Вікіпедыя

Барысаў: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др Отклонение правок и возврат к версии 2938069 (Sweep-Net)
Радок 50:
 
== Гісторыя ==
Паводле археалагічных даследаванняў, узнік у пачатку [[12XII]] ст.]], паводле сведчання [[В. Тацішчаў|В. Тацішчава]] заснаваны ў [[1102]] годзег. [[Князі полацкія|полацкім князем]] [[Барыс Усяславіч|Барысам Усяславічам]], паводле іншых неверагодных звестак — у [[1032]] годзег. [[Вялікія князі кіеўскія|вялікім князем кіеўскім]] [[Яраслаў Уладзіміравіч|Яраславам Уладзіміравічам]]. Гарадзішча старажытнага Барысава размяшчалася на левым беразе ракі [[рака Бярэзіна|Бярэзіны]]. Упершыню згадваецца ў [[Лаўрэнцеўскі летапіс|Лаўрэнцеўскім летапісе]] пад [[1127]] г. У 13—14[[XIII]] ст– [[XIV]] стст. тут быў пабудаваны [[Барысаўскі замак|замак]].
 
Верагодна, у першай палове 14[[XIV]] ст. адбыўся перанос Барысава з першапачатковага месца (зараз — гарадзішча ў вёсцыв. [[Старабарысаў]]) на новае, у 4 км ніжэй па цячэнні Бярэзіны. Драўляны замак быў пабудаваны на востраве ў пойме ракі, злева ад яе галоўнага рэчышча, прыблізна ў 1,5 км на паўночны захад ад сучаснага аўтамабільнага моста.
 
У канцы 14[[XIV]] ст. Барысаў разам з навакольнай воласцю падпарадкоўваўся непасрэдна вялікаму князю [[Вітаўт]]у. Апошні ў [[1396]] годзег. выдаў «борысовцам» адмысловы прывілей, у якім вызначаў парадак прыёмкі і ўліку мядовай даніны.
 
Горад моцна пацярпеў у выніку [[Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай, 1654-1667|вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654—1667]] ({{таксама}} [[Аблога Барысава]]).
 
У [[1563]] годзег. Барысаў атрымаў [[магдэбургскае права]]. У 1563—1569[[1563]] – [[1569]] гг. цэнтр староства, належаў [[Род Агінскіх|Агінскім]], [[Род Радзівілаў|Радзівілам]]. З [[1569]] г. у [[Аршанскі павет|Аршанскім павеце]] [[Віцебскае ваяводства|Віцебскага ваяводства]].
 
З [[1793]] г. у складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], з [[1795]] цэнтр павета. У [[1796]] г. атрымаў герб. У [[вайна 1812|вайну 1812]] ([[26- лістапада|26]] – [[29.11. лістапада]] [[1812]] г.) каля Барысава было нанесена значнае паражэнне французскай арміі ў час яе пераправы цераз ракур. Бярэзіну.
 
У [[1905]] г. заснаваны [[Барысаўскі шкло-хрустальны купецкі завод]].
 
У маі [[1917]] г. пачаў дзейнасць [[Барысаўскі Савет рабочых, салдацкіх і сялянскіх дэпутатаў]]<ref name="egb">{{Крыніцы/ЭГБ|1}}</ref>.
 
З [[1924]] г. цэнтр [[Барысаўскі раён|раёна]], у [[1924]] — [[1927]] гг. — [[Барысаўская акруга|Барысаўскай акругі]]. [[7 красавіка]] [[1932]] г. у Барысаве пачаўся [[Барысаўскі галодны бунт (1932)|галодны бунт]], выкліканы савецкай сельскагаспадарчай палітыкай. У выніку, [[9 красавіка]] хлеб быў завезены, і [[10 красавіка]] выступы сціхлі. На працягу красавіка 1932 г. сваіх пасад былі пазбаўлены – старшыня Барысаўскага ЦРК Розін, кіраўнікі Барысаўскай міліцыі Шквор і Лібман, начальнік ДПУ Барысаўскага раёну Прывольскі. Быў зняты з працы і сакратар Барысаўскага РК КП(б)Б Тамашэўскі<ref>{{Cite web|url=http://borisov-e.info/ru/news/borisov-news/2008/05/16/19721/golod|title=Ізноў пра галодны бунт|last=|first=|date=2008-05-16|website=borisov-e.info|publisher=Borisov-E.info|language=|accessdate=2018-04-12}}</ref>. [[3 мая]] [[1933]] г. галодныя жанчыны і дзецi выйшлi на вулiцы гораду і запатрабавалі ад тагачасных уладаў хлеба. Да iх далучылiся работнiкi мясцовай запалкавай фабрыкi [[Бярэзiна]], якія абвясьцілі страйк. Ноччу з 3 на 4 мая супрацоўнікі НКУС арыштавалі каля 1400 барысаўчанаў, што ўдзельнічалі ў бунце. 200 чалавек расстралялі ў мясцовасці «Батарэі»<ref>{{Cite web|url=https://www.svaboda.org/a/795235.html|title=4 траўня 1933 году ў Барысаве адбыўся галодны бунт|last=|first=|date=2005-05-04|website=svaboda.org|publisher=Радыё Свабода|language=|accessdate=2018-04-12}}</ref>. З [[27 верасня]] [[1938]] — горад абласнога падпарадкавання.
З 1924 г. цэнтр раёна, у 1924—1927 гг. — [[Барысаўская акруга|Барысаўскай акругі]]. З 27.9.[[1938]] — горад абласнога падпарадкавання.
 
У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] акупанты на тэрыторыі горада стварылі 6 лагераў смерці, дзе знішчылі больш за 33 тыс. чалавек. ({{таксама}} [[Абарона Барысава (1941)]])
 
3 ліпеня [[1944]] годаг. 35-я гвардзейская танкавая брыгада, якой камандаваў [[Герой Савецкага Саюза]] [[Азі Агад аглы Асланаў|Азі Асланаў]], вызваліла Барысаў<ref name="Wilejka"/>.
 
У [[2006]] г. адбылося аб'яднанне горада Барысава і Барысаўскага раёна ў адзіную адміністрацыйную структуру — Барысаўскі раён з адміністрацыйным цэнтрам у горадзе Барысаве.
 
== Насельніцтва ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Барысаў"