Уільям Шэкспір: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Artificial123 (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Artificial123 (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 16:
 
=== Раннія гады ===
Уільям Шэкспір нарадзіўся ў горадзе [[Стратфард-он-Эйван]] (графства [[{{нп3|Уорыкшыр]]||ru|Уорикшир}}) у 1564 годзе, хрышчаны 26 красавіка, дакладная дата нараджэння невядомая. Паданне адносіць яго з'яўленне на свет да 23 красавіка<ref name="Smirnov">Смирнов А. А. Уильям Шекспир // Шекспир У. Полное собрание сочинений в 8 томах. М.: Искусство, 1957. Т. 1., с. 30.</ref>: гэта дата супадае з дакладна вядомым днём яго смерці. Апроч таго, 23 красавіка адзначаецца дзень [[Георгій Перамаганосец|святога Георгія]], апекуна Англіі, і да гэтага дня паданне магло адмыслова прымеркаваць нараджэнне найвялікшага нацыянальнага паэта. З англійскай мовы прозвішча «Шэкспір» перакладаецца як «узрушальны дзідай».
 
Яго бацька, Джон Шэкспір (1530—1601), быў заможным [[рамеснік]]ам (пальчатнікам), часта абіраўся на розныя значныя грамадскія пасады. У 1565 годзе Джон Шэкспір быў [[{{нп3|олдэрмен]]ам|олдэрменам|ru|Олдермен}}, а ў 1568 годзе — [[{{нп3|бальі]]||ru|Бальи}} (кіраўніком гарадскога савета). Ён не наведваў царкоўных набажэнстваў, завошта плаціў вялікія грашовыя штрафы (магчыма, што ён быў таемным [[каталік]]ом)<ref name=Anixt>[http://www.lib.ru/SHAKESPEARE/anikst_shakspeare.txt А.Аникст. Шекспир]</ref>.
 
Маці Шэкспіра, народжаная Мэры Ардэн (1537—1608), прыналежала да адной з найстарэйшых саксонскіх сем'яў<ref name=Shenbaum>[http://www.lib.ru/SHAKESPEARE/biogr.txt С. Шенбаум. Шекспир. Краткая документальная биография]</ref>. Усяго ў пары было 8 дзяцей, Уільям нарадзіўся трэцім.
 
Лічыцца, што Шэкспір вучыўся ў стратфардскай «[[граматычная школа|граматычнай школе]]» ({{lang-en|grammar school}}), дзе павінен быў атрымаць добрыя веды па лаціне: стратфардскі настаўнік [[лацінская мова|лацінскай мовы]] і [[літаратура|літаратуры]] пісаў вершы на лаціне. Некаторыя навукоўцы сцвярджаюць, што Шэкспір наведваў {{нп3|Граматычная школа караля Эдуарда VI|школу караля Эдуарда VI||King Edward VI School, Stratford-upon-Avon}} у Стратфардзе-на-Эйване, дзе вывучаў творчасць такіх паэтаў, як [[Публій Авідзій Назон|Авідзій]] і [[Плаўт]]<ref>Baldwin, T. W. ''William Shakspere’s Small Latine and Less Greeke''. 2 Volumes. Urbana-Champaign: University of Illinois Press, 1944: ''passim''. See also Whitaker, Virgil. ''Shakespeare’s Use of Learning''. San Marino: Huntington Library Press, 1953: 14-44.</ref>, аднак школьныя журналы не захаваліся<ref>Germaine Greer «Past Masters: Shakespeare» (Oxford University Press 1986, ISBN 0-19-287538-8) pp1-2</ref>, і зараз нічога няможна сказаць пэўна.
 
У 1582 годзе, у 18-гадовым узросце, ён жаніўся з [[Эн Хэтэўэй (жонка Шэкспіра)|Эн Хэтэўэй]], дачкой мясцовага землеўласніка, якая была на 8 гадоў яго старэй. У момант заключэння шлюбу Эн была цяжарная. У [[1583]] годзе нарадзілася дачка Сюзанна (хрышчана 23 мая), у 1585 годзе — двайняты: сын [[Хемнет Шэкспір|Хемнет]], памерлы ў 11 гадоў у жніўні 1596 года, і дачка Джудзіт (хрышчана 2 лютага).
 
