Свята-Крыжаўзвіжанская царква (Варацэвічы): Розніца паміж версіямі

Пабудавана ў 1869 — 1872 1869—1872 (1874?) гг. з [[цэгла|цэглы]]. Асвячона ў 1872  г. Выбар пляцоўкі пад будаўніцтва і яе план у 1868  г. склаў інжынер-архітэктар [[Чыкмасаў]] і прыватны землямер Тарасевіч<ref>НАРБ у г. Гродна, ф. 97, воп. 1, спр. 178, 180, 229.</ref>. Пры расчыстцы пляцоўкі была знесена [[карчма]]. Для храма быў выкарыстаны «нармальны» праект №  2 царквы на 300 чалавек<ref>НАРБ у г. Гродна, ф. 97, воп. 1, спр. 16, арк. 29; спр. 445, арк. 8.</ref>. Нейкі час існавала струхлелая драўляная царква, спраектаваная старшым грамадзянскім інжынерам Яноўскім у 1842  г. замест ранейшага храма<ref>НАРБ у г. Гродна, ф. 8, воп. 1, спр. 368, арк. 4.</ref>. Падрадчыкамі з'яўлялісяз’яўляліся жыхары [[Чарнігаўская губернія|Чарнігаўскай губерні]] І. Ц.  Сяргееў і яго сын Кузьма. У 1920  — 30 гг. царква была закрыта, царкоўныя рэчы разабралі прыхаджане. Шмат рэчаў вернута ў царкву ў час яе адкрыцця ў 1993  г.

Манументальны белакаменны будынак з развітай аб'ёмнааб’ёмна-прасторавай кампазіцыяй, якую фарміруюць 3-ярусная шатровая [[званіца]] (дабудавана ў 1882), прамавугольная ў плане трапезная, кубападобная малітоўная зала, да якой далучана паўкруглая [[апсіда]]. Розная вышыня аб'ёмаўаб’ёмаў, панаванне сярод іх шмат’яруснай шатровай званіцы з [[макаўка]]й стварае шматпланавую маляўнічую кампазіцыю. Чатырохсхільны дах асноўнага аб'ёмуаб’ёму і [[Шацёр, архітэктура|шацёр]] званіцы завершаны цыбулепадобнымі галоўкамі на гранёных [[Барабан, архітэктура|барабанах]]. Галоўны ўваход аформлены арачным прафіляваным парталам. Фасады расчлянёны парнымі і адзінарнымі арачнымі аконнымі праёмамі ў руставаных [[ліштва]]х. Пластыка фасадаў насычана архітэктурным дэкорам, запазычаным са старажытнарускага царкоўнага [[дойлідства]]: аркатурныя [[Фрыз, архітэктура|фрызы]], броўкі, гарадкі, [[парэбрык]], кілепадобныя ліштвы і інш.

У інтэр'ерыінтэр’еры апсіда раскрываецца ў малітоўную залу шырокім арачным прасветам і вылучана 2-ярусным [[іканастас]]ам. Вуглы залы скошаны, зала перакрыта плоскай столлю на падугах. [[Абраз]]ы 19 ст., разны ківот і іканастас (спраектаваў у 1870 брэсцкі архітэктар [[Мсціслаў Міхайлавіч Барташэўскі|М. Барташэўскі]]). Ганаровае месца ў інтэр'ерыінтэр’еры храма займае абраз «Ісус Хрыстос», падараваны царкве ў дзень яе асвячэння гаспадарамі маёнтка [[Орды|Ордамі]] (адноўлены 12 снежня 1907).

Праваслаўныя храмы Беларусі / А. М.  Кулагін, З. Э.  Герасімовіч, У. П.  Свентахоўскі. - — Мн., БелЭн, 2007.