Радыёхвалі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др шаблон
дапаўненне на аснове БелЭн і РуВікі (перанос з артыкула-дубліката)
Радок 1:
'''Радыёхвалі''' — - [[электрамагнітныяэлектрамагнітнае хвалівыпрамяненне]], даўжыні[[даўжыня якіххвалі]] пераўзыходзяцьякога 0,1большая ммза ўмоўную граніцу 50 мкм (частата менш за 3х10<sup>6{{e|12</sup>}} Гц = 30006000 ГГц). Радыёхвалі падзяляюцца на:
 
# Звышдоўгія хвалі з даўжынёй хвалі больш 10 км (частата менш 3х10<sup>4</sup> гц = 30 кГц);
Паводле тэхнічных стандартаў<ref>Регламент радиосвязи. Статьи. — Швейцария, Женева: МСЭ, 2012. Статья 1.5.</ref><ref>ГОСТ 24375-80 Радиосвязь. Термины и определения</ref><ref>Е. Г. Геннадиева, В. Г. Дождиков, А. В. Кульба, Ю. С. Лифанов, В. Н. Саблин, М. И. Салтан; под ред. В. Н. Саблина. Краткий энциклопедический словарь по радиоэлектронике и радиопромышленности. — Москва: Диво, 2006. — С. 276. — 286 с. — ISBN 5-87012-028-4</ref>, '''радыёхвалі''' – [[электрамагнітныя хвалі]], частоты якіх умоўна абмежаваныя частотамі ніжэй за 3000 ГГц, якія распаўсюджваюцца ў прасторы без штучнага [[хвалявод]]а.
# Доўгія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 10 км да 1 км (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>4</sup> Гц — 3х10<sup>5</sup> Гц = 300 кГц);
 
# Сярэднія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 1 км да 100 м (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>5</sup> Гц — 3х10<sup>6</sup> Гц = 3 МГц);
Радыёхвалі ў электрамагнітным спектры размяшчаюцца ад вельмі нізкіх частот аж да інфрачырвонага дыяпазону. З улікам класіфікацыі [[Міжнародны саюз электрасувязі|Міжнародным саюзам электрасувязі]] радыёхваль па дыяпазонах, да радыёхваль адносяць электрамагнітныя хвалі з частотамі ад 0,03 Гц да 3 ТГц, што адпавядае даўжыні хвалі ад 10 млн. кіламетраў да 0,1 міліметра.
# Кароткія хвалі ў інтэрвале даўжынь хваль ад 100 м да 10м (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>6</sup> Гц — 3х10<sup>7</sup> Гц = 30 МГц);
 
# Ультракароткія хвалі з даўжынёй хвалі менш 10 м (частата больш 3х10<sup>7</sup> Гц = 30 МГц). Ультракароткія хвалі ў сваю чаргу падзяляюцца на:
У шырокім сэнсе радыёхвалямі з'яўляюцца разнастайныя хвалевыя працэсы электрамагнітнага поля ў апаратуры (напрыклад, у хваляправодных прыладах, у [[інтэгральная схема|інтэгральных схемах]] і інш.), у лініях перадачы і, нарэшце, у прыродных умовах, у асяроддзі, якая падзяляе перадатачную і прыёмную антэны<ref>В. В. Никольский, Т. И. Никольская. Электродинамика и распространение радиоволн. М.: Наука, 1989. С. 467.</ref>.
 
Радыёхвалі, зʼяўляючыся электрамагнітнымі хвалямі, распаўсюджваюцца ў свабоднай прасторы са скорасцю святла. Натуральнымі крыніцамі радыёхваль зʼяўляюцца ўспышкі маланак і астранамічныя абʼекты. Штучна створаныя радыёхвалі выкарыстоўваюцца для стацыянарнай і мабільнай радыёсувязі, радыёвяшчання, радыёлакацыі, радыёнавігацыі, спадарожнікавай сувязі, арганізацыі бесправадных кампʼютарных сетак і ў мностве іншых абласцей.
 
