|
| Rodovid =
}}
'''Уладзімір Рыгоравіч Плешчанка''' (нар. {{ДН|26|7|1948}}, вескавёска Вароны, [[Віцебскі раён]], [[Беларусь]]) - сябра Сойму Партыі БНФ, кіраўнік Віцебскай арганізацыі КХП БНФ, пад час [[Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, 2006|прэзідэнцкай кампаніі 2006 г.]] — удзельнік ініцыятыўнай групы па вылучэнні [[Зянон Пазняк|Зянона Пазняка]] кандыдатам у [[Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь|Прэзідэнты Рэспублікі Беларусь]], [[Палітычныя зняволеныя|палітвязень Беларусі]]<ref>http://www.hrights.ru/text/belorus/b8/Chapter15.htm ПРЕССА И ВЛАСТЬ В РЕСПУБЛИКЕ БЕЛАРУСЬ</ref>.
== Біяграфія ==
Уладзімір Плешчанка нарадзіўся 26 ліпеня 1948 г. у вёсцы Вароны [[Віцебскі раён|Віцебскага раёна]] ў сялянскай сям'і. Пасля заканчэння школы праходзіў ваенную службыслужыў ў ракетных войсках. Скончыў [[Мінскі радыётэхнічны інстытут]]. Працаваў інжынерам-канструктарам на віцебскім вытворчым аб’яднанні «Маналіт», быў вядомым на ўвесь былы [[Савецкі Саюз]] рацыяналізатарам у галіне вытворчасці радыёпрыбораў.
У канцы 80-х гадоў стварыў у сваім працоўным калектыве суполку [[БНФ Адраджэньне|БНФ]]. З'яўляўся членам рэдакцыйнай рады віцебскай недзяржаўнай газеты «Выбар», старшынёй Віцебскай рады [[БНФ Адраджэньне|БНФ]], пасля распаду партыі ўзначаліў абласную арганізацыю [[Кансерватыўна-Хрысціянская партыя — БНФ|КХП БНФ]].
Кіраўніцтва «Маналіта» некалькі разоў спрабавала звольніць УладзіміраУ. Плешчанку за апазыцыйныя погляды. Двойчы ён аднаўляўся на працы праз суд і нават спаганяў з адміністрацыі грошы за маральны ды матэрыяльны ўрон. У 1998 г., пасля чарговага звальнення, стаўшыУ. Плешчанка стаў афіцыйна беспрацоўным, вырашыўдалей займаццазаймаўся выключна грамадска-палітычнай дзейнасцю.
У 1990-м г. стварыў у Віцебску (разам з Барысам Хамайдам, [[Уладзімір Міхайлавіч Падгол|Уладзімірам Падголам]], [[Сяргей Навумчык|Сяргеем Навумчыкам]]) клуб «За дэмакратычныя выбары» і газэту «Выбар».
Быў адным з арганізатараў супраціву дзейнасці [[ГКЧП]] ў Віцебску ў жніўні 1991 г. Падчас путчу У. Плешчанка, Б. Хамайда ды яшчэ некалькі актывістаў стаялі на галоўнай плошчы [[Віцебск|Віцебска]] з плакатамі, пратэставалі супраць дзяржаўнага перавароту. Вёў перамовы з кіраўніцтвам аблвыканкаму, з камандаваннем віцебскай дэсантнай дывізіі пра непадтрыманне імі путчыстаў. Пасля путчу ўзяў пад ахову ад разрабавання будынак віцебскага абкаму партыі.
Быў адным з галоўных арганізатараў супраціву дзейнасці [[ГКЧП]] ў Віцебску ў жніўні 1991 года.
Быў адным з арганізатараў тысячнага мітынгу ў тысячу чалавек на стадыёне «Дынама» ў Віцебску, на якім прынялі рэзалюцыю ад клуба «За дэмакратычныя выбары». -У ёй патрабавалі, каб забаранілізабараніць [[КПСС]], кабзабраць у дзяржаўную ўласнасць забралі партыйную маёмасць, дэмантавалідэмантаваць камуністычныя помнікі, перайменаваліперайменаваць вуліцы.
