Гай Юлій Цэзар: Розніца паміж версіямі

 

== Літаратурная дзейнасць ==

 

Нягледзячы на бесперапынны актыўны ўдзел у палітычным і ваеннага жыцця, Цэзар напісаў некалькі твораў пераважна гістарычнага жанру, якія апісваюць аўтабіяграфічны вопыт. Сем кніг «Запісак пра Гальскую вайну» ({{lang-la|Commentarii de Bello Gallico}}) падрабязна апавядаюць пра падзеі аднайменнай вайны. Час складання гэтай працы невядомы: існуе як версія аб складанні кніг у канцы кожнага года кампаніі, так і здагадка аб напісанні за ўсё сачыненні ў 52-51 гадах да н.э.{{-1|<ref name=mfa.4556>''Альбрехт М.'' История римской литературы. Т. 1. — М.: Греко-латинский кабинет Ю. А. Шичалина, 2003. — С. 455—456.</ref>}}. У далейшым Цэзар апісаў і падзеі пачатку грамадзянскай вайны 49-45 гадоў да н.э. «Запіскі аб Грамадзянскай вайне» ({{lang-la|Commentarii de Bello Civili}}) былі складзеныя каля 47 года да н.э., але так і не скончаны: Цэзар давёў выкладанне толькі да канца 48 года да н.э.{{-1|<ref name=mfa.4589>''Альбрехт М.'' История римской литературы. Т. 1. — М.: Греко-латинский кабинет Ю. А. Шичалина, 2003. — С. 458—459.</ref><ref>''Kraus C.'' Bellum Gallicum // A Companion to Julius Caesar (ed. by M. Griffin). — Malden; Oxford: Wiley-Blackwell, 2009. — P. 160.</ref>}}. Восьмую кнігу «Запісак пра Гальскую вайну» напісаў не сам Цэзар, а яго легат Аўл Гірцый. Акрамя таго, людзьмі з атачэння дыктатара былі напісаныя «Запiскi» аб Александрыйскай, Афрыканскай і Іспанскай войнах, якія працягваюць апавяданне аб грамадзянскай вайне. Усе гэтыя аўтары з рознай ступенню поспеху спрабавалі прайграць стыль Цэзара. Акрамя таго, антычныя аўтары ведалі і іншыя сачыненні, напісаныя асабіста Цэзарам: выкананую ў юнацтве паэму пра Геракла і трагедыю «Эдып», напісаны падчас зацішша ў Гальскай вайне філалагічны трактат «Пра аналогіі», створаную падчас паходу ў Іспанію ў 46-45 гадах да н.э. паэму «Шлях», палітычны памфлет эпохі грамадзянскай вайны «Антыкатон» (адказ на панегірык «Катон» Цыцэрона) і астранамічнае апавяданне ў суаўтарстве з распрацоўшчыкам новага календара Сазігенам. Існавалі таксама зборнікі выслоўяў, прамоваў і лістоў Цэзара. Усе апошнія працы не дайшлі да нашых дзён — да знікнення некаторых твораў прыклаў руку Актавіян Аўгуст. Толькі сярод перапіскі Цыцэрона захавалася пяць кароткіх лістоў, напісаных Цэзарам (Att., IX, 6a; Att., IX, 7c; Att., IX, 13а; Att., IX, 14; Att., X, 8b)<ref>''Грабарь-Пассек М. Е.'' Юлий Цезарь и его продолжатели / История римской литературы. — Под ред. С. И. Соболевского, М. Е. Грабарь-Пассек, Ф. А. Петровского. — Т. 1. — М.: Изд-во АН СССР, 1959. — С. 257—258.</ref>.