Пра далейшыя (на працягу сямі гадоў) падзеі жыцця Шэкспіра існуюць толькі здагадкі. Першыя згадванні пра лонданскую тэатральную кар'еру ставяцца да 1592 года, і перыяд паміж 1585 і 1592 гадамі даследчыкі завуць «страчанымі гадамі» Шэкспіра<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|95|2}}.</ref>. Спробы біёграфаў пазнаць пра дзеянні Шэкспіра ў гэты перыяд прывялі да з'яўлення многіх апакрыфічных гісторый. [[{{нп3|Нікалас Роу]]|||Nicholas Rowe (actor)}}, першы біёграф Шэкспіра, лічыў, што той пакінуў Стратфард, каб пазбегнуць пераследу за [[{{нп3|браканьерства]]||ru|Браконьерство}} ў маёнтку мясцовага сквайра Томаса Люсі. Мяркуецца таксама, што Шэкспір адпомсціў Люсі, напісаўшы ў яго адрас некалькі непрыстойных балад<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|97-108|2}}</ref>. Паводле іншай версіі XVIII стагоддзя, Шэкспір пачаў тэатральную кар'еру, прыглядаючы за коньмі лонданскіх тэатральных апекуноў<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|144-145|2}}.</ref>. [[{{нп3|Джон Обры]]||ru|Обри, Джон}} пісаў, што Шэкспір быў школьным настаўнікам<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|110-111|2}}.</ref>. Некаторыя навукоўцы [[XX стагоддзе|XX стагоддзя]] лічылі, што Шэкспір быў настаўнікам Аляксандра Ногтана з [[{{нп3|Ланкашыр]]а|Ланкашыра|ru|Ланкашир}}, бо ў гэтага абшарніка-каталіка знаходзіўся нейкі «Вільям Шэйкшафт»<ref>{{Кніга:Shakespeare: The Lost Years|1|2}}.</ref>. У гэтай тэорыі мала падстаў, апроч чутак, якія пашырыліся пасля смерці Шэкспіра, і, апроч таго, «Шэйкшафт» — гэта дастатковае пашыранае ў Ланкашыры прозвішча<ref>{{Кніга:Shakespeare: The Lost Years|95-117|2}}.</ref>.
 
[[Файл:Shakespeare Globe Theater 1 db.jpg|thumb|left|Узноўлены тэатр «[[Глобус (тэатр)|Глобус]]», у якім працавала трупа Шэкспіра.]]
 
=== Лондан і тэатральная кар'ера ===
Дакладна невядомае, калі Шэкспір пачаў пісаць тэатральныя працы, а таксама пераехаў у Лондан, але першыя крыніцы, якія дайшлі да нас, што гавораць пра гэта, ставяцца да [[1592]] года. Тады ў дзённіку [[антрэпрэнёр]]а {{нп3|Філіп Хэнслау|Філіпа Хэнслау||Philip Henslowe}} згадваецца гістарычная хроніка Шэкспіра «Генрых VI», якая ішла ў тэатры {{нп3|Роўз (тэатр)|«Роўз»||The Rose (theatre)}}, які належаў Хэнслау<ref>Театр эпохи Шекспира: уч. пособие для вузов / А. А. Аникст. — 2-е изд., испр. — М.: Дрофа, 2006. — С. 82. ISBN 5-358-01292-3</ref>. У тым жа годзе пасмяротна выдаецца памфлет драматурга і празаіка [[{{нп3|Роберт Грын (драматург)|Роберта Грына]]|ru|Грин, Роберт (драматург)}}, дзе апошні са злосцю абрынуўся на Шэкспіра, не называючы прозвішча, але іранічна абгульваючы яе — «скалынальнік сцэны» (shake-scene), перафразоўваючы радок з трэцяй часткі «Генрыха VI» «О, сэрца тыгра ў гэтай жаночай шкуры!» як «сэрца тыгра ў шкуры акцёра»<ref name=Shenbaum />. Навукоўцы разыходзяцца ў думцы адносна дакладнага сэнсу гэтых слоў<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|153|2}}.</ref>, але прынята лічыць, што Грын вінаваціў Шэкспіра ў спробах зраўнацца з высокаадукаванымі пісьменнікамі («універсітэцкімі розумамі»), такімі як [[КрыстоферКрыстафер Марла]], [[{{нп3|Томас Нэш]]||ru|Нэш, Томас}} і сам Грын<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|151-152|2}}.</ref>.
 
