминидаў. Да 2009 года меркавалася, што A. kadabba — самы ранні вядомы продак шымпанзэ і людзей[8], цяпер жа, пасля гэтак дэталёвага даследавання Арды, час падзелу ліній шымпанзэ і чалавека адсунулі да рубяжа ў 7 мільёнаў гадоў таму.

Лад жыцця

Мяркуючы па велічыні костак, па сваіх памерах ардыпітэкі былі супастаўныя з шымпанзэ. Структура вялікага пальца ног A. ramidus характэрная для прамаходзячых істот, хаця Ardipithecus жыў у пойме рэк, а не ў цяністых лясах ці ў саване, дзе прамахаджэнне магло быць эвалюцыйнай перавагай[9].

Заўвагі

Шаблон:Примечания

Спасылкі

  • Дробышевский С. В.  АбО находке Ардипитека рамидуса
  • BBC News: Amazing hominid haul in Ethiopia
  • NY Times: Two Splits Between and Human Chimp Lines Suggested
  • Minnesota State University
  • Archaeology info
  • "Предки человека не были похожи на шимпанзе". elementy.ru. 7 октября 2009 года. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  • Спецвыпуск журнала«Science» посвящённый ардипитеку
  1. Древнейшим предком человека признали ардипитека Арди
  2. Ардипитек
  3. Ardipithecus ramidus. Архівавана з першакрыніцы 25 сакавіка 2012. Праверана 18 студзеня 2008.
  4. Hominid Species. Архівавана з першакрыніцы 10 студзеня 2009. Праверана 18 студзеня 2008.
  5. 2009 год — год Арди
  6. Прибавление в семействе
  7. Ellis, Richard (2004). No Turning Back: The Life and Death of Animal Species. New York: Harper Perennial. p. 92. ISBN 0-06-055804-0. {{cite book}}: Пададзена больш чым адно значэнне |ISBN= і |isbn= specified (даведка)
  8. Haile-Selassie, Yohannes (2004). "Late Miocene Teeth from Middle Awash, Ethiopia, and Early Hominid Dental Evolution". Science. 303 (5663): 1503–1505. doi:10.1126/science.1092978. PMID 15001775. {{cite journal}}: Невядомы параметр |coauthors= ігнараваны (прапануецца |author=) (даведка); Пададзена больш чым адно значэнне |DOI= і |doi= specified (даведка); Пададзена больш чым адно значэнне |PMID= і |pmid= specified (даведка)
  9. Общий предок человека и шимпанзе жил не в лесу, а в пойме рек — ученые