Дняпро: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Адкат версіі 3200001 аўтарства Bohdan Bondar (размова) откат перепутал с городом Днепр
Тэг: Адмена
вікіфікацыя, афармленне
Радок 19:
| commons = Dnieper River
}}
'''Дняпро''', '''Днепр''' ({{lang-ru|Днепр}}, {{lang-uk|Дніпро}}) — [[рака]] ў [[Расія|Расіі]], на [[Беларусь|Беларусі]] (у т. л. ў Віцебскай, Магілёўскай і Гомельскай абл.) і [[Украіна|Украіне]]. Даўжыня 2201 км (да пабудовы вадасховішчаў 2285 км), нау Беларусі — 700 км. Вадазбор 504 тыс. км², на тэрыторыі Беларусі — 63,7 тыс. км² (без басейна [[Рака Прыпяць|Прыпяці]]). Сярэднегадавы расход вады ў вусці 1670 м³/с, каля Оршы 123 м³/с, каля Рэчыцы 364 м³/с. Агульнае падзенне ракі ў Беларусі 54 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,08 [[праміля|‰]].
 
Пачынаецца з невялікага балота на [[Валдайскае ўзвышша|Валдайскім узвышшы]] ([[Смаленская вобласць|Смаленская вобл.]]) на вышыні 236 м над узроўнем мора, упадае ў [[Дняпроўскі ліман]] [[Чорнае мора|Чорнага мора]].
 
Густата рачной сеткі басейна Дняпра на тэрыторыі Беларусі складае 0,39 км/км².
 
{{Змест злева}}
Радок 29:
=== Асноўныя прытокі ===
 
'''Справа''': [[Рака Аршыца|Аршыца]], [[Рака Адроў|Адроў]], [[Рака Лахва|Лахва]], [[Друць]], [[Бярэзіна]], [[Прыпяць]], [[Рака Ірпень|Ірпень]], [[Рака Інгулец|Інгулец]], [[Рака Цецяраў|Цецяраў]], [[Рака Добасна|Добасна]].
 
'''Злева''': [[Рака Ухлясць|Ухлясць]], [[Рака Ржаўка, прыток Дняпра|Ржаўка]], [[Сож]], [[Дзясна]], [[Рака Сула, прыток Дняпра|Сула]], [[Рака Самара, прыток Дняпра|Самара]], [[Рака Ворскла|Ворскла]], [[Рака Рось, прыток Дняпра|Рось]], [[Рака Псёл|Псёл]].
 
=== На рацэ ===
Радок 61:
Вярхоўі вадазбору ракі ў межах [[Смаленскае ўзвышша|Смаленскага]] і [[Аршанскае ўзвышша|Аршанскага]] ўзвышшаў, правабярэжжа сярэдняй часткі верхняга цячэння на [[Цэнтральнабярэзінская раўніна|Цэнтральнабярэзінскай раўніне]], левабярэжжа на [[Аршанска-Магілёўская раўніна|Аршанска-Магілёўскай раўніне]], што на поўдні пераходзіць у нізіну [[Палеская нізіна|беларускага Палесся]]. На поўдні ад [[Рагачоў|Рагачова]] па левабярэжжы ракі цягнецца [[Прыдняпроўская нізіна]].
 
Асноўны сцёк ракі фарміруецца ў верхнім цячэнні. Галоўная крыніца жыўлення — снегавыя воды (у верхнім цячэнні каля 50 %). Грунтавыя воды складаюць 27 %, дажджавыя 23 % гадавога сцёку. Веснавое разводдзе звычайна праходзіць адной, у асобныя гады дзвюма ці трыма хвалямі. Сярэдняя вышыня над самай нізкай межанню каля Оршы 5,9 м, Магілёва 6,2 м, Рэчыцы 4 м. Вышыня найбольшага ўзроўню 4—7 м, у вярхоўі, дзе пойма вузкая, да 12 м. Замярзае ў канцы лістапада — пачатку снежня, крыгалом у сярэднім цячэнні ў канцы сакавіка — пачатку красавіка. НаУ Беларусі найбольшая таўшчыня лёду 60—80 см (у пачатку сакавіка). Веснавы ледаход 4—9 сутак. Каля Оршы найбольшы расход вады 2000 м³/с (1931), найменшы 8 м³/с (1892), каля Рэчыцы адпаведна 4970 м³/с (1953) і 36 м³/с (1921). Гадавы сцёк завіслых наносаў нау Беларусі 250 тыс. т. Вада ў рацэ гідракарбанатна-кальцыевага класа, умерана жорсткая, павышанай і сярэдняй мінералізацыі. Для памяншэння забруджвання Дняпра пры прамысловых і камунальных прадпрыемствах ствараюцца ачышчальныя збудаванні, вядзецца кантроль за гідрахімічным рэжымам ракі, аднак стан ракі пакуль не паляпшаецца. Адмоўны ўплыў на ваду, ілы і жывёльны і раслінны свет у Дняпры аказала [[катастрофа на Чарнобыльскай АЭС]].
 
[[Image:Ukraine dnepr at krementchug.JPG|200px|thumb|left|Днепр у Крамянчуге]]
Радок 73:
 
=== Расліннасць ===
Значная частка тэрыторыі (каля 25 %) занятая ляснымі масівамі, якія размешчаны нераўнамерна. Вялікія лясныя масівы знаходзяцца на вадазборах правабярэжных прытокаў ([[рака Бярэзіна]], [[рака Друць]]). Левабярэжжа аблесенае значна менш. Лясы тут сустракаюцца параўнальна невялікімі дзялянкамі, найвялікшыя з іх засяроджаныя ў нізоўе [[Рака Сож|Сажа]]. Лясы [[мяшаныя лясы|мяшаныя]], асноўныя пароды — [[хвоя]], [[елка]], [[дуб]].
 
=== Жывёльны свет ===
Радок 101:
{{Commons|Category:Dnieper River|Дняпро}}
{{Дняпро}}
 
 
 
{{DEFAULTSORT:Дняпро}}