Біёграфы лічаць, што кар'ера Шэкспіра магла пачацца ў любы час, пачынаючы з сярэдзіны 1580-х<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|144-146|2}}.</ref>. З 1594 года п'есы Шэкспіра ставіліся толькі трупай [[Слугі лорда-камергера|«Слугі лорда-камергера»]]. У склад гэтай трупы ўваходзіў і Шэкспір, які пад канец таго ж 1594 года стаў яе суўласнікам. Трупа неўзабаве ўвайшла ў лік вядучых тэатральных калектываў Лондана<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|184|2}}.</ref>. Пасля смерці [[Лізавета I|каралевы Лізаветы]] ў [[1603]] годзе, трупа атрымала каралеўскі патэнт ад новага кіраўніка, [[Якаў I (кароль Англіі)|Якава I]], і стала называцца «Слугі Караля»<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|208-209|2}}.</ref>.
 
У 1599 годзе партнёрства членаў групы пабудавала на паўднёвым беразе [[Тэмза|Тэмзы]] новы тэатр, названы [[{{нп3|Глобус (тэатр)|«Глобус»]]|ru|Глобус (театр)}}. У 1608 годзе яны таксама набылі зачынены {{нп3|Тэатр Блэкфраерс|тэатр «Блэкфраерс»||Blackfriars Theatre}}. Справаздачы пра набыткі Шэкспірам нерухомцы і яго інвестыцыях паказваюць, што трупа зрабіла яго багатым чалавекам. У 1597 годзе ён купіў другі па памерах дом у Стратфардзе — {{нп3|Нью-Плэйс|||New Place}}.
 
Некаторыя п'есы Шэкспіра былі апублікаваны [[{{нп3|Ін-кварта|In-quarto]]||Quarto}} ў 1594 годзе. У 1598 годзе яго імя пачало з'яўляцца на [[Тытульны ліст|тытульных лістах]] выданняў<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|188|2}}</ref>{{Sfn|Kastan|1999|p=37}}{{Sfn|Knutson|2001|p=17}}. Але і пасля таго, як Шэкспір уславіўся як драматург, ён працягваў гуляць у тэатрах. У выданні прац [[{{нп3|Бен Джонсан|Бена Джонсана]]||Ben Jonson}} 1616 года імя Шэкспіра ўлучана ў спіс акцёраў, якія выканалі п'есы ''«[[У кожнага свае дзівоты]]»'' (1598) і ''«[[Падзенне Сеяна]]»'' (1603){{Sfn|Adams|1923|p=275}}. Аднак яго імя адсутнічала ў спісах акцёраў п'есы Джонсана ''«[[Вальпонэ]]»'' 1605 года, што ўспрымаецца некаторымі навукоўцамі як знак сканчэння лонданскай кар'еры Шэкспіра{{Sfn|Wells|2006|p=28}}. Тым не менш у [[{{нп3|Першае фоліа|Першым фоліа]]|ru|Первое фолио}} 1623 года Шэкспір названы «галоўным акцёрам ва ўсіх гэтых п'есах», а некаторыя з іх упершыню ставіліся пасля ''«Вальпонэ»'', хоць верагодна невядома, якія ролі іграў у іх Шэкспір<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|200|2}}</ref>. У 1610 годзе Джон Дэвіс напісаў, што «добры Уіл» іграў «каралеўскія» ролі<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|200-201|2}}</ref>. У 1709 годзе, у сваёй працы, Роу запісаў думку, якая ўжо склалася да таго часу, што Шэкспір іграў цень бацькі Гамлета{{Sfn|Rowe|1709}}. Пазней таксама сцвярджалася, што ён іграў ролі Адама ў ''«[[{{нп3|Як вам гэта спадабаецца]]||ru|Как вам это понравится}}»'' і Хора ў ''«[[{{нп3|Генрых V (п’еса)|Генрыху V]]|es|Enrique V (teatro)}}»''{{Sfn|Ackroyd|2006|p=357}}, хоць навуковыя сумняюцца ў верагоднасці гэтай інфармацыі<ref>{{Кніга:William Shakespeare: A Compact Documentary Life|202-203|2}}</ref>.
 
У перыяд акцёрскай і драматургічнай дзейнасці Шэкспір жыў у Лондане, аднак некаторую частку свайго часу праводзіў таксама і ў Стратфардзе. У 1596 годзе, праз год пасля куплі Нью-Плэйс, ён жыў у прыходзе святой Алены ў {{нп3|Бішапгейт|Бішапгейце||Bishopsgate}}, на паўночным баку Тэмзы{{Sfn|Honan|1998|p=121}}. Пасля пабудовы тэатра «Глобус» у 1599 годзе Шэкспір пераехаў на іншы бок ракі — у [[{{нп3|Саўтуарк]]||ru|Саутуарк}}{{Sfn|Shapiro|2005|p=122}}, зе і знаходзіўся тэатр. У 1604 годзе ён ізноў пераехаў праз раку, гэтым разам у раён да поўначы ад [[Сабор Святога Паўла|сабора Святога Паўла]], дзе была вялікая колькасць добрых дамоў. Ён здымаў пакоі ў француза-[[гугенот]]а па імі Крыстофер Маўнтджой, вытворцы жаночых парыкоў і галаўных убораў{{Sfn|Honan|1998|p=325}}{{Sfn|Greenblatt|2005|p=405}}.
 