У. Плешчанка быў адным з удзельнікаў групы актывістаў, якія ў канцы 90-х, напачатку 2000-х гадоў бралі ўдзел у шматлікіх непублічных акцыях ў Віцебску і вобласці па вывешванні бела-чырвона-белых сцягоў ды лозунгаў з палітычным зместам. Такім чынам стварыўся вобраз легендарнага Мірона, ад імя якога на месцы акцыяў пакідаліся палітычныя паведамленні.
У 1994 годзе ў газеце «Выбар» надрукавалі верш [[Славамір Адамовіч|Славаміра Адамовіча]] "Убей прэзідэнта". Барыс Хамайда быў рэдактар, і фактычна нёс адказнасць. А Плшченка быў член рэдакцыйнага савета. І ён узяў на сябе таксама адказнасць. На следстве сказаў, што прымалі агульнае рашэнне надрукаваць гэты верш. І супраць іх распачалі крымінальную справу. Спачатку яна была ўзбуджаная як «тэрарызм», потым перакваліфікавалі - «абраза прэзідэнта». [[Славамір Адамовіч|Адамовіч]] адседзеў 10 месяцаў у СІЗА. Спачатку ў «амерыканцы» у [[Мінск|Мінску]], а потым у [[Віцебск|Віцебску]]. А Плешченка і Хамайда былі пад падпіскай аб нявыездзе.
У. Плешчанка да 2006 г. працягваў актыўную грамадска-палітычную дзейнасць. Неаднаразова разам з [[Барыс Хамайда|Б. Хамайдам]] ды іншымі грамадскімі актывістамі браў удзел у пікетах у Віцебску каля так званага «сіняга дома» (вул. Леніна, д. 28). Напачатку 2000-х гадоў такія пікеты ладзіліся кожны панядзелак і чацвер, а то і штодзень.
Узначальваў Віцебскую абласную раду [[Кансерватыўна-Хрысціянская партыя — БНФ|Кансэрватыўна- хрысціянскай партыі БНФ]]. Браў чынны ўдзел у распрацоўцы і рэалізацыі партыйных праграмаў і мерапрыемстваў.
Да 2006 г. працягваў актыўную грамадска-палітычную дзейнасць.
20 мая 2006 г. раптоўна памёр на 58-м годзе жыцця ад сардэчнай хваробы. Памёр раптоўна на падворку бацькоўскай хаты ў вёсцы [[Вароны (Віцебскі раён)|Вароны]] ад сардэчнай хваробы. Пахаваны ЎладзімерУ. Плешчанка на могілках у [[Вёска Друкава|вёсцы Друкава]].<ref> Памёр Уладзімер Плешчанка, старшыня Віцебскай абласной рады КХП БНФ http://nn.by/?c=ar&i=1952&p=1&c2=calcym&combo_calmonth=4&combo_calyear=2009</ref>
'''Сям’я''': ўдава спадарыняжонка Яўгенія, дачка Наталля.
== Храналогія пераследу ==
У студзені 1996 г. у газеце «Выбар» быў надрукаваны верш [[Славамір Адамовіч|Славаміра Адамовіча]] «Убей прэзидента». Рэдактар газеты Б. Хамайда, член рэдакцыйнай рады У. Плешченка і паэт С. Адамовіч былі абвінавачаныя ў закліках да здзяйсненя тэрарыстычнага акта (арт. 67 ч. 1 КК РБ). 6 красавіка 1996 г. С. Адамовіч быў арыштаваны КГБ. Затым абвінавачванне перакваліфікавалі ў «абразу прэзідэнта». С. [[Славамір Адамовіч|Адамовіч]] адседзеў 10 месяцаў у СІЗА. Спачатку ў «амерыканцы» у [[Мінск|Мінску]], затым у [[Віцебск|Віцебску]]. Быў асуджаны на тэрмін зняволення, які прабыў у СІЗА. У. Плешченка і Б. Хамайда падчас крымінальнай справы былі пад падпіскай аб нявыездзе, затым былі пераведзеныя ў стан сведкаў.
