Леанід Ільіч Брэжнеў: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 35:
| перыядканец_3 = [[10 лістапада]] [[1982]]
| перыяд праўлення_3 =
| папярэднік_3 ={{нп3|[[Мікалай Віктаравіч Падгорны|Мікалай Віктаравіч Падгорны|ru|Подгорный, Николай Викторович}}]]
| пераемнік_3 =[[Юрый Уладзіміравіч Андропаў]]
| тытул_4 = [[Старшыня Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР]]
Радок 169:
| Rodovid=
}}
'''Леані́д Ільі́ч Брэ́жнеў''', ({{ДН|1|1|1907|19|12|1906}}, г. Каменскае, [[Екацерынаслаўская губерня]], [[Расійская імперыя]]; зараз горад [[Горад Кам'янскэ|Кам'янскэКам’янскэ]], [[Днепрапятроўская вобласць]] ([[Украіна]]) — {{Датасмерці|10|11|1982}}, [[Масква]], [[СССР]]) — кіраўнік [[СССР|савецкай дзяржавы]] ў [[1964]]—[[1982]] гадах. Першы Сакратар [[ЦК КПСС]] з [[1964]] (з [[1966]] Генеральны Сакратар) і Старшыня [[Прэзідыум Вярхоўнага Савета СССР|Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР]] з [[1960]] па [[1964]] і з [[1977]] па [[1982]].
 
[[Герой Сацыялістычнай Працы]] (1961)<ref>Званне Героя Сацыялістычнай Працы было прысвоена за ўдзел у касмічнай праграме.</ref> і [[Чатырохразовыя Героі Савецкага Саюза|чатырохкратны Герой Савецкага Саюза]] (1966<ref>У сувязі з 60-годдзем.</ref>, 1976, 1978, 1981). Лаўрэат [[Міжнародная Ленінская прэмія «За ўмацаванне міру паміж народамі»|Міжнароднай Ленінскай прэміі «За ўмацаванне міру паміж народамі»]] (1973) і [[Ленінская прэмія|Ленінскай прэміі па літаратуры]] (1979).
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў Каменскім [[Екацерынаслаўская губерня|Екацерынаслаўскай губерні]] (цяпер [[Горад Кам'янскэ]] [[Днепрапятроўская вобласць|Днепрапятроўскай вобласці]] [[Украіна|Украіны]]) ў сям'ісям’і Іллі Якаўлевіча Брэжнева (1874—1930) і Наталлі Дзянісаўны Мазалавай (1886—1975). Яго бацька і маці нарадзіліся і да пераезду ў Каменскае пражывалі ў с. [[Сяло Брэжнева|Брэжнева]] (цяпер [[Курскі раён|Курскага раёна Курскай вобласці]]). Брат — Брэжнеў Якаў Ільіч (1912—1993). Сястра — Брэжнева Вера Ільінічна (1910—1997).
 
У розных афіцыйных дакументах, уключаючы [[пашпарт]], нацыянальнасць Л. І. Брэжнева паказвалася як [[украінец]] або рускі (гл. раздзел ''«Дакументы»'' гэтага артыкула).
Радок 184:
Пасля заканчэння ў [[1927]] годзе тэхнікума атрымаў кваліфікацыю каморніка 3-га разраду і працаваў землеўсаветнікам: некалькі месяцаў у адным з паветаў [[Курская губерня|Курскай губерні]], потым у Коханаўскім раёне Аршанскай акругі БССР (цяпер [[Талачынскі раён]])<ref>[http://sb.by/post/29433/ Бабий бунт против Брежнева]</ref>.
 
У [[1927]] годзе ажаніўся. У сакавіку таго ж <!-- 1928 --> года быў перакінуты на [[Урал]], дзе працаваў: землеўсаветнікам, загадчыкам раённым зямельным аддзелам, намеснікам старшыні Бісерцкага райвыканкама [[Уральская вобласць, РСФСР|Уральскай вобласці]] ([[1929]]—[[1930]]), намеснікам начальніка Уральскага абласнога зямельнага кіравання. У верасні [[1930]] года з'язджаез’язджае і паступае ў Маскоўскі інстытут машынабудавання імя М. І. Калініна, а ўвесну [[1931]] года пераводзіцца студэнтам на вячэрні факультэт Днепрадзяржынскага металургічнага інстытута, і адначасова з вучобай працуе качагарам-слесарам на заводзе.
Член [[ВКП(б)]] з 24 кастрычніка 1931 года.
 