=== Апошнія гады і смерць ===
Існуе традыцыйная думка, што за некалькі гадоў да сваёй смерці Шэкспір пераехаў у Стратфард. Першым біёграфам Шэкспіра, які перадаў такую думку, быў Роу{{Sfn|Ackroyd|2006|p=476}}. Адной з прычын гэтага можа служыць тое, што лонданскія публічныя тэатры неаднаразова спынялі сваю працу з-за выбліскаў чумы{{Sfn|Bate|2008|pp=354-355}}, і ў акцёраў не было дастаткова працы. Поўны сыход ад спраў быў рэдкасцю ў тыя часы{{Sfn|Honan|1998|pp=382–83}}, і Шэкспір працягваў наведваць Лондан{{Sfn|Ackroyd|2006|p=476}}. У 1612 годзе Шэкспір выступаў сведкам па справе ''{{нп3|Белат супраць Маўнтджой|Белат супраць Маўнтджой||Bellott v. Mountjoy}}'', судоваму працэсу па вясельным пасагу дачкі Маўнтджоя Мэры{{Sfn|Honan|1998|p=326}}{{Sfn|Ackroyd|2006|pp=462–464}}. У сакавіку 1613 года ён купіў дом у былым [[Блэкфрыярс (Лондан)|Блэкфрыярскім]] [[прыход]]зе{{Sfn|Schoenbaum|1987|pp=272–274}}; у лістападзе 1614 года ён правёў некалькі тыдняў са сваім зяцем, [[Джон Хол (зяць Шэкспіра)|Джонам Холам]]{{Sfn|Honan|1998|p=387}}.
 
[[Файл:ShakespeareMonument cropped.jpg|thumb|left|Бюст Шэкспіра ў цэрквы св. Троіцы ў Стратфардзе.]]
 
Пасля 1606—1607 года Шэкспір напісаў усяго некалькі п'ес, а пасля 1613 гады зусім спыніў ствараць іх{{Sfn|Schoenbaum|1987|p=279}}. Свае апошнія тры п'есы ён напісаў супольна з іншым драматургам, магчыма, з [[{{нп3|Джон Флетчэр|Джонам Флетчэрам]]|ru|Флетчер, Джон}}{{Sfn|Honan|1998|pp=375–78}}, які змяніў Шэкспіра на пасту галоўнага драматурга трупы «Слугі караля»{{Sfn|Schoenbaum|1987|p=276}}.
 
[[Файл:Shakespeare-WillSignature3.png|thumb|Аўтограф Шэкспіра на яго тэстаменце.]]
Радок 65:
<ref name=Shenbaum />}}
 
Незадоўга да 1623 года ў цэрквы быў узведзены размаляваны бюст Шэкспіра, паказвалы яго падчас ліста. Эпітафіі на англійскай мове і на лаціне параўноўваюць Шэкспіра з мудрым [[Нестар (міфалогія)|пілоскім царом Нестарам]], [[Сакрат]]ам і [[Вергілій|Вергіліем]]{{Sfn|Schoenbaum|1987|pp=308-10}}.
 
Ва ўсім свеце ўсталявана мноства [[Помнікі Уільяма Шэкспіра|статуй]] Шэкспіра, улучаючы пахавальныя манументы ў [[СаутваркскіСаўтваркскі сабор|СаутваркскімСаўтваркскім саборы]] і [[{{нп3|Куток паэтаў|Кутку паэтаў]]|ru|Уголок поэтов}} [[Вэстмінстэрскае абацтва|Вэстмінстэрскага абацтва]].
 