31 жніўня 1998 года з пастамэнта, каля Віцебскага гарадскога ваенкамата, знік бюст [[Аляксандр Васільевіч Сувораў|Суворава]]. Вартаўнік патэлефанаваў у міліцыю, пачаліся пошукі, і праз дзень генералісімуса знайшлі закінутым у суседнім двары. Тым ня менш была заведзеная крымінальная справа, а праз два дні міліцыя Кастрычніцкага РАЎС выйшла на след магчымага злачынцы. Ім аказаўся Ўладзімір Плешчанка.
04 лютага 1998 г. У. Плешчанка за ўдзел у пікеце ў падтрымку адміністратыўна арыштаваных Б. Хамайды і Ю. Мароза быў асуджаны на 10 сутак арышту.
2 верасня 1998 года затрымалі Плешчанку. Уладзімір Плешчанка стаў падазраваным у злачынстве найперш таму, што нэгатыўна выказваўся на адрас расійскага ваеначальніка, якога лічыў захопнікам і катам. Плешчанка стаўся падазроным адразу па двух артыкулах: злоснае хуліганства і пашкоджанне гістарычнага помніка. Праўда, потым высветлілася, што гіпсавы бюст, пафарбаваны бронзавай фарбай, увогуле ня мае ніякай мастацкай каштоўнасці. Артыкул 87 [[Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь|КК РБ]] быў адменены, але У. Плешчанку прад’явілі абвінавачванне па арт. 201 ч. 2 [[Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь|КК РБ]] – «злоснае хуліганства». Уладзімір Плешчанка амаль восем месяцаў, пакуль ішло следства, знаходзіўся ў СІЗА г. [[Віцебск|Віцебска]]. У ізалятары ў Уладзіміра Плешчанкі здарыўся цяжкі сардэчны прыступ, але яго нават пасля гэтага не адпусцілі дахаты.
У сакавіку 1998 г., да дня незалежнасці Беларусі, віцебскія актывісты У. Плешчанка, Б. Хамайда, Ю. Мароз і Ю. Карпаў усклалі да будынка адміністрацыі прэзідэнта ў [[Мінск|Мінску]] двух бел-чырвона-белых буслоў. За несанкцыянаваны мітынг і супраціўленне супрацоўнікам міліцыі былі асуджаныя кожны на дзесяць сутак адміністратыўнага арышту.
У ліпені 1998 г. У. Плешчанка, Б. Хамайда і Ю. Карпаў, падчас правядзення «[[Славянскі Базар у Віцебску|Славянскага базару]]», на якім выступаў [[Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка|А. Лукашэнка]], тройчы затрымліваліся супрацоўнікамі міліцыі. Падчас аднаго з затрыманняў іх абвінавацілі ў згвалтаванні непаўнагадовай, тры гадзіны пратрымалі ў міліцэйскім участку і адпусцілі без складання пратаколаў.
31 жніўня 1998 г. з пастамента, каля Віцебскага гарадскога ваенкамата, знік бюст [[Аляксандр Васільевіч Сувораў|Суворава]]. Вартаўнік патэлефанаваў у міліцыю, пачаліся пошукі. Праз дзень бюст знайшлі кінутым у суседнім двары. Была заведзеная крымінальная справа. 2 верасня 1998 г. па гэтай справе былі затрыманыя У. Плешчанка, Б. Хамайда і Ю. Карпаў. У РАУСе Кастрычніцкага раёна г. Віцебска іх пратрымалі больш за сем гадзін. Пасля допыту У. Плешчанка быў арыштаваны і змешчаны ў следчы ізалятар г. Віцебска. Крымінальная справа была ўзбуджаная па двух артыкулах: арт. 225 [[Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь|КК РБ]] — «знішчэнне гісторыка-культурных каштоўнасцяў» і па арт. 201, ч. 2 — «злоснае хуліганства». Вінаватым сябе У. Плешчанка не прызнаў. Паказанні даваць адмаўляўся. У следчым ізалятары ў У. Плешчанкі здарыўся сардэчны прыступ, у яго было хворае сэрца, тым не менш яго не выпусцілі з-пад варты і амаль сем месяцаў падчас следства і суда ён знаходзіўся ў СІЗА.