Працэсы выпрамянення, распаўсюджвання і пераўтварэння радыёхваль вывучае [[радыёфізіка]] і [[радыётэхніка]].
 
Існаванне радыёхваль эксперыментальна даказана [[Генрых Герц|Г.Герцам]] (1888).
 
Адрозніваюць радыёхвалі, узбуджаныя штучнымі крыніцамі ([[радыёперадатчык]]амі), і радыёхвалі, якія паступаюць ад пазаземных крыніц ці выкліканы [[маланка]]й.
Радыёхвалі ад штучных крыніц умоўна падзяляюць па даўжыні хвалі (частаце) на дыяпазоны (гл. радыёчастоты), з іх дапамогай перадаюць інфармацыю, вызначаюць адлегласці да аб’ектаў і інш. Энергію такіх радыёхваль можна канцэнтраваць у вузкі пучок з дапамогай накіраваных [[антэна|антэн]] ці [[радыёхвалявод]]аў.
Радыёхвалі выкарыстоўваюцца ў [[радыёсувязь|радыёсувязі]], [[радыёлакацыя|радыёлакацыі]], [[радыёастраномія|радыёастраноміі]] і інш.
 
== Дыяпазоны радыёчастот і даўжынь радыёхваль ==
Радыёхвалі падзяляюцца на:
# Звышдоўгіязвышдоўгія хвалі з даўжынёй хвалі больш 10 км (частата менш 3х10<sup>3{{e|4</sup>}} гцГц = 30 кГц);
# Доўгіядоўгія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 10  км да 1 км (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>3{{e|4</sup>}} Гц  3х10<sup>3{{e|5</sup>}} Гц = 300 кГц);
# Сярэдніясярэднія хвалі ў інтэрвале даўжынь ад 1  км да 100 м (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>3{{e|5</sup>}} Гц  3х10<sup>3{{e|6</sup>}} Гц = 3 МГц);
# Кароткіякароткія хвалі ў інтэрвале даўжынь хваль ад 100  м да 10м (частата ў дыяпазоне 3х10<sup>3{{e|6</sup>}} Гц  3х10<sup>3{{e|7</sup>}} Гц = 30 МГц);
# Ультракароткіяультракароткія хвалі з даўжынёй хвалі менш 10 м (частата больш 3х10<sup>3{{e|7</sup>}} Гц = 30 МГц). Ультракароткія хвалі ў сваю чаргу падзяляюцца на:
## [[метр]]овыя хвалі;
## сантыметровыя хвалі;
Радок 10 ⟶ 29:
## субміліметровыя ці мікраметровыя.
 
Хвалі з даўжынёй хвалі менш, чым 1 м (частата менш чым 300 МГц) завуццаназываюцца мікрахвалямі ці хвалямі звышвысокіх частот (ЗВЧ-хвалі).
 
== Гл. таксама ==
Адбіццё хваль, Выпрамяненне і прыём радыёхваль,
Дыфракцыя хваль, Інтэрферэнцыя
хваль, Палярызацыя хваль, Пераламленне хваль.
 
== Зноскі ==
{{reflist}}
 
== Літаратура ==
* {{крыніцы/БелЭн|13к|Радыёхвалі}} С. 238.
 
== Спасылкі ==
* [http://www.femto.com.ua/articles/part_2/3245.html Радиоволны] // Физическая энциклопедия.
 
{{phys-stub}}
Радок 16 ⟶ 49:
{{Электрамагнітны спектр}}
 
[[Катэгорыя:Электрамагнітныя з’явы]]
[[Катэгорыя:Электрамагнітнае выпраменьванне]]
[[Катэгорыя:Радыёфізіка]]
[[Катэгорыя:Хвалевая фізіка]]
[[Катэгорыя:Радыётэхніка]]