Сіла трэння: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Artsiom91Bot (размовы | уклад) др аўтаматычны перанос катэгорыі |
123 |
||
Радок 13:
Досведы паказваюць што, сіла трэння слізгацення прапарцыйная сіле нармальнага ціску цела на апору, а такім чынам, і сіле рэакцыі апоры.
'''Сіла трэння слізгання''' - [[сіла]], якая ўзнікае паміж датыкальнымі целамі пры іх адносным руху.
Дасведчаным шляхам ўстаноўлена, што сіла трэння залежыць ад сілы ціску тэл адзін на аднаго ([[сілы рэакцыі апоры]]), ад матэрыялаў труцца паверхняў, ад хуткасці адноснага руху. Так як ніякае цела не з'яўляецца абсалютна роўным, сіла трэння '''не''' залежыць ад плошчы судакранання, і праўдзівая плошчу судакранання значна менш назіранай; акрамя таго, павялічваючы плошчу, мы памяншаем ўдзельнае ціск тэл адзін на аднаго.
Велічыня, якая характарызуе труцца паверхні, называецца ''каэфіцыентам трэння,'' і пазначаецца часцей за ўсё лацінскай літарай <math> k</math> або грэцкай літарай <math> \mu </math>. Яна залежыць ад прыроды і якасці апрацоўкі труцца паверхняў. Акрамя таго, каэфіцыент трэння залежыць ад хуткасці. Зрэшты, часцей за ўсё гэтая залежнасць выяўленая слаба, і калі вялікая дакладнасць вымярэнняў не патрабуецца, то <math> k</math> можна лічыць сталым. У першым набліжэнні велічыня сілы трэння слізгання можа быць разлічана па формуле:
<math>F = kN</math>
<math>k</math> —[[каэфіцыент трэння слізгання]],
<math>N</math> — [[сіла нармальнай рэакцыі]] апоры.
Сіламі трэння называюцца тангенцыйныя ўзаемадзеяння паміж датыкальнымі целамі, якія ўзнікаюць пры іх адносным перамяшчэнні.
Досведы з рухам розных датыкальных тэл (цвёрдых па цвёрдым, цвёрдых ў вадкасці або газе, вадкіх ў газе і т. П.) З розным станам паверхняў судотыку паказваюць, што сілы трэння выяўляюцца пры адносным перамяшчэнні датыкальных тэл і накіраваны супраць вектара адноснай хуткасці ''тангенцыйнай'' да паверхні судакранання. Пры гэтым заўсёды ў большай ці меншай ступені адбываецца пераўтварэнне механічнага руху ў іншыя формы руху матэрыі - часцей за ўсё ў цеплавую форму руху, і адбываецца награванне ўзаемадзейнічаюць тэл.
== '''Тыпы трэння слізгання''' ==
Калі паміж целамі адсутнічае вадкая або газападобных праслойка ([[змазачных матэрыял]]), то такое [[Трэнер|трэнне]] называецца ''сухім''. У адваротным выпадку, трэнне называецца «вадкім». Характэрнай адметнай рысай сухога трэння з'яўляецца наяўнасць [[трэння спакою.]]
Па фізіцы ўзаемадзеяння трэнне слізгацення прынята падзяляць на:
* Сухое, калі ўзаемадзейнічаюць цвёрдыя целы не падзеленыя няма дадатковых пластамі / змазачнымі матэрыяламі - вельмі рэдка сустракаецца на практыцы выпадак. Характэрная адметная рыса сухога трэння - наяўнасць значнай сілы трэння спакою.
* Сухое з сухі змазкай ([[Графіт|графітавым]] парашком)
* Вадкасныя, пры ўзаемадзеянні тэл, падзеленых пластом вадкасці або газу (змазачных матэрыялу) рознай таўшчыні - як правіла, сустракаецца пры трэнні качэння, калі цвёрдыя цела пагружаныя ў вадкасць;
* Змяшанае, калі вобласць кантакту змяшчае ўчасткі сухога і вадкаснага трэння;
* Межавае, калі ў галіне кантакту могуць утрымлівацца пласты і ўчасткі рознай прыроды (окисные плёнкі, вадкасць і т. Д.) - найбольш распаўсюджаны выпадак пры трэнні слізгацення.
Таксама можна класіфікаваць трэнне па яго вобласці. Сілы трэння, якія ўзнікаюць пры адносным перамяшчэнні розных тэл, называюцца сіламі ''вонкавага'' трэння. Сілы трэння ўзнікаюць і пры адносным перамяшчэнні частак аднаго і таго ж цела. Трэнне паміж пластамі аднаго і таго ж цела называецца ''унутраным'' трэннем.
==Зноскі==
{{reflist}}
| |||