|
[[Выява:Teeth by David Shankbone.jpg|300px|thumb|Набор зуб'яўзубоў чалавека]]
'''Зубы''' або '''зуб'е''' — утварэньніутварэнні, якія складаюцца ў асноўным зьз цьвёрдыхцвёрдых тканак, прызначаныя для першаснай мэханічнаймеханічнай апрацоўкі [[ежа|ежы]]. У жывёл таксама выкарыстоўваецца ў якасьціякасці зброі для абароны і нападу або пагрозы (ашчэр).
У [[чалавек]]а таксама ўдзельнічае ва ўтварэньніўтварэнні гукаў пры размове, а таксама зьяўляюццаз'яўляюцца важнай часткай шырокай усьмешкіусмешкі.
[[Выява:Cavities evolution 1 of 5 ArtLibre jnl.png|thumb|злева|150px|Будова йі склад чалавечага зуба]]
Усярэдзіне зуба знаходзіцца злучальная тканка, пранізаная нэрвамінервамі і крывяноснымі сасудамі ([[Пульпа, біялогія|пульпа]]). АдрозьніваюцьАдрозніваюць малочнаемалочныя йі пастаяннаепастаянныя зуб'езубы, з іх 8 разцоў, 4 іклы, 8 малых карэнных і 8—12 вялікіх карэнных зуб'еўзубоў. У дзяцей малочнаемалочныя зуб'езубы пачынаепачынаюць праразацца ва ўзросьцеўзросце ад 3 месяцаў}. У перыяд ад 6 да 12 гадоў малочнаемалочныя зуб'езубы паступова замяняюцца сталымсталымі. Малочных зуб'еўзубоў усяго 20: 8 разцоў, 4 іклы і 8 маляраў.
У рэдкіх выпадках назіраюцца дадатковаедадатковыя, звышкамплектнаезвышкамплектныя зуб'езубы (як малочнаемалочныя, так і пастаяннаепастаянныя).
== Функцыі зуб'яўзубоў ==
Па асноўнаеасноўнай функцыі зуб'езубы падзяляеццадзеляцца на 4 тыпы:
* Разцы — пярэдняепярэднія зуб'езубы, якоеякія праразаеццапраразаюцца першымпершымі ў немаўлятаўдзяцей, служыцьслужаць для захопліваньнязахоплівання і разразаньняразразання ежы.
* Іклы — конусападобнаеконусападобныя зуб'езубы, якоеякія служыцьслужаць для раздзіраьнняраздзірання і ўтрыманьняўтрымання ежы.
* Перадмаляры (перадкарэннаеперадкарэнныя ці малаемалыя карэннаекарэнныя)
* Маляры (карэнныя) — задняезаднія зуб'езубы, якоеякія служаць для расціраньнярасцірання ежы, зуб маемаюць тры каранікораня на верхняеверхняй сківіцы і два — на ніжняеніжняй.
== Захворванні зуб'яўзубоў ==
* [[Карыес]]
* [[Пульпіт]]
| 