Падчас зняволення А. Плешчанкі ў Віцебску праходзілі пікеты з патрабаваннем яго вызвалення. 26 студзеня 1999 г. Б. Хамайда выйшаў у пікет з плакатам: «Свабоду Плешчанку!». Ён быў асуджаны на 15 сутак арышту. 12 сакавіка 1999 г., падчас суда над У. Плешчанкам, у г. [[Лёзна]] на высокавольтнай апоры перадачы быў вывешаны бела-чырвона-белы сцяг з цыдулкай: «Наяўнасць палітвязьняў на маёй Радзіме лішні раз пацьвярджае антыбеларускі курс рэжыму. Свабоду Уладзіміру Плешчанку! Мірон».
16 сакавіка 1999 г. прайшло першае паседжанне суда. У судовым працэсе ў якасці грамадскіх абаронцаў бралі ўдзел старшыня праваабарончага цэнтру
«[[Праваабарончы цэнтр «Вясна»|Вясна-96]]» [[Алесь Віктаравіч Бяляцкі|Алесь Бяляцкі]] і юрыст «Вясны-96» Валянцін Стэфановіч. У. Плешчанка распавёў, што насамрэч у ноч на 31 жніўня 1998 г. быў недалёка ад гарваенкамату, але помнік [[Аляксандр Васільевіч Сувораў|Суворава]] не чапаў, толькі распаўсюджваў улёткі. Ён заявіў, што яго судзяць за палітычныя погляды і актыўную грамадскую дзейнасць.
16Судовы сакавікапрацэс 1999доўжыўся годада прайшло29 першаесакавіка паседжанне суда над старшынёй Віцебскай рады [[Кансерватыўна-Хрысціянская партыя — БНФ|БНФ]] Уладзімірам Плешчанкам. Ён распавёў, што насамрэч у ноч на 31 жніўня 19981999 г. быў недалёкаПадчас адпрацэсу гарваенкаматувысветлілася, алешто помнікгіпсавы [[Аляксандр Васільевічбюст Сувораў|Суворава]] не чапаўмеў —мастацкай толькі распаўсюджваў улёткікаштоўнасці. Судовы працэс доўжыўся да 29 сакавіка 1999 г., бо судзяСуддзя Аляксандр Абашын запатрабаваў вывучэння рэчавых доказаў. У якасці аднаго з іх выступаў гумовы бот У. Плешчанкі, сканфіскаваныканфіскаваны з хаты ў Варонахвёсцы Вароны. КаліПа патрабаванні адваката ягоны след параўналі з адбіткам, пакінутым на зямлі меркаваным злачынцам,. тоІснавала ўбачылі розніцурозніца ў 5 сантыметраў. Такім чынам галоўныГалоўны аргумент следства быў абвергнуты. Хадайніцтва адваката У. Шайкевіча і грамадскіх абаронцаў было задаволенае. Судовая справа была адпраўленая на дарасследаванне, а У. Плешчанку была змененая мера стрымання – арышт на падпіску аб нявыездзе. Затым крымінальная справа была спыненая.
За ўдзел у пікетах у цэнтры Віцебска шматразова затрымліваўся міліцыяй, арыштоўваўся, быў аштрафаваны. Прынцыпова не плаціў штрафы. Каб не канфіскавалі маёмасць у гарадской кватэры, дзе жыў разам з жонкаю і дачкой, быў вымушаны пераехаць жыць у в. Вароны Віцебскага раёна ў бацькоўскую хату.
Судовая справа была адпраўленая на дарасследаванне, а Уладзіміру Плешчанку была змененая мера стрымання – арышт на падпіску аб нявыездзе. Нягледзячы на тое, што час для следства страчаны, а шэраг следчых працэдур зробленыя незаконна, што пацвердзіў суд, ціск на У. Плешчанку працягваўся.
10 снежня 1999 г. ў дзень [[Усеагульная дэкларацыя правоў чалавека|Усеагульнай дэкларацыі правоў чалавека]] У. Плешчанка, Раман Салаўян, Б. Хамайда у пікеце каля «сіняга дома» трымалі плакаты: «Сёння — Дзень правоў чалавека», «Мы — бяспраўныя людзі», «Саюзная дамова з Расіяй адбірае ў беларускай нацыі права на самавызначэнне». Былі затрыманыя міліцыяй. На іх за несанкцыянаваны пікет былі складзеныя адміністратыўныя пратаколы.