У азнаменаванне чатырохсотгоддзя з дня смерці драматурга Каралеўскі манетны двор выпусціў тры двухфунтовыя манеты (датаваны 2016 годам), сімвалізуючыя тры групы яго твораў: камедыі, хронікі і трагедыі.
Радок 88:
 
=== Пытанне перыядызацыі ===
Даследчыкі творчасці Шэкспіра (дацкі літаратуразнавец [[{{нп3|Георг БрандасБрандэс|Г. Брандас]]Брандэс||Georg Brandes}}, выдавец рускага поўнага сходу складанняў Шэкспіра [[{{нп3|Сямён Апанасавіч Венгераў|С. А. Венгераў]]|ru|Венгеров, Семён Афанасьевич}}) пад канец XIX — пачатку XX стст., абапіраючыся на [[храналогія|храналогію]] твораў, уявілі яго духоўную эвалюцыю ад «бадзёрага настрою», веры ва ўрачыстасць справядлівасці, [[гуманізм|гуманістычныя]] ідэалы ў пачатку шляху да расчаравання і знішчэння любых ілюзій у канцы. Аднак у апошнія гады з'явілася думка, што заключэнне пра асобу аўтара па яго творах ёсць памылка<ref name="ОП">У. Шекспир. Комедии. Вступительная статья О. Постнова. — М. Эксмо, 2008. с. 10. ISBN 978-5-699-28192-3</ref>.
 
У 1930 годзе шэкспіразнавец [[{{нп3|Эдмунд ЧамберсЧэмберс|Э. К. Чэмберс]]||E. K. Chambers}} прапанаваў храналогію творчасці Шэкспіра па [[жанр]]авым прыкметам, пазней яна была адкарэктавана Дж. Мак-Мануэем. Вылучаліся чатыры перыяды: першы (1590—1594) — раннія: хронікі, рэнесансавыя камедыі, «трагедыя жаху» («Ціт Андронік»), дзве паэмы; уторай (1594—1600) — рэнесансавыя камедыі, першая спелая трагедыя («Рамэа і Джульета»), хронікі з элементамі трагедыі, антычная трагедыя («Юлій Цэзар»), санеты; трэці (1601—1608) — вялікія трагедыі, антычныя трагедыі, «змрочныя камедыі»; чацвёрты (1609—1613) — драмы-казкі з трагічным зачынам і шчаслівым фіналам. Некаторыя з шэкспіразнаўцаў, у тым ліку і [[{{нп3|Аляксандр Александровіч Смірноў|А. А. Смірноў]]|ru|Смирнов, Александр Александрович}}, ядналі першы і другі перыяды ў адзін ранні<ref name="Жанр">Луков Вл. А. [http://world-shake.ru/ru/Encyclopaedia/3813.html Жанр // Электронная энциклопедия «Мир Шекспира»].</ref>.
 
=== Драматургія ===
{{Main|П’есы Уільяма Шэкспіра}}
Большасць драматургаў таго перыяду стваралі свае творы супольна з іншымі аўтарамі, і крытыкі лічаць, што Шэкспір таксама напісаў некаторыя свае п'есы супольна з іншымі аўтарамі; галоўным чынам гэта ставіцца да ранніх і позных твораў{{Sfn|Wells|Orlin|2003|p=49}}. У дачыненні некаторых твораў, такіх як ''«[[{{нп3|Ціт Андронік]]|||Titus Andronicus}}»'' і раннія гістарычныя п'есы, не ўсталявана, што яны дакладна напісаны ў суаўтарстве, тады як для ''«[[Два шляхетныя родзічы|Двух шляхетных родзічаў]]»'' і згубленай п'есы ''«[[{{нп3|Гісторыя Кардэніа|Кардэніа]]||The History of Cardenio}}»'' гэта дакументальна пацверджана. Дадзеныя, атрыманыя з тэкстаў, таксама дазваляюць сцвярджаць, што некаторыя працы перарабляліся іншымі пісьменнікамі адносна арыгінальнага тэксту.
 
