Касманаўт: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вырашэнне неадназначнасцяў using AWB |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[Выява:Piers Sellers spacewalk.jpg|thumb|300px|[[Астранаўт]] [[Пірс Джон Селерс]] [[Выхад у адкрыты космас|у адкрытым космасе]] падчас [[Дыскаверы STS-121|касмічнага палёту STS-121]].]]'''Касманаўт''', ці '''астранаўт''', — чалавек, які праводзіць выпрабаванні і эксплуатацыю касмічнай тэхнікі ў [[Пілатуемы касмічны палёт|касмічным палёце]]<ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00037/95700.htm?text=%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%82%20%D1%8D%D1%82%D0%BE&stpar1=1.1.1 Космонавт] ''(БСЭ)''</ref>.
Паняцце касмічнага палёту ў розных краінах рознае. Паводле класіфікацыі [[Міжнародная федэрацыя аэранаўтыкі|Міжнароднай федэрацыі аэранаўтыкі]] (ФАІ), касмічным лічыцца палёт, [[вышыня]] якога перавышае 100 [[Кіламетр|км]]. Паводле класіфікацыі [[Ваенна-паветраныя сілы ЗША|Ваенна-паветраных сіл ЗША]] (ВПС ЗША, United State Air Forces, USAF), касмічным палётам лічыцца палёт, вышыня якога перавышае 50 [[Міля|міль]] (80 км 467 м). У Расіі ж касмічным палётам завецца [[арбіта]]льны палёт, — гэта значыць апарат павінен зрабіць хоць бы адзін віток вакол [[Планета Зямля|Землі]]. Менавіта таму агульная колькасць касманаўтаў адрозніваецца ад крыніцы да крыніцы.
[[Файл:Gennady Padalka with Orlan suit.jpg|міні|Касманаўт на [[Міжнародная касмічная станцыя|МКС]]]]
На [[31 снежня]] [[2010]] года налічвалася [[Спіс касманаўтаў і астранаўтаў — удзельнікаў арбітальных касмічных палётаў|517 чалавек, якія здзейснілі арбітальны касмічны палёт]]; [[Субарбітальны касмічны палёт|7 чалавек]]<ref>[[Алан Бартлет Шэпард|Алан Шэпард]] пазней здзейсніў арбітальны касмічны палёт, аблёт [[Месяц, спадарожнік|Месяцы]] і пасадку на яго ў рамках місіі «[[Апалон-14]]» (камандзір экіпажа)</ref><ref>[[Вірджыл Айвэн Грысам|Вірджыл Грысам]] таксама пазней здзейсніў арбітальны касмічны палёт, «[[Джэміні-3]]»</ref><ref>[[Васіль Рыгоравіч Лазараў|Васіль Лазараў]] і [[Алег Рыгоравіч Макараў|Алег Макараў]] здзейснілі незапланаваны субарбітальны палёт, карабель не выйшаў на арбіту па прычыне аварыі носьбіта</ref><ref>Тры чалавека са згаданых сямі ляталі не на касмічных караблях, а на самалётах-ракетапланах [[North American X-15]] (1963) і [[SpaceShipOne]] (2004)</ref>, якія здзейснілі касмічны палёт па балістычнай траекторыі вышынёй больш 100 км (класіфікацыя [[Міжнародная федэрацыя аэранаўтыкі|ФАІ]]); [[Субарбітальны касмічны палёт|6 чалавек]], якія здзейснілі касмічны палёт па балістычнай траекторыі вышынёй больш 50 міль, але ніжэй 100 км (класіфікацыя [[Ваенна-паветраныя сілы ЗША|ВПС ЗША]]).
Сярод касманаўтаў [[Спіс жанчын-касманаўтаў|56 жанчын]].
Па даных на [[1 мая]] [[2009]] года, касманаўты планеты правялі за межамі [[Зямля|Землі]] звыш 10 000 чалавека-дзён <ref name=mc-1>Сумарны налёт касманаўтаў на КК розных тыпаў. — з сайта Аляксандра Анікеева: [http://space.kursknet.ru/cosmos/russian/other/stat_kk.sht Пілатуемая касманаўтыка ў лічбах і фактах]. {{ref-ru}}</ref>, уключаючы больш 100 чалавека-дзён [[Выхад у адкрыты космас|выхадаў у адкрыты космас]]. Прадстаўнікі 36 краін пабывалі на арбіце Зямлі (Гл. [[Першыя палёты касманаўтаў розных краін свету, табліца]]).[[Выява:Astronauts by country date first spaceflight.PNG|thumb|300px|Дзяржавы, грамадзяне якіх упершыню пабывалі ў космасе.]]
{{зноскі}}
| |||