Выйшаў на свабоду 26 мая 1999 года. Быў за кратамі 267 дзён. Суд прызнаў яго невінаватым.
Затрыманы 25 сакавіка 2000г2000 г. на [[Дзень Волі]] ў [[Віцебск|Віцебску]] разам с дэпутатам [[Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь 13-га склікання|Вярхоўнага Савету 13-га склікання]] [[Валерый Шчукін|Валерыям Шчукіным]] і РаманамР. Салаўянам. Прысудзілі27 сакавіка 2000 г. судом Чыгуначнага раёна г. Віцебска, суддзя — Святлана Туфан, асуджаны 10на10 сутак адміністрацыйнага арышту.<ref>https://www.svaboda.org/a/24832124.html Навіны 27 сакавіка 2000 г.</ref>
06 лютага 2003 г. УладзіміраУ. ПлешчанкуПлешчанка аштрафавалісудом Чыгуначнага раёна г. Віцебска, суддзя — Святлана Туфан аштрафаваны на 150 базавых велічынь (1 850 000 рублейрублёў) за тое,ўдзел у штопікеце 20 студзеня 2003 г., падчас візытувізіту ў [[Рэспубліка Беларусь|Беларусь]] [[Уладзімір Пуцін|Уладзіміра Пуціна]],вышаў. Ён разам з Б.Хамайдам і Аляксандрам Салаўянам выйшаў з плакатам: «Збор сродкаў супраць расійскай агрэсіі»,. ёнБыў прызнаны вінаватым у арганізацыі несанкцыянаванага пікетавання.<ref>https://www.svaboda.org/a/24847096.html ВІЦЕБСКАГА АПАЗЫЦЫЯНЭРА ЎЛАДЗІМЕРА ПЛЕШЧАНКУ АШТРАФАВАЛІ НА 1850000 РУБЛЁЎ</ref>
22 снежня 2003 г. УладзімірУ. Плешчанка і АляксандрА. Салаўян былі затрыманыя ў [[Віцебск|Віцебску]], падчас збору подпісаў пад заявай аб адмене дзеяння «саюзнай дамовы» паміж [[Рэспубліка Беларусь|Беларуссю]] і [[Расія|Расіяй]]. Суд пастанавіўЧыгуначнага аштрафавацьраёна актывістаўг. [[Кансерватыўна-ХрысціянскаяВіцебска партыяабвінаваціў —іх БНФ|КХП-БНФ]]:у правядзенні несанкцыянаванага пікета і аштрафаваў У.Плешчанка Плешчанку - на 150 базавых велічынь (2 млн. 475 тыс. рублёў), А.Салаўян Салаўяна - на 160 базавых велічынь (2 млн. 640 тыс. рублёў).<ref>http://spring96.org/ru/news/7745 В Витебске оштрафованы члены КХП БНФ.</ref>
УЗа першых тры месяцы 2004 годзег. 5У. Плешчанка разоў быў асуджаны за пікетаванне ў [[Віцебск|Віцебску]] 5 разоў.<ref>https://www.svaboda.org/a/24875493.html ЧЫГУНАЧНЫ РАЁННЫ СУД ВІЦЕБСКУ ПАПЯРЭДЗІЎ У.ПЛЕШЧАНКУ ДЫ А.САЛАЎЯНА</ref>
Апошні раз быў затрыманы з БарысамБ. Хамайдам 25 сакавіка 2006 г. за пікет на [[Дзень Волі]] ў [[Віцебск|Віцебску]]. Асуджаны на 7 сутак адміністрацыйнага арышту.
== Узнагароды ==
Лаўрэат нацыянальнай прэміі "«[[Хартыя'97|Хартыі-97"]]» за асабістую мужнасьць у студзеніза 19991998 г.<ref>https://www.svaboda.org/a/24829453.html Навіны 07 студзеня 1999 г.</ref>
{{зноскі}}
| 