Псалтыр: Розніца паміж версіямі

'''«Псалтыр»''', '''кніга псалмоў''' — адна з біблейскіх кніг [[Стары запавет|Старога запавету]], якая змяшчае 150 розных па зместу і жанру твораў і ўяўляе сабой зборнік рэлігійнай лірыкі. Аўтарства прыпісваецца іўдзейскамуіудзейскаму цару [[Давыд, цар іудзейскі|Давыду]], які жыў у [[11 ст. да н.э.]] Гэты зборнік рэлігійнай лірыкі ў сваім канчатковым выглядзе быў складзены для патрэб іерусалімскага храмавага культу, відаць, у паслявавілонскую эпоху, г.зн. не раней [[6 ст. да н.э.]] Як калектыўны паэтычны зборнік, які на працягу доўгага бытавання дапаўняўся і рэдагаваўся, Псалтыр параўнаўча позна ўвайшоў у канон іўдзейскіхіудзейскіх свяшчэнных кніг храмавага песнапення<ref name="СкТв">Скарына Ф. Творы:... С. 127—128.</ref>.

Гэтай паэтычнай кнігай [[псалмы|псалмоў]] адкрываецца трэці раздзел старазапаветнага канона царкоўнай [[Біблія|Бібліі]]. Як кнігу рытуальна-культурнага прызначэння Псалтыр ад іўдзеяўіудзеяў запазычылі прыхільнікі хрысціянства і таксама пачалі ўжываць яго на сваіх малітоўных сходах. Ужо з [[3 ст.]] Псалтыр пачаў пашырацца ў перакладзе на грэчаскую мову. У [[9 ст.]] кнігу псалмоў для патрэб славянскіх хрысціян пераклалі з грэчаскай мовы заснавальнікі славянскай пісьменнасці, браты–асветнікі [[Кірыл і Мяфодзій]]. 3 часу прыняцця хрысціянства на [[Русь|Русі]] ў 986/988 годзе Псалтыр стаў тут адной з папулярных кніг Бібліі. Як кніга, якая пастаянна ўжывалася пры богаслужэнні, яна была вядома і ў пашыраным варыянце, дзе тэкст кананічнага Псалтыра падаваўся ў спалучэнні з тэкстам [[Часасловец|«Часаслоўца»]] і меў характар зборніка малітваў і псалмоў, неабходных для пэўнага часу царкоўнага богаслужэння, у якім падаваліся кароткія тлумачэнні на тыя або іншыя яго псалмы. Шырока бытаваў таксама [[Тлумачальны Псалтыр]]. Гэтыя каментарыі да псалмоў, як правіла, належалі такім вядомым аўтарытэтам хрысціянскай царквы, як [[Іаан Златавуст]], [[Амвросій]], [[Аўгусцін]] і інш.<ref name="СкТв"/>

У эпоху сярэднявечча Псалтыр быў адной з галоўных кніг навучання грамаце. Вывучэнне гэтай кнігі лічылася дастатковым для таго, каб быць падрыхтаваным да выканання царкоўнай службы, бо той, хто ведаў Псалтыр, успрымаўся тады грамадствам як асоба адукаваная, здольная чытаць усялякія іншыя кнігі. Псалтыр у далёкім мінулым служыў не толькі настольнай кнігай кожнага адукаванага чалавека, але нярэдка быў і яго неразлучным спадарожнікам у час розных доўгатэрміновых паездак і падарожжаў. Таму невыпадкова, што [[Ф. Скарына]], улічваючы такую вострую практычную патрэбу ў гэтай кнізе, пачаў сваю друкарскую дзейнасць менавіта з Псалтыра і выдаў яго двойчы: у [[Горад Прага|Празе]] ([[1517]]) і ў [[Горад Вільня|Вільні]] ([[1522]]) у складзе так званай [[Малая падарожная кніжка|«Малой падарожнай кніжкі»]]<ref name="СкТв"/>.