Тэорыя ўстойлівасці: Розніца паміж версіямі

'''Тэорыя ўстойлівасці''' – тэхнічная і фізіка-матэматычная дысцыпліна, якая вывучае [[закон (фізіка) | заканамернасці]] паводзін [[Дынамічная сістэма | сістэм]] пад дзеяннем знешніх уздзеянняў.

У аналітычным аспекце з'яўляеццазʼяўляецца раздзелам тэорыі дыферэнцыяльных раўнанняў. У прыкладным аспекце найбольшае развіццё атрымала тэорыя ўстойлівасці [[Механічная сістэма | механічных сістэм]], паколькі менавіта [[механіка]], як найстарэйшая навука, упершыню сутыкнулася з праблемамі устойлівасці. [[Эйлер, Леанард | Эйлер]] ўпершыню строга паставіў і вырашыў задачу ўстойлівасці стану раўнавагі [[механічнаймеханічны сістэмы]] – [[стрыжань (будаўнічая механіка) | стрыжня]], ​​сціснутагасціснутага сціскальнай сілай ([[эластика Эйлера]]).

У найбольш агульным выглядзе тэорыя ўстойлівасці была распрацавана [[Ляпуноў, Аляксандр Міхайлавіч | А. М. Ляпунова]], які сфармуляваў і якія давялі асноўныя тэарэмы тэорыі ўстойлівасці руху. [[Ляпуноў, Аляксандр Міхайлавіч | Ляпуноў]] па праве лічыцца стваральнікам тэорыі ўстойлівасці. У парадку развіцця тэорыі асноўныя агульныя крытэры ўстойлівасці, якія вынікаюць з прац А. М. Ляпунова і матэматычнага прынцыпу аргументу, сфармуляваны МіхайлавымМіхайлавам, [[Найквист, Гары | Найквистом]], [[Крытэрый ўстойлівасці Гурвица | Гурвицем]], [[Вышнеградский, Іван Аляксеевіч | Вышнеградским]] і інш. Матэматыкаміматэматыкамі.

Важнай часткай тэорыі ўстойлівасці зʼяўляецца праблема аналітычнага і практычнага вызначэння запасаў ўстойлівасці складаных (шматкампанентных, дынамічных, разнофакторных) сістэм і працэсаў. У гэтай частцы тэорыі ўстойлівасці асаблівую актуальнасць з развіццём складанай тэхнікі набылі задачы дыягнаставання і прагназавання запасаў ўстойлівасці працэсаў, звязаных з эксплуатацыяй вялікіх тэхнічных сістэм. Такога роду розныя прыкладныя задачы, звязаныя з тэорыяй ўстойлівасці двухфазны патокаў – у развіццё тэорыі ўстойлівасці ў яе тэхнічных прыкладаннях, – разгледжаны і вырашаны І. І. Марозавым, В. І. Герлигой, А. В. Каралёвым, [[Погосов, Аляксей Юрʼевіч | А. Ю. Пагосава]], УВ. І. Скалозубовым і інш. даследчыкаміДаследчыкамі, якія працуюць над новымі аспектамі адаптацыі тэорыі ўстойлівасці да сучасным тэхнічным абʼектах.