Вікіпедыя

Уладзіслаў Максімілянавіч Страмінскі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Тэгі: першае рэдагаванне Візуальны рэдактар
др removed Category:Нарадзіліся ў Мінску using HotCat, афармленне
Радок 6:
|шырыня =
|загаловак = Уладзіслаў Страмінскі (1932)
|дата нараджэння = 21.11.1893
|месца нараджэння = [[Мінск]], [[Расійская імперыя]]
|дата смерці = 25.12.1952
|месца смерці = [[Лодзь]], [[Польшча]]
|грамадзянства = {{Расійская імперыя}}<br /> {{Сцяг Польшчы}} [[Польшча]]
|нацыянальнасць =
Радок 26:
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся 21 лістапада 1893 года ў Мінску ў сям'ісям’і вайскоўца і шляхціца. Ён быў старэйшым сынам Максіміляна Бенедыкта Страмінскага (1847—1919) і Эвы Разаліі, у дзявоцтве Аляхновіч, з якой Максімілян ажаніўся ў 1886 годзе. Уладзіслаў быў ахрышчаны ў касцёле на Залатой Горцы. Ва Уладзіслава была сястра Яніна і брат Валяр'янВаляр’ян. Дзяцінства будучага мастака прайшло ў Мінску ў «доме пасярод саду» на вуліцы Гарбарнай, 21<ref name="LifeAndWork">{{cite web
|url = http://www.ddg.art.pl/strzeminski/life.html
|title = The Life and Work — Chronology
Радок 37:
}}</ref>.
 
У 1904 годзе адзінаццацігадовым хлопчыкам Уладзіслаў паступіў у кадэцкае вучылішча імя Аляксандра II ў Маскве, якое скончыў у 1911 годзе. Кадэцкі корпус, які даў яму добрую адукацыю, быў першым этапам у ваеннай кар'ерыкар’еры Страмінскага, аб чым так марылі яго бацькі.
 
У 1911 годзе паступіў у Ваеннае інжынернае вучылішча ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбургу]], якое закончыў у 1914 годзе з воінскім званнем інжынернага [[падпаручнік]]а.
Радок 43:
У сярэдзіне ліпеня 1914 года, неўзабаве пасля атрымання дыплома, ён быў накіраваны сапёрным афіцэрам у крэпасць Асавец паблізу [[Беласток]]а. У час [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] ён прымаў удзел у ваенных аперацыях на на тэрыторыі сучасных [[Польшча|Польшчы]] і [[Беларусь|Беларусі]].
 
Ноччу з 6 на 7 мая 1916 года ў баі паблізу мястэчка [[Аграгарадок Пяршаі|Пяршаі]] на тэрыторыі сённяшняга [[Валожынскі раён|Валожынскага раёна]], ён быў цяжка паранены ў акопах выбухам гранаты. Страмінскаму ампутавалі праваю нагу і левае перадплечча. Выбух таксама пашкодзіў вока. Гэта разбурыла яго надзеі на працяг ваеннай кар'ерыкар’еры.
 
== Шлях да мастацтва ==
Радок 56:
У 1923—1924 гг. Страмінскі жыў і працаваў у [[Вілейка|Вілейцы]], дзе выкладаў малюнак у мясцовай гімназіі імя Генрыка Сянкевіча <ref>{{cite news|url=http://www.rh.by/by/257/10/8065/|title=Мастак Уладзіслаў Страмінскі: лёс, творчасць і Вілейка|date=17 снежня 2013|publisher=[[Рэгіянальная газета]]|accessdate=2014-12-27}}</ref>. Менавіта тут Страмінскі пачаў маляваць свае сінтэтызаваныя вобразы.
 
Увосень 1931 г. Страмінскія пераехалі ў Лодзь, стварылі ў гэтым горадзе музей сучаснага мастацтва, аб'яднаўшыаб’яднаўшы вакол сябе аднадумцаў.
Шукаючы паратунку ад [[Другая сусветная вайна|вайны]], 10 верасня 1939 г. Страмінскія зноў вяртаюцца ў Вілейку, дзе, спыніўшыся ў малодшага брата Валер'янаВалер’яна, яны пражывуць амаль да лета 1940 г. Тут з'яўляеццаз’яўляецца першы з ваенных цыклаў малюнкаў мастака пад назвай «Заходняя Беларусь».
 
Дачка Страмінскага Ніка так згадвае ў сваіх успамінах умовы, у якіх у Вілейцы нараджаўся цыкл «Заходняя Беларусь»:
Радок 65:
</blockquote>
 
Падчас [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] з'явяццаз’явяцца і іншыя ваенныя экспрэсіўныя цыклы, такія як «Дэпартацыі», «Грамадзянская вайна», «Твары», «Пейзажы і мёртвыя натуры», «Таннае, як бруд», «Рукі, якія не з намі», «Маім сябрам яўрэям»<ref name="Cykly">{{cite web
|url = http://culture.pl/pl/tworca/wladyslaw-strzeminski
|title = Władysław Strzemiński
Радок 76:
}}</ref>.
 