Радок 213:
[[Выява:Iranbrezhnev1963.jpg|thumb|right|250px|<small>Прэзентацыйны буклет з [[паштовая марка|паштовымі маркамі]] [[Іран]]а, прысвечаных візіту Старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР Л. І. Брэжнева ў Іран, лістапад [[1963]] года. Абмежаваны падарункавы тыраж для членаў савецкай дэлегацыі. Першы ў свеце малюнак Брэжнева на паштовых марках.</small>]]
 
З лета 1950 першы сакратар ЦК Кампартыі Малдовы, па кастрычнік 1952 года, калі на [[XIX з'езд КПСС|XIX з'ездзез’ездзе партыі]] ён упершыню абіраецца членам ЦК, а на пасляз'ездаўскімпасляз’ездаўскім пленуме ЦК абіраецца сакратаром ЦК і кандыдатам у члены [[Палітбюро ЦК КПСС|Прэзідыума ЦК партыі]], таксама член [[Сталыя камісіі пры Прэзідыуме ЦК КПСС, 1952-1953|пастаянных камісій пры Прэзідыуме ЦК]] для замежных спраў і па пытаннях абароны (у апошняй з 19.11.1952). Са [[Смерць Сталіна|смерцю Сталіна]] ў сакавіку [[1953]] года Брэжнеў вызвалены ад абедзвюх пасад і прызначаны начальнікам палітуправы Ваенна-марскога міністэрства. Па сцвярджэнні [[Млечын]]а, у тым жа месяцы адбылося аб'яднаннеаб’яднанне Ваеннага і Ваенна-Марскога Міністэрстваў для ўтварэння Міністэрства абароны, былі аб'яднаныаб’яднаны і іх палітычныя органы, і Брэжнеў застаўся без працы<ref name=ReferenceA>{{cite web|url=http://m.tululu.ru/bread_13404_139.xhtml|title=Брежнев - Млечин Леонид, стр. 139|accessdate=2013-03-02|archiveurl=http://www.webcitation.org/6EzJ7fn7F|archivedate=2013-03-09}}</ref>.
 
У маі Брэжнеў звярнуўся з лістом да Малянкова з просьбай накіраваць яго на працу ў партарганізацыі Украіны<ref name=ReferenceA />. Загадам міністра абароны № 01608 21 мая Брэжнеў быў вернуты ў кадры Савецкай арміі.
Радок 234:
 
==== Удзел у касмічнай праграме ====
У [[Трылогія Брэжнева|кнігах Брэжнева]], напісаных пад яго кіраўніцтвам групай журналістаў<ref>''Михаил Павлов.'' [http://www.rg-rb.de/2005/29/sek.shtml Золотое перо генсека] // Русская Германия. — 2005. — № 29.</ref>, яму ў якасці сакратара ЦК адводзіцца кіраўніцтва і каардынацыя касмічнай праграмы СССР з самага яе з'яўленняз’яўлення: так, сцвярджаецца, што ён нібыта ў [[1957]] годзе асабіста даваў указанні [[Сяргей Паўлавіч Каралёў|С. П. Каралеву]], як яму весці працы над запускам другога спадарожніка.
 
Л. І. Брэжнеў сцвярджае, што ён асабіста выбіраў месца для касмадрома [[Байканур]] у Казахстане, вырашая спрэчку паміж прыхільнікамі будаўніцтва касмадрома ў [[Казахстан]]е і на абжытых мясцовасцях [[Паўночны Каўказ|Паўночнага Каўказа]], і асабіста кіраваў працамі па ўзвядзенню стартавых комплексаў. Ён пісаў:
Радок 290:
Групе вядомых савецкіх журналістаў было даручана напісаць [[Трылогія Брэжнева|успаміны Брэжнева]] («Малая зямля», «Адраджэнне», «Цаліна»), закліканыя ўмацаваць яго палітычны аўтарытэт. Дзякуючы мільённым тыражом, ганарар Брэжнева склаў 179.241 рубель<ref>[http://web.archive.org/web/20050207190536/http://www.profile.ru/items/?item=10135 8-14 ноября] // Тайм-аут. — 2004. — № 41. {{праверана|24|09|2010}}</ref>. Уключыўшы мемуары генеральнага сакратара ў праграмы школ і ВНУ і зрабіўшы іх абавязковымі для «станоўчага» абмеркавання ва ўсіх працоўных калектывах, партыйныя ідэолагі дамагліся прама процілеглага выніку — Л. І. Брэжнеў стаў героем шматлікіх анекдотаў яшчэ пры сваім жыцці<ref>''Иосиф Раскин''. Энциклопедия хулиганствующего ортодокса. [http://eho.haim.ru/eho_breg.php Брежнев Леонид Ильич — «глубокочеловечный маразматик»]. {{праверана|24|09|2010}}</ref>.
 
У пачатку 1976 ён перанёс [[клінічная смерць|клінічную смерць]]. Пасля гэтага ён так і не змог фізічна аднавіцца, і яго цяжкі стан і няздольнасць кіраваць краінай з кожным годам станавіліся ўсё больш яўнымі. Брэжнеў пакутаваў [[астэнія]]й (нервова-псіхічнай слабасцю) і атэрасклерозам мазгавых сасудаў. Працаваць ён мог толькі гадзіну-дзве ў суткі, пасля чаго спаў, глядзеў тэлевізар і г. д. У яго з'явіласяз’явілася наркатычная залежнасць ад снатворнага — [[нембутала]]у<ref name=nembutal>''Валерий Болдин, Виктор Голиков''. [http://archive.is/20130109090945/www.zavtra.ru/cgi//veil//data/zavtra/02/471/81.html Генсек Брежнев] // Завтра. — 2002. — № 48. {{праверана|24|09|2010}}</ref>.
 
