Віцебск: Розніца паміж версіямі

 

=== Археалагічныя звесткі ===

Першае пасяленне чалавека на тэрыторыі сучаснага Віцебска можна аднесці да эпохі [[каменны век|каменнага веку]]. Яно размяшчалася ўздоўж левага берага [[рака Віцьба|Віцьбы]], недалёка ад вусця, на тэрыторыі колішняга [[Верхні замак, Віцебск|Верхняга замка]]. Падчас археалагічных раскопак тут знойдзены каменная сякера тыпу «пальштаб» з закраінамі і каменная сякера са свідраванай адтулінай, а таксама ножападобныя крамянёвыя пласціны — рэшткі крэмнеапрацоўчай вытворчасці. Гэтыя матэрыялы адносяцца да [[неаліт]]у, або ранняга перыяду [[бронзавы век|бронзавага веку]]<ref name="Археалогія Беларусі">{{крыніцы/Археалогія Беларусі|1|Віцебск}}</ref>. {{Няма АК 2|Каменныя сякеры знойдзены і на тэрыторыі колішняга Дольнага замка, але ў больш позні час (12—13 ст.). Іх выкарыстоўвалі ў якасці засцярэгаў ад [[Пярун|Перуна]] (або пажараў) пры збудаванні жытла.

 

 

=== Пісьмовы перыяд ===

{{main|Віцебскае княства}}

Паводле падання з [[Віцебскі летапіс|Віцебскага летапісу]], заснаваны [[Вольга, княгіня Кіеўская|вялікай княгіняй Вольгай]] у [[974]] годзе, але Вольга памерла 11.7.969 года. Калі заснаванне Віцебска звязана з дзейнасцю Вольгі, то паводле [[Аповесць мінулых часоў|«Аповесці мінулых часоў»]] у [[947]] годзе Вольга наведвала міжрэчча [[Рака Заходняя Дзвіна|Заходняй Дзвіны]] і [[Рака Дняпро|Дняпра]] і заснавала тут [[пагост, тып паселішча|пагосты]] для збору даніны, у т.л. на рэках Мста і Луга, магчыма тады быў заснаваны пагост і на Віцьбе — Віцебск. Гэта не выключана, бо заснаванне пагостаў Вольгай было яе агульнадзяржаўнай праграмай пасля забойства яе мужа Ігара падчас збору празмернай даніны з драўлян, а віцебскае месца знаходзілася на важнейшых гандлёвых шляхах, што было ўдалым месцам для збору як даніны з тутэйшых плямёнаў, так і мытаў. Магчыма, складальнік [[Віцебскі летапіс|Віцебскага летапісу]] пераблытаў лічбы, перапісваючы з больш ранняй крыніцы і атрымаў [[974]] замест [[947]], магчыма блытаніну ўнеслі яшчэ да яго ранейшыя перапісчыкі, але і магчыма, што гэта проста неверагоднае паданне. Сустракаюцца варыянты падання, дзе заснаванне Віцебска адносяць да [[914]] г.)<ref name="Šyšanaŭ"/>.

 

== Рэлігія ==

[[File:Vitebsk Sobor 2012.jpg|thumb|Выгляд з вул. Пушкіна. Успенскі сабор, Свята-Духаў жаночы манастыр, Пушкінскі мост.]]

Сёння ў Віцебскай епархіі налічваецца 106 прыходаў, 4 манастыры, дыяканічны цэнтр, 5 брацтваў, 15 сястрыцтваў. У 1996 г. было адкрыта Віцебскае праваслаўнае вучылішча. Працуюць нядзельныя школы пры кожным храме горада<ref name="BPC"/>.

 

== Вядомыя асобы ==

<div class="references" style="-moz-column-count:3; column-count:3; -webkit-column-count:3; font-size:13px;">

* [[Іегуда Пэн]] (1854—1937), мастак, педагог, адна з ключавых постацяў «яўрэйскага рэнесансу» ў беларускім мастацтве