Туніс: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 62:
Нягледзячы на невялікія памеры, Туніс мае разнастайныя ландшафты, па багаццю яго прырода не саступае алжырскай і мараканскай. Узвышшы поўначы і ніжнія добра ўвільготныя схілы гор адносяцца да зоны міжзмнаморскіх лясоў, якія дзе-нідзе захаваліся. Паўднёвыя схілы гор і частка раўніны Сахель занятыя засушлівымі стэпамі. Поўдзень Туніса — зона трапічных пустынь, што адносяцца да [[Сахара|Сахары]] — Эль Хамра (заходзіць з Лівіі) і Вялікі Эрг (большая частка — у Алжыры).
 
== Гісторыя ==
== Адміністрацыйны падзел ==
 
== Дзяржаўны лад ==
 
=== Адміністрацыйны падзел ===
{{main|Адміністрацыйны падзел Туніса}}
Туніс складаюць 24 [[вілает]]а на чале з губернатарамі, падзеленых у сваю чаргу на 260 акруг (дэлегацый). Губернатары вілаетаў прызначаюцца прэзідэнтам рэспублікі.
 
== Насельніцтва ==
[[Выява:Tunisia-demography.png|thumb|right|Дэмаграфічная крывая Туніса]]
{{main|Насельніцтва Туніса}}
 
97 % насельніцтва краіны — [[арабы]]. Аднак, існуемаецца нязначная частка (1 %) [[берберы|бербераў]], якія у асноўным пражываюць на востраве [[востраў Джэрба|Джэрба]] і ў раёнах Матмата, Татаўін, Гафса. [[Берберы]] Туніса, прадстаўленыя племем [[нефуса]], гавораць на адным з дыялектаў [[Берберскія мовы|берберскай мовы]], часта званай Шэлха. Пражываюць у краіне і [[чаркесы]] (каля 1,5 %). У асноўным гэта нашчадкі [[егіпецкія мамлюкі|егіпецкіх мамлюкаў]], частка перасяленцы з [[Каўказ]]а пасля [[Каўказская вайна|Каўказскай вайны]].
 
98 % насельніцтва — мусульмане, невялікая колькасць каталікоў. Таксама ў Тунісе на востраве Джэрба ​​пражывае самая вялікая ў арабскім свеце яўрэйская абшчына.
 
Колькасць насельніцтва складае 10,6 млн чалавек (у 2010). У апошнія гады ў Тунісе рэзка падае нараджальнасць. У 2010 [[сумарны каэфіцыент нараджальнасці]] ацэньваецца ў 1,71 дзіцяці на жанчыну. Гэта самы нізкі паказчык сярод арабскіх краін.
 
== Эканоміка ==
Радок 80 ⟶ 94:
Міжнародныя грузавыя перавозкі ажыццяўляюцца марскім транспартам. Асноўныя порты краіны: [[Хальк-эль-Уэд]], [[Сфакс]], [[Бізерта]], Сехіра, [[Сус]]<ref name="bse26" />.
 
== Насельніцтва ==
[[Выява:Tunisia-demography.png|thumb|right|Дэмаграфічная крывая Туніса]]
{{main|Насельніцтва Туніса}}
 
97 % насельніцтва краіны — [[арабы]]. Аднак, існуе нязначная частка (1 %) [[берберы|бербераў]], якія у асноўным пражываюць на востраве [[востраў Джэрба|Джэрба]] і ў раёнах Матмата, Татаўін, Гафса. [[Берберы]] Туніса, прадстаўленыя племем [[нефуса]], гавораць на адным з дыялектаў [[Берберскія мовы|берберскай мовы]], часта званай Шэлха. Пражываюць у краіне і [[чаркесы]] (каля 1,5 %). У асноўным гэта нашчадкі [[егіпецкія мамлюкі|егіпецкіх мамлюкаў]], частка перасяленцы з [[Каўказ]]а пасля [[Каўказская вайна|Каўказскай вайны]].
 
98 % насельніцтва — мусульмане, невялікая колькасць каталікоў. Таксама ў Тунісе на востраве Джэрба ​​пражывае самая вялікая ў арабскім свеце яўрэйская абшчына.
 
Колькасць насельніцтва складае 10,6 млн чалавек (у 2010). У апошнія гады ў Тунісе рэзка падае нараджальнасць. У 2010 [[сумарны каэфіцыент нараджальнасці]] ацэньваецца ў 1,71 дзіцяці на жанчыну. Гэта самы нізкі паказчык сярод арабскіх краін.
 
== Культура ==
Радок 109 ⟶ 115:
== Узброеныя сілы ==
{{main|Узброеныя сілы Туніса}}
У адрозненне ад сваіх суседзяў, Алжыра і Лівіі, Туніс мае малаважныя запасы нафты і, як следства, яго фінансавыя магчымасці абмежаваны. Ваенныя выдаткі ў 90-я гг. складалі 350—400 млн долараў у год. На ўзбраенні знаходзіцца зброя і ваенная тэхніка галоўным чынам заходняй вытворчасці, прычым досыць састарэлая: каля 120 танкаў, 27 самалётаў, 43 верталёты. Колькасць асабовага складу на 2012 — 40,000 чалавек (уключаючы ~23,400 тэрміновай службы; працягласць тэрміновай службы — 1 год; прызыў выбарчы).
 
У адрозненне ад сваіх суседзяў, Алжыра і Лівіі, Туніс мае малаважныя запасы нафты і, як следства, яго фінансавыя магчымасці абмежаваны. Ваенныя выдаткі ў 90-я гг. складалі 350—400 млн долараў у год. На ўзбраенні знаходзіцца зброя і ваенная тэхніка галоўным чынам заходняй вытворчасці, прычым досыць састарэлая.
Колькасць — 35,000 чалавек (уключаючы ~23,400 тэрміновай службы; працягласць тэрміновай службы — 1 год; заклік выбарчы).
 
=== Ваенна-марскія сілы ===
* Колькасць — 4-4,5 тыс. чалавек (уключаючы 700 тэрміновай службы).
* Базаванне — Бізерта, Келібія, Ла Гулет, Сфакс, Сус, Туніс.
* Рамонтныя магутнасці — 4 [[сухі док|сухіх дока]] і 1 сліп (суднапад'ёмны [[элінг]]) у Бізерце; 2 пантона і плывучы док у Сфаксе; магчымасць абслугоўваць і рамантаваць усе наяўныя на ўзбраенні катара і судны.
 
'''Карабельны склад''':
* 3 ракетных катары тыпу La Galite (Combattante-III) з 2х4 ПУ ПКР ММ40 Exocet;
* 3 ракетных катары тыпу Bizerte (Р-48) з 8 ПКР SS-12М;
* 3 патрульных катары тыпу Utique (кітайскія «Shanghai II» ці мадэрнізаваны Hinzhui);
* 10 патрульных катараў Ch. Navals de l'Esterel дзвюх мадэляў;
* 5-6 дапаможных судоў;
'''Берагавая ахова''' (у Нацыянальнай гвардыі):
* 5 патрульных катараў тыпу Kondor I — былых ГДР-аўскіх тральшчыкаў;
* 2 патрульных катары тыпу Tazarka (Vosper Thornycroft);
* 5 патрульных катары тыпу Bremse — былых ГДР-аўскіх;
* 11 патрульных катараў тыпу Socomena;
* 4 патрульных катары тыпу Gabes.
 
== Літаратура ==