Аслан Аліевіч Масхадаў: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Artificial123 (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Artificial123 (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 152:
Пасля ўводу расійскіх войскаў у [[Чачня|Чачню]] Масхадаў узначаліў узброены супраціў і заняў пост кіраўніка Дзяржаўнага камітэта абароны ЧРІ. [[10 сакавіка]] [[2000]] года ён быў ізноў абвешчаны ўладамі РФ у федэральны, а ў [[2002]] годзе — у міжнародны вышук.
 
Да 2002 года Масхадаў з невялікім атрадам знаходзіўся пераважна ў горнай частцы Чачні. У 2002 годзе на агульным сходзе ўсіх палявых камандзіраў («Вялікім Маджлісе») тэрарысты дамовіліся пра адно камандаванне, і падраздзяленні раней апазіцыйнай тэрарыстычнай арганізацыі «[[{{нп5|Вышэйшы ваенны маджлісуль шура аб’яднаных сіл маджахедаў Каўказа|Маджлісуль Шура]]|ru|Высший военный маджлисуль шура объединённых сил моджахедов Кавказа}}» [[Шаміль Салманавіч Басаеў|Шаміля Басаева]] і [[Хатаб]]а перайшлі пад камандаванне Масхадава (быў сфармаваны новы калегіяльны орган «Дзяржаўны Камітэт Абароны — Маджлісуль Шура», да якому, згодна прынятым папраўкам да канстытуцыі ЧРІ, на час вайны пераходзіла ўся паўната ўлады).
 
У апошнія гады Масхадаў страціў апору сярод насельніцтва і баевікоў<ref>[http://www.newstime.ru/2005/39/4/120130.html Человек в бункере] // Время новостей, 10 марта 2005</ref>, фармальна застаючыся абраным кіраўніком Чачні, з якім, на думку замежнай грамадскасці, расійскае кіраўніцтва магло б весці перамовы пра палітычнае ўрэгуляванне ў рэспубліцы. Многія яго патужнікі, не вытрымаўшы нягод партызанскай вайны, здаліся ўладам і спынілі адкрыты супраціў. У той жа час перыядычна з'яўляліся паведамленні пра нязгоды ў дачыненні метадаў узброенага змагання паміж Масхадавым і лідарамі радыкальнага крыла (Шаміль Басаеў, [[{{нп5|Доку Хаматавіч Умараў|Доку Умараў]]|be-x-old|Доку Ўмараў}}). Масхадаў нібы не падтрымваў акцый па захопах закладнікаў і выбухах жылых дамоў, што прывялі да масавай гібелі мірных расійскіх грамадзянаў.
 
У сярэдзіне кастрычніка 2002 года Масхадаў даў інтэрв'ю французскаму агенцтву [[{{нп5|Франс-Прэс|Agence France-Presse]]||Agence France-Presse}}, у якім заявіў пра актывізацыю сваіх сувязей з найболей экстрэмісцкімі лідарамі чачэнскіх тэрарыстаў. Адказваючы на пытанні агенцтва, Масхадаў вытлумачыў радыкалізацыю сваёй пазіцыі адмовай Захаду падтрымаць яго. «Заходнія лідары змушаны заляцацца з Расіяй для дазволу сваіх глабальных праблем, такіх як Балканы, Афганістан, Грузія, а зараз і Ірак», заявіў ён. «Зараз, калі вайна працягваецца, мне няма чаго губляць ад таго, што я злучаюся з такімі людзьмі, як Басаеў, Удугаў ці Яндарбіеў — галоўнымі радыкальнымі лідарамі», падкрэсліў Масхадаў. Пры гэтым ён заявіў аб нейкай «вылучнай аперацыі», якая рыхтуецца сепаратыстамі, аднак якія-небудзь дэталі ён раскрыць адмовіўся<ref><nowiki>web.archive.org/web/20021126193257/http://top.rbc.ru/index.shtml?/news/incidents/2002/10/30/30163726_bod.shtml</nowiki></ref>. 23 кастрычніка чачэнскімі тэрарыстамі былі [[{{нп5|Тэрарыстычны акт на Дуброўцы|захоплены закладнікі ў тэатральным цэнтры на Дуброўцы]]|ru|Теракт на Дубровке}} ў Маскве. 25 кастрычніка ў тэлефонным інтэрв'ю азербайджанскай газеце «Люстэрка» адзін з тэрарыстаў, якія ўтрымвалі закладнікаў, заявіў, што Масхадаў браў удзел у падрыхтоўцы гэтага тэракту<ref><nowiki>web.archive.org/web/20030731214400/http://www.mn.ru/issue.php?2002-42-9</nowiki></ref><ref>trud.ru/issue/article.php?id=200210311970503</ref>. У лістападзе 2002 года Масхадаў засудзіў тэракт на Дуброўцы і абвясціў пра ўзрушанасць крымінальнай справы на Басаева, прыстрашыўшы зрушыць Басаева з пасады, аднак не распачаў якіх-небудзь значных дзеянняў. Басаеў сам падаў у адстаўку, як толькі ўзяў на сябе адказнасць за «Норд-Ост»<ref>[http://grani.ru/Projects/NordOst/m.14010.html Грани.ру: Масхадов собирается расследовать трагедию «Норд-Оста»]</ref><ref>[http://www.newsru.com/russia/11nov2002/premia.html Масхадов премировал полевых командиров за теракт в Москве] // [[NEWSu.com]]</ref><ref>[http://www.newsru.com/world/09nov2002/mb.html Новости NEWSru.com: Масхадов возбудил уголовное дело против Басаева за захват «Норд-Оста»]</ref>, працягваў заставацца ў Чачні і неўзабаве зноў быў прызначаны Масхадавым на шэраг пасад у ЧРІ. Расійскае кіраўніцтва пасля тэракту заявіла пра адмову ад якіх-небудзь перамоў з Масхадавым, звінаваціўшы яго ў дачыненні да арганізацыі гэтай акцыі<ref name="Newsru">[http://www.newsru.com/russia/03feb2003/fsb_mashadov.html ФСБ показала видеоматериалы, доказывающие причастность Масхадова к теракту на Дубровке // Newsru.Com, 3 февраля 2003]</ref>. Урад ЗША заявіў, што пасля тэракту на Дуброўцы Масхадаў цалкам страціў легітымнасць і не можа прэтэндаваць на ўдзел у мірным працэсе<ref>lenta.ru/vojna/2002/10/31/maskhadov/</ref>.
 
