Граматычны лік: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
др removed Category:Часціны мовы using HotCat, афармленне |
||
Радок 2:
'''Лік''' (у [[Граматыка, навука|граматыцы]]) — [[граматычная катэгорыя]], якая выказвае [[колькасць|колькасную]] характарыстыку прадмета.
Падзел на адзіночны і множны лік, магчыма,
Шмат якія мовы не маюць граматычнага ліку (у тым ліку сучасная [[кітайская мова|кітайская]] — першая ў свеце па колькасці носьбітаў). У шматлікіх мовах свету ёсць два лікі — [[адзіночны лік|адзіночны]] і [[множны лік|множны]]. У некаторых мовах ёсць таксама [[парны лік]], [[траісты лік]], [[чацвярны лік]] ці [[паукальны лік]] (для пазначэння невялікай колькасці
Напрыклад, у [[старажытнаруская мова|старажытнарускай мове]] існаваў [[парны лік]], рэшткі якога прасочваюцца для парных
Да моў, якія маюць парны лік, належаць [[арабская мова|арабская]], [[славенская мова|славенская]], [[ісландская мова|ісландская]] і іншыя, а таксама шматлікія старажытныя мовы: [[стараславянская мова|стараславянская]], [[старажытнагрэчаская мова|старажытнагрэчаская]], [[гоцкая мова|гоцкая]], [[санскрыт]] і іншыя.
Радок 12:
Мовы, што не маюць граматычнай катэгорыі ліку, тым не менш валодаюць усімі магчымасцямі для перадачы сэнсу колькасці. Звычайна гэта робіцца даданнем слоў, аналагічных беларускім «адзін», «два», «некалькі», «кожны», «шмат» і гэтак далей. У беларускай мове колькасны сэнс можа перадавацца абодвума метадамі або іх спалучэннем. У некаторых мовах, напрыклад, [[венгерская мова|венгерскай]], множны лік не спалучаецца з іншымі спосабамі выказвання колькасці: virág «кветка»; virágok «кветкі»; hat virág «шэсць кветак».
У [[беларуская мова|беларускай мове]], нароўні з адзіночным і множным лікамі, ёсць наступныя
* зборны лік назоўнікаў, узгоднены з прыметнікамі ў адзіночным ліку (''лісце'', ''
* множны лік, які выказвае сукупнасць
У [[беларуская мова|беларускай мове]] множны лік без лічэбнікаў і іншых слоў, якія тлумачаць колькасць, можа мець наступныя значэнні:
Радок 22:
* «'''большасць'''»: «немцы на рэферэндуме прагаласавалі за ліквідацыю паста прэзідэнта».
* «'''вялікая група'''»: «прусакі могуць зрабіць жыццё ў хаце невыносным».
* '''родавае паняцце''': «птушкі — клас хрыбетнікаў» (хоць ніводная птушка класам не
* '''некаторыя гульні''': «даганялкі», «хованкі» і да т.п..
* '''некаторыя прадметы''': «вілы», «штаны», «[[нажніцы]]» і да т.п.
Радок 36:
* Змена агаласоўкі (так званае «ламанае множнае»): (у арабскай мове кітаб — «кніга», кутуб — «кнігі»).
Некаторыя аўтары лічаць паданнем множнага ліку таксама злічальныя словы (нумаратывы, класіфікатары), напрыклад, у выразах «сорак галоў быдла», «тры скарыначкі хлеба» слова «галоў», «скарыначкі»
== Гл. таксама ==
Радок 43:
* [[Pluralia tantum]]
==
* [[Іван Якаўлевіч Лепешаў|І. Я. Лепешаў]]. «Сучасная беларуская мова: спрэчныя пытанні». Гр., 2002
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Лік (лінгвістыка)|*]]
|