Бітва пад Жоўтымі Водамі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 22:
{{main|Паўстанне Хмяльніцкага}}
 
У студзені [[1648]] года [[Багдан Міхайлавіч Хмяльніцкі|Багдан Хмяльніцкі]] адправіўся ў [[Запарожская Сеч|Сеч]], дзеадкуль ён і яго прыхільнікі выбілі польскі гарнізон, Хмяльніцкі быў абраны [[Гетман|гетманам]]. Затым ён заручыўся падтрымкай [[Крымскае ханства|крымскага хана]], які выслаў яму татарскую конніцу на чале з [[Тугай-бей|Тугай-беем]], пачаўся прыток добраахвотнікаў (у асноўным сялян) у яго шэрагі.
 
[[Гетман вялікі каронны]] [[Мікалай Патоцкі]] вырашыў авалодаць Сеччу і захапіць Хмяльніцкага. План яго складаўся ў тым, каб, наступаючы двума атрадамі (адзін — праз стэп, іншы — на [[Байдак (судна)|байдаках]] па [[Дняпро|Дняпры]]), авалодаць [[Кодак (крэпасць)|замкам Кодак]], а затым расправіцца з запарожскімі казакамі<ref>''Костомаров.'' Богдан Хмельницкий. — СПб., 1904. — С. 157.</ref>.
 
ШтоГэта і было зроблена. У красавіку 1648 г. з [[Корсунь-Шэўчэнкіўскы|Корсуня]] ў напрамку крэпасці Кодак выступілі два атрадаатрады: па Дняпры на байдаках плыў атрад наказногонаказнага гетмана [[Іван Дзміртрыевіч Барабаш|Барабаша]] (4-6 тыс. [[Рэестравае казацтва|рэестравых казакоў]] і наёмная нямецкая пяхота [[ландскнехт]]ы), а праз стэп рухаўся атрад жаўнераў і [[Драгуны|драгунаў]] на чале з другім сынам Мікалая Патоцкага, маладым 24-гадовым [[Стэфан Патоцкі (староста нежынскі)|Стэфанам Патоцкім]] (5-6 тыс. чалавек і 12 гармат). Абодва атрады павінны былі злучыцца ў [[Кам’янка-Дніпроўска|Каменнага Затона]]. Драбненне сілаў і асабліва вылучэнне ў самастойную калону рэестравых казакоў з'яўлялася буйной тактычнай памылкай Патоцкага, якой умела скарыстаўся Хмяльніцкі.
 
У пачатку красавіка польскія магнаты вызначалі сілы Хмяльніцкага ў 2 тыс. казакоў і 500 коннікаў Тугай-Бея. Фактычна, польскую шляхту сустрэла да 8 тыс. казакоў з пяццю гарматамі і некалькі тысячтысячаў татараў. Польскае камандаванне недаацанілі сілы праціўніка і напышліва ігнаравала баявыя якасці паўстанцаў. Гэта была другая буйная памылка польскага камандавання<ref name=":0">{{Кніга|аўтар=Разин Е. А.|загаловак=история военного искусства, в 3-х т|адказны=|выданне=|месца=СПб.|выдавецтва=ООО «Издательство Полигон»|год=1999|том=3. (XVI — XVII ввю)|старонкі=306—310|старонак=736|тыраж=7000|isbn=5-89173-041-3}}</ref>.
 
== Пераход рэестравых казакоў на бок Хмяльніцкага ==