Адны з найранейшых прац Шэкспіра — ''«[[{{нп3|Рычард III (п’еса)|Рычард III]]||Richard III (play)}}»'' і тры часткі ''«[[{{нп3|Генрых VI, частка 1|Генрыха VI]]||Henry VI, Part 1}}»'', напісаныя ў пачатку 1590-х, перыяд, калі была ў модзе гістарычная драма. П'есы Шэкспіра насілу паддаюцца датаванню{{Sfn|Frye|2005|p=9}}{{Sfn|Honan|1998|p=166}}, але даследчыкі тэкстаў мяркуюць, што ''«[[Ціт Андронік]]»'', ''«[[{{нп3|Камедыя памылак]]||ru|Комедия ошибок}}»'', ''«[[Утаймаванне наравістай]]»'' і ''«[[{{нп3|Два веронцы]]||be-x-old|Два вэронскія джэнтэльмэны}}»'' таксама ставяцца да пачатку творчага шляху Шэкспіра{{Sfn|Schoenbaum|1987|pp=159–61}}{{Sfn|Frye|2005|p=9}}. Яго першыя [[Хронікі Уільяма Шэкспіра|хронікі]], якія найхутчэй засноўваюцца на выданні 1587 года ''«Хронік Англіі, Шатландыі і Ірландыі»'' [[{{нп3|Рафаэль Холіншэд|Рафаэля Холіншэда]]|ru|Raphael Holinshed}}{{Sfn|Dutton|2003|p=147}}, уяўлялі разбуральныя вынікі кіравання слабых і карумпаваных уладароў і ў нейкай меры паслужылі апраўданнем узнікнення [[Цюдоры|дынастыі Цюдораў]]{{Sfn|Ribner|2005|pp=154–155}}. На раннія п'есы Шэкспіра паўплывалі працы іншых драматургаў лізавецінскай эпохі, асабліва [[{{нп3|Томас Кід|Томаса Кіда]]||Thomas Kyd}} і [[КрыстоферКрыстафер Марла|КрыстофераКрыстафера Марла]], традыцыі сярэднявечнай драмы і п'есы [[Луцый Аней Сенека|Сенекі]]{{Sfn|Frye|2005|p=105}}{{Sfn|Ribner|2005|p=67}}{{Sfn|Cheney|2004|p=100}}. ''«Камедыя памылак»'' таксама пабудавана па класічнай мадэлі, не знойдзена крыніц для ''«Утаймавання наравістай»'', хоць яна злучана з іншай п'есай з падобнай назвай, што гулялася ў лонданскіх тэатрах у 1590-х гадах<ref name="ОП18">У. Шекспир. Комедии. Вступительная статья О. Постнова. — М. Эксмо, 2008. с. 18. ISBN 978-5-699-28192-3</ref> і, магчыма, мае фальклорныя карані{{Sfn|Honan|1998|p=136}}{{Sfn|Schoenbaum|1987|p=166}}.
 
[[Файл:Oberon, Titania and Puck with Fairies Dancing. William Blake. c.1786.jpg|thumb|left|''Аберон, Тытанія і Пак танцуюць з феямі.'' [[Уільям Блэйк]], 1786 год. {{nobr|[[Тэйт Брытанія]]}}.]]
Радок 110:
{{Main|Пастаноўкі п’ес Уільяма Шэкспіра}}
 
Пакуль дакладна не вядома, для якіх тэатральных кампаній Шэкспір пісаў свае раннія п'есы. Так, на тытульнай старонцы выдання ''«Ціта Андроніка»'' 1594 года паказана, што п'еса ставілася трыма рознымі групамі{{Sfn|Wells|Taylor|Jowett|Montgomery|2005|p=xx}}. Пасля [[Чорная смерць|чумы]] 1592—1593 года п'есы Шэкспіра ўжо ставіліся яго ўласнай кампаніяй у «{{нп3|Тэатр (Лондан)|Тэатры||The Theatre}}» і «{{нп3|Курціна (тэатр)|Курціне||Curtain Theatre}}» у [[Шордзіч]]ы на поўнач ад Тэмзы{{Sfn|Wells|Taylor|Jowett|Montgomery|2005|p=xxi}}. Там была пастаўлена першая частка ''«Генрыха IV»''. Пасля сваркі са сваім гаспадаром кампанія пакінула «Тэатр» і пабудавала на паўднёвым боку Тэмзы, у [[СаутуаркСаўтуарк]]у, тэатр «[[Глобус (тэатр)|Глобус]]», першы тэатр, пабудаваны акцёрамі для акцёраў{{Sfn|Foakes|1990|p=6}}{{Sfn|Shapiro|2005|pp=125–31}}. «Глобус» адкрыўся восенню 1599 года, і адной з першых пастаўленых у ім п'ес стаў ''«Юлій Цэзар»''. Большасць найболей вядомых п'ес Шэкспіра, напісаных пасля 1599 года, ствараліся для «Глобуса», улучаючы ''«Гамлета»'', ''«Атэла»'' і ''«Караля Ліра»''{{Sfn|Foakes|1990|p=6}}{{Sfn|Nagler|1958|p=7}}{{Sfn|Shapiro|2005|pp=131–2}}.
 
[[Файл:Globe theatre london.jpg|thumb|left|Рэканструкцыя [[Глобус (тэатр)|тэатра Глобус]], Лондан.]]