Форма дзяржаўнага кіравання: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др арфаграфія
др →‎top: вікіфікацыя, перанесена: главы → кіраўніка (2), главой → кіраўніком (2), глава → кіраўнік (2) з дапамогай AWB
Радок 1:
[[Выява:Forms_of_government.svg|460px|thumb|Краіны свету паводле форм кіравання:
<br />'''<span style="color:#00f">Сіні</span>''' — [[прэзідэнцкая рэспубліка|прэзідэнцкія рэспублікі]], поўнае кіраванне прэзідэнта выканаўчай уладай, прэзідэнт з'яўляецца главойкіраўніком урада
<br />'''<span style="color:#6B6">Зялёны</span>''' — прэзідэнцкія [[Рэспубліка|рэспублікі]], але выканаўчая ўлада прэзідэнта залежыць ад [[Парламент|парламентапарламент]]а
<br />'''<span style="color:#ff0">Жоўты</span>''' — [[Змяшаная рэспубліка|змяшаныя рэспублікі]] (паўпрэзідэнцкія, парламенцка-прэзідэнцкія, прэзідэнцка-парламенцкія) — урад падсправаздачны парламенту і прэзідэнту, парламент уплывае на выбар главыкіраўніка ўрада прэзідэнтам
<br />'''<span style="color:#ffa000">Аранжавы</span>''' — [[парламенцкая рэспубліка|парламенцкія рэспублікі]], парламент фарміруе ўрад
<br />'''<span style="color:#f00">Чырвоны</span>''' — [[Канстытуцыйная манархія|парламентарныя канстытуцыйныя манархіі]], [[парламент]] фарміруе ўрад, а манарх не мае рэальнай улады
Радок 15:
'''Форма дзяржаўнага кіравання''' характарызуе арганізацыю [[дзяржава|дзяржаўнай]] улады, сістэму вышэйшых дзяржаўных органаў, а таксама парадак іх утварэння, узаемаадносіны паміж імі і грамадзянамі.
 
Форма кіравання нараўне з [[дзяржаўны лад|формай дзяржаўнага ладу]] і [[палітычны рэжым|палітычным рэжымам]] характарызуюць форму дзяржавы.
 
У розных перыядах гісторыі форма кіравання мела розны сэнс. Так, у [[аграрнае грамадства|аграрным грамадстве]] значэнне формы кіравання зводзілася толькі да азначэння таго, якім чынам замяшчаецца пасада [[глава кіраўнік дзяржавы|главы кіраўніка дзяржавы]] — у парадку ўспадкоўвання або шляхам [[выбары|выбараў]]. Па меры раскладання [[феадалізм|феадалізму]]у і пераходу да [[індустрыяльнае грамадства|індустрыяльнага грамадства]], які суправаджаўся паслабленнем улады манархаў, з'яўленнем і ўмацаваннем народнага прадстаўніцтва, формы кіравання сталі ўзбагачацца. Найбольшую значнасць набыла не тое, спадчынны або выбарны [[главакіраўнік дзяржавы]] ў краіне, а тое, як арганізуюцца адносіны паміж главойкіраўніком дзяржавы, [[парламент|парламентам]]ам, [[урад|урадам]]ам, як узаемна ўраўнаважваюцца іх паўнамоцтвы, — словам, як уладкаваны падзел улад.
 
Такім чынам, форма кіравання паказвае: