Іардан (рака): Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Іван Булва (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
Іван Булва (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 18:
| commons =
}}
'''Іардан''' ({{lang-ar|نهر الأردن}} — nahr al-urdun, {{lang-he|נהר הירדן}} — nehar hayarden) — галоўная рака [[Палесціна|Палесціны]]
[[Выява:BnotYaakovBridge.JPG|thumb|left|Рака Іардан]]
== Этымалогія ==
Назвы паходзіць альбо ад семіцкага спалучэння «йарэд» — спускацца, падаць і «дан» — рака, альбо ад індаеўрапейскага «дану» — вільгаць.
== Геаграфія і гідраграфія ==
Даўжыня Іардана каля 252 км. Плошча басейна складае каля 18 000 кв.км. Гістарычны гадавы сцёк - 1,3 млд. м³. Паколькі Іардан працякае ў вобласці [[Міжземнаморскі клімат|міжземнаморскага клімату]], для ракі характэрна зімовы разводдзе. Бярэ пачатак блізу горнага масіву [[Хармон]]. Утвараецца ад зліцця рэк Хацбані, Хармон, Дан, якія забяспечваюць каля 50 % сцёку. Да моста дачок Якава цячэ па каналізаваным рэчышчы, створаным ў рамках праекта асушэння даліны возера Хула. Ад моста да ўпадзення ў [[Галілейскае мора]] завецца «горным Іарданам» і цячэ па прыродным рэчышчы з вялікім ухілам і парогамі. Працякае праз Тыверыядскім возера, ніжэй возера злева прымае раку [[Ярмук]], якая цячэ ўздоўж сірыйска-іарданскай мяжы і дае больш за палову ўсяго канчатковага сцёку. Упадае ў Мёртвае мора з поўначы. Вусце размешчана на вышыні -430,5 м. над узроўнем мора.
== Выкарыстанне чалавекам і экалогія ==
З Галілейскага мора, прэснага, нягледзячы на шматлікія салёныя крыніцы па берагах, вада падаецца на поўдзень у бязводныя раёны па заглыбленай трубе Усеізраільскага вадаправода. З-за забору вады Мёртвае мора недаатрымлівае да 98% сцёку Іардана. Даследаванні 2010 года паказалі што да Мёртвага мора ў той год дайшло не больш за 30 млн м³, прычым, вельмі салёнай, забруджанай ўгнаеннямі вады.<ref>https://water.fanack.com/jordan/water-resources/surface-and-groundwater/</ref>. Горны Іардан папулярны сярод аматараў [[рафтынг]]у
== Рака ў Бібліі ==
У 9 км ад Мёртвага мора з іарданскага боку знаходзіцца горад Аль-Махтаз - найбольш верагоднае месца [[Хрышчэнне Ісуса|Хрышчэння Ісуса]]. Падчас раскопак тут была знойдзена вялікая мармуровая пліта, якая, верагодна, з'яўляецца асновай калоны, згаданай паломнікам Феадосіем (V-VI стагоддзі) як адзнака месца Хрышчэння.
== Літаратура ==
|