{{пачатак цытаты}}
Радок 306:
23 сакавіка 1982 г. падчас візіту Брэжнева ў [[Ташкент]], на самалётабудаўнічым заводзе на яго абрынуліся масткі, поўныя людзей. У Брэжнева была зламана ключыца (якая так і не зраслася). Пасля гэтага выпадку здароўе Брэжнева было канчаткова падарвана<ref>[http://www.cpv.ru/modules/news/article.php?storyid=7585 Как это было. Четверть века назад в Ташкенте чуть не погиб Леонид Брежнев]. Чарапавецкі інфармацыйны сайт, 23 марта 2007. {{праверана|24|09|2010}}</ref>.
 
7 лістапада 1982 года адбылося апошняе публічнае з'яўленнез’яўленне Брэжнева. Стоячы на трыбуне Маўзалею Леніна, ён на працягу некалькіх гадзін прымаў ваенны Парад на Чырвонай плошчы, аднак яго цяжкі фізічны стан кідаўся ў вочы нават на афіцыйнай здымцы.
 
[[Смерць і пахаванне Леаніда Брэжнева|Леанід Ільіч Брэжнеў памёр]] 10 лістапада 1982 года на дзяржаўнай дачы «Зарэчча-6». Цела было выяўлена аховай у 9 гадзін раніцы. Першым на месца смерці з палітычных дзеячаў прыехаў [[Юрый Уладзіміравіч Андропаў|Ю. У. Андропаў]]. Аб смерці Брэжнева СМІ паведамілі толькі праз суткі, 11 лістапада ў 10 гадзін раніцы<ref>[http://web.archive.org/web/20111107025015/www.zavtra.ru/cgi/veil/data/zavtra/97/205/5_all.html Валерий Легостаев. Как умер Брежнев?]</ref><ref>''Александр Гамов, Лариса Кафтан.'' [http://kp.ru/daily/23998.3/79265/ Вопрос о том, кто будет следующим генсеком, решался над телом умершего Брежнева]. «Комсомольская правда», 08 лістапада 2007. {{праверана|24|09|2010}}</ref>.
Радок 320:
Восленскі выказвае меркаванне пра тое, што падбор кіруючых кадраў па прынцыпе асабістага знаёмства і зямляцтва быў накіраваны на ўмацаванне асабістага ўплыву Брэжнева ў шэрагах наменклатуры<ref name="Nom" />.
 
== Сям'яСям’я ==
Л. І. Брэжнеў быў жанаты на [[Вікторыя Пятроўна Брэжнева|Вікторыі Пятроўне Брэжневай]] (народжаная Дзянісава, 1907—1995, ураджэнка [[Горад Белгарад|Белгарада]]) з 11 снежня 1927 да сваёй смерці. У іх было двое дзяцей — [[Галіна Леанідаўна Брэжнева|Галіна]] (1929—1998) і [[Юрый Леанідавіч Брэжнеў|Юрый]] (нар. 1933).
 
Радок 340:
Пасля смерці генеральнага сакратара Заводскі раён Днепрадзяржынска быў перайменаваны ў Брэжнеўскі, але ў 90-х гадах яму зноў была вернута назва Завадскі. Да стагоддзя з дня нараджэння Л. І. Брэжнева ў гарадскім савеце разглядалася пытанне аб прысваенні гарадскому парку культуры і адпачынку яго імя, аднак гэта рашэнне так і не было прынята.
 
З 1982 года імя Брэжнева ў [[Днепрапятроўск]]у насілі адна з плошчаў у цэнтры горада, [[Нацыянальная металургічная акадэмія Украіны|металургічны інстытут]], а таксама вытворчае аб'яднаннеаб’яднанне [[Паўднёвы машынабудаўнічы завод Паўднёвы машынабудаўнічы завод»]] (усе найменні адменены ў канцы 1980-х гадоў). [[25 студзеня]] [[2012]] года сесія гарсавета назвала імем Брэжнева вуліцу<ref>[http://ukranews.com/ru/news/ukraine/2012/01/25/62555].</ref>.
 
У [[1982]] у горад [[Набярэжныя Чалны]] ([[Татарская АССР]]), дзе быў пабудаваны [[КамАЗ]], быў перайменаваны ў Брэжнеў. У [[1988]] годзе гораду вярнулі ранейшы назоў. У 2007 годзе ў горадзе пачала сваё вяшчанне радыёстанцыя «[[Брэжнеў FM]]», у Набярэжных Чаўнах і бліжэйшых раёнах [[Татарстан]]а яе можна пачуць на 90,9 [[МГц]].