У час [[Тэрарыстычны акт у Беслане|тэрарыстычнага акта ў Беслане]], адказнасць за які ўзяў на сябе Басаеў<ref>[https://web.archive.org/web/20071221020932/http://www.izvestia.ru/news/news88661 Басаев взял на себя ответственность за теракты в России и подробно рассказал о Беслане // «Известия», 17 сентября 2004]</ref>, Масхадава (праз [[{{нп5|Ахмед Халідавіч Закаеў|Ахмеда Закаева]]|be-x-old|Ахмед Закаеў}}) прасіў пра дапамогу прэзідэнт [[Паўночная Асеція|Паўночнай Асеціі]] Аляксандр Дзасохаў. Увечар [[2 верасня]] [[2004]] года Закаеў ад імя Масхадава паведаміў агенцтву «[[Франс-Прэс]]», што Масхадаў гатовы выляцець у [[Беслан]] і зрабіць захады па вызваленню закладнікаў, калі Масхадаву будуць пададзены гарантыі асабістай недатыкальнасці. Раніцай [[3 верасня]] на сайце «Чечен.орг» з'явілася асабістая заява Масхадава з асуджэннем тэракту<ref>{{cite web|url=http://www.grani.ru/War/Chechnya/m.76218.html|publisher=Грани. Ру |title=Руководство Ичкерии готово выступить в роли посредника без предварительных условий|date=2004-09-03|accessdate=2013-07-15|archiveurl=https://www.webcitation.org/6I8XuQofd|archivedate=2013-07-15}}</ref> (на наступны дзень сайт «Чечен.орг» заявіў, што матэрыял ад імя Масхадава з'яўляецца сумнеўным і быў вывешаны невядомым узломшчыкам<ref>{{cite web |url=https://web.archive.org/web/20040905084435/http://www.chechen.org/ |title=Архивная копия сайта Chechen.org за 4 сентября 2004 года |date=2004-09-04 |accessdate=2013-07-15}}</ref>). Паводле словаў Закаева, 3 верасня ў 12:00 па маскоўскім часе было дасягнута пагадненне з Дзасохавым пра прылёт у той жа дзень Масхадава ў выпадку падавання гарантый недатыкальнасці Масхадаву. Дзасохаў, у сваю чаргу, сцвярджаў, што Закаеў тым часам толькі толькі паведаміў пра перадачу паведамлення Масхадаву і гатовасці паінфармаваць Дзасохава, калі паступяць новыя звесткі. У 13:05 у тэрарыстаў выбухнулі бомбы, закладнікі пачалі выбягаць са школы<ref>inosmi.ru/text/translation/216295.html</ref>, и через некоторое время начался штурм здания.<ref>[http://www.demos-center.ru/news/5102.html?mode=print Дзасохов: в дни бесланской трагедии я связывался с Закаевым и Масхадовым]</ref><ref>[http://www.polit-nn.ru/?pt=news&view=single&id=37285 Юлия Латынина: в Беслане были исключены реальные переговорщики]</ref><ref>[http://pravdabeslana.ru/dokl1.htm Сайт Правда Беслана]</ref>. [[17 верасня]] 2004 года намеснік генеральнага пракурора РФ [[{{нп5|Уладзімір Ільіч Калеснікаў|Уладзімір Калеснікаў]]|ru|Колесников, Владимир Ильич}} заявіў, што Генпракуратура мае довады дачынення Масхадава да тэракту ў Беслане. Праз 5 месяцаў пасля тэракту Масхадаў аднавіў Басаева на пасадзе Вайсковага Аміра ГКО-Маджлісуль Шура ЧРІ<ref>[http://www.kavkazcenter.com/russ/content/2005/03/15/31408.shtml Заявление ГКО-Маджлисуль Шура ЧРИ // Кавказ-центр, 15 марта 2005]</ref>. У 2006 годзе Масхадаў быў прызнаны Вярхоўным судом Паўночнай Асеціі адным з заказцаў тэракту ў Беслане<ref name="prigovorkulaev" />.
 
[[8 верасня]] 2004 года ФСБ абвясціла, што выплаціць 300 мільёнаў рублёў за інфармацыю, якая дазволіць нейтралізаваць лідараў бандфармаванняў Шаміля Басаева і Масхадава<ref>[https://web.archive.org/web/20070630043318/http://www.fsb.ru/smi/remark/2004/040908-1.html ФСБ России выплатит вознаграждение до 300 млн рублей за информацию, которая поможет нейтрализовать лидеров бандформирований]</ref>. [[25 лістапада]] 2004 года расійскія ўлады заявілі, што зловам Масхадава і Басаева занялася адмысловая разведвальная служба, якая функцыянуе ў складзе контртэрарыстычнай групоўкі войскаў на Севернам Каўказе; гэта служба яднае высілкі ФСБ, МУС і ваеннай выведкі — ГРУ<ref>[http://www.agentura.ru/timeline/2004/group/ Создана единая разведслужба ФСБ, МВД и ГРУ для охоты за Басаевым и Масхадовым]</ref>.