У маі 1940 г. Страмінскі, адчуўшы небяспеку ад магчымых [[Рэпрэсіі ў БССР|рэпрэсій]] з боку савецкіх уладаў, з сям'ёйсям’ёй вяртаецца ў Лодзь. Выкладае (1945—1950) ў Вышэйшай мастацкай школе (цяпер Акадэмія выяўленчага мастацтва) ў Лодзі. Прапагандуе рэвалюцыйны авангард, стварае смаленскі філіял аб'яднанняаб’яднання «Сцвярджальнікі новага мастацтва», суполкі «Blok» (1925), «Praesens» (1926), «a.r.» («awangarda rheczywista» або «сапраўдны авангард») [[1929]]. Апошняе скарачэнне перадаецца часам як «artyści rewolucyjni» ці «рэвалюцыыйныя мастакі». Дачка Страмінскага [[Ніка Страмінская]] сцвярджае аб памылковасці такой расшыфроўкі<ref name="Nika_99" />.
 
Заснавальнік тэорыі ўнізму (маніфест «Унізм у жывапісе», 1928), у якой сцвярджаў, што адзіная значнасць карціны — яна сама, а жывапіс, матэрыял, колер, форма, фактура і інш. павінны ўяўляць адзінае цэлае. Сярод твораў: «Архітэктанічная кампазіцыя 9с» (1929), «Пейзаж Лодзі» (1931), «Мора. Марскі пейзаж» (1933), «Уністычная кампазіцыя 14» (1934) і інш.
Радок 84:
 
== Сляды выяў ==
У 1948—1949 гадах Страмінскі стварыў серыю так званых салярыстычных карцін. Страмінскі ўбачыў на іх так званыя «сляды выяў» ці «сляды малюнкаў» (па-польску «powidoki»), якія ўзнікаюць у выніку погляду на сонца. У той самы перыяд Страмінскі імкнуўся прымірыць авангард з дактрынай сацрэалізму шляхам стварэння новых прынцыпаў для рэалістычнага прадстаўлення. Малюнкі і карціны, якія з'яўляюццаз’яўляюцца ў выніку гэтых пошукаў, ствараюць сваю форму для гэтых слядоў светлавых выяў.
 
== Ушанаванне памяці ==
Радок 93:
* У 2009 годзе польскі Нацыянальны банк выпусціў памятную манету, 2 злотыя (4 снежня, сплаў «[[Паўночнае золата]]») і 20 злотых (7 снежня, серабро) з выявай Страмінскага<ref>[http://www.nbp.pl/banknoty_i_monety/monety_okolicznosciowe/2009/2009_14___wladyslaw_strzeminski.pdf «Polscy malarze XIX/XX wieku»] // Narodowy Bank Polski</ref>.
* У маі [[2013]] года ў [[Вілейка|Вілейцы]] ля кінатэатра «Мір» устаноўленая скульптурная кампазіцыя, прысвечаная памяці Страмінскага. Кампазіцыю з элементамі [[унізм|ўнізму]], якая сімвалізуе творчасць Страмінскага, выканалі студэнты [[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў|Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў]] Фёдар Саратцаў і Станіслаў Шашкоў. Ініцыятар пленэра, у межах якога стваралася кампазіцыя, загадчык кафедры скульптуры мастацкага факультэта гэтай [[ВНУ]] [[Уладзімір Іванавіч Слабодчыкаў|Уладзімір Слабодчыкаў]]<ref>[http://www.rh.by/by/257/10/8065/ Мастак Уладзіслаў Страмінскі: лёс, творчасць і Вілейка] // «[[Рэгіянальная газета]]»</ref>.
* [[Анджэй Вайда]] ў 2016 годзе зняў свой апошні фільм [[Powidoki]] аб трагічным жыцці Уладзіслава Страмінскага ў пасляваеннай Польшчы (1945-19521945—1952).
 
{{зноскі}}
Радок 102:
* ''Strzemińska N.'' Miłość, sztuka i nienawiść. О Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim. Res Publica, Warszawa, [[1986]] {{ref-pl}} ISBN 83-7046-017-8.
* ''Stanisław Gieżyński''. [http://www.weranda.pl/archiwum/261-08-2010/13115-zolnierz-awangardy?limitstart=0 Żołnierz awangardy] {{ref-pl}}// Партал weranda.pl.
{{Бібліяінфармацыя}}
 
{{DEFAULTSORT:Страмінскі Уладзіслаў Максімілянавіч}}
[[Катэгорыя:Мастакі паводле алфавіта]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Мінску]]
[[Катэгорыя:Мастакі XX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Мастакі Польшчы]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Уладзіслаў_Максімілянавіч